– مۇرات اعا، وتكەن عاسىردىڭ 70-جىلدارىندا الماتىداعى كوپتەگەن زيالى قاۋىم وكىلدەرى، عالىمدار ءوز بالالارىن «بولاشاعى بار» دەپ ورىس مەكتەپتەرىنە بەرەتىن. ءبىر قىزىعى، ءسىز بۇل «كوشكە» ىلەسە قويماپسىز. كەرىسىنشە، بالاڭىز ساياتتى قازاق مەكتەبىنە بەرگەن ەكەنسىز. مۇنىڭ ءمانىسى نەدە؟
[caption id="attachment_13369" align="alignright" width="406"]
وتباسىلىق سۋرەت[/caption]
– مىنە، مىناۋ ءۇيدىڭ ىرگەسىندەگى مەكتەپ – ورىس مەكتەبى. مەن 1970 جىلدان بەرى وسى پاتەردە تۇرامىن. سايات ول كەزدە 4-5 جاستا. ال الماتىداعى قازاق ينتەلليگەنسياسىنا ارناپ اشىلعان جالعىز قازاق مەكتەبى قالانىڭ ورتاسىندا. بالالارىمىزدى مەكتەپكە بەرەر كەزدە مەن قاتتى ويلاندىم. مەندە ەكى ۇل بولدى عوي.ۇلكەنى قانات 1964 جىلى دۇنيەگە كەلگەن. ماتەماتيكا فاكۋلتەتىن بىتىرگەن. ول اقمولاعا ساكەن سەيفۋللين اتىنداعى پەدينستيتۋتقا ءمۇعالىم بولىپ بارعان. التى ايدان كەيىن ونى بىرەۋلەر ءولتىرىپ كەتتى. سەبەبى، سول كۇيى انىقتالعان جوق. ەكىنشى ۇلىم سايات 1966 جىلى دۇنيە ەسىگىن اشتى. ەكى ۇلىمدى مەكتەپكە بەرەر كەزدە: «بالالارىمدى قايسى مەكتەپكە بەرسەم بولادى؟!» –دەپ قاتتى ويلاندىم. وسى ءبىز ءبارىمىز كەڭشىلىك ۋاقىتتا تۇگەل ۇلتشىلمىز. ال جەمە-جەمگە كەلگەندە، ناقتى ءبىر پايدا كەلتىرۋگە، حالقىمىز ءۇشىن قىزمەت ەتۋگە كەلگەندە قاشىق تۇرامىز. قازاق ءتىلىنىڭ ماسەلەسى ءبىزدىڭ زاماندا ەڭ وزەكتى ماسەلە بولدى. قازاقستاندا 700ء-دىڭ ۇستىندە قازاق مەكتەپتەرى جابىلعان. سول مەكتەپتەردى قايتا اشۋ قيامەت-قايىممەن بىردەي ەدى. ورىسى وكتەمسىگەن الماتىدا تىپتەن قيىن ەكەنى تۇسىنىكتى. ءابۋ سارسەنبايەۆ، شونا سماحان ۇلى جانە ءاليا دەيتىن ۇستاز دىنمۇحامەد قونايەۆتىڭ قابىلداۋىندا بولىپ، الماتى قالاسىندا قازاق ينتەلليگەنسياسى ءۇشىن ءبىر قازاق مەكتەبىن اشۋ ماسەلەسىن قويادى. قونايەۆ بۇل كىسىلەرگە «قازاق مەكتەبىن اشامىز» دەپ ۋادە بەرەدى. ودان كەيىن وسى ءۇش ازامات ءوز كەزەگىندە زيالى قاۋىمعا كەلىپ: «ءاي، جىگىتتەر، ءبىز ماسەلەنىڭ باسىن اشتىق. رۇقسات بەرەتىن بولدى. ەندى سىزدەر بۇل باستامانى قولداپ، بالالارىڭىزدى قازاق مەكتەبىنە بەرۋگە تالاپتانبايسىزدار ما؟ قازاقتارعا بالالارىن قازاق مەكتەبىنە بەرۋگە ۇلەس قوستىرمايسىزدار ما؟!» – دەپ ايتادى. ءبىز سوسىن ءارقايسىمىز سول ازاماتتاردى قولداپ، ولاردىڭ اتقارىپ جۇرگەن ءىسىن ءجون دەپ تاپتىق. ال ەندى ۇلەس قالاي قوسامىز؟ بارشا قالا حالقىنا ۇگىت جۇمىستارىن جۇرگىزۋ مۇمكىن ەمەس. وندا ۇلتشىل اتاناسىڭ. اۋىزبەن وراق ورماي، ءوز بالامدى قۇلاعىنان جەتەكتەپ قازاق مەكتەبىنە بەرگەندى قۇپ كوردىم. ءسويتىپ، ۇلت ماسەلەسىنىڭ شەشىلۋىنە، قازاق مەكتەبىنىڭ اشىلۋىنا ناقتى ۇلەس قوسايىق دەپ ويلادىم. سول سەبەپتەن مەن ەكى بالامدى №12 مەكتەپكە اپارىپ بەردىم. سايات 1973 جىلى ءبىرىنشى سىنىپقا باردى. سەگىز جىلىن سول مەكتەپتەن وقىدى. 9 سىنىپقا كەلگەندە مەن ونى و.جاۋتىكوۆ اتىنداعى فيزيكا-ماتەماتيكا مەكتەبىنە اۋىستىردىم. ال قاناتتى 7ء-شى كلاسقا كوشكەندە سول مەكتەپكە اۋىستىرعام. ءوزىم قازاق راديوسىندا 35 جىل جۇمىس ىستەدىم. تامام جۋرناليستەردىڭ ىشىندە بولدىم. سوندا قازاقتىڭ ورىسشىل بولىپ كەتكەنى سونداي، ماعان كەيبىر ازاماتتار: «سەن اقىماقپىسىڭ، الدە جىندىمىسىڭ، نەگە بالاڭدى قازاق مەكتەبىنە بەرەسىڭ؟ نەگە ءوز بالاڭنىڭ بولاشاعىنا بالتا شاباسىڭ؟ ەرتەڭ ول قازاق مەكتەبىن بىتىرگەننەن كەيىن تۇككە جارامايدى. دالادا قالادى. ينستيتۋتقا تۇسە المايدى، قوعامعا كەرەكسىز ادام بولادى» دەدى. مەن ولارعا: «ماعان ەڭ الدىمەن قازاقتىڭ نامىسى كەرەك. قازاق «مالىم – جانىمنىڭ ساداعاسى، جانىم – ارىمنىڭ ساداعاسى» دەيدى. ار مەن نامىستى قازاق قوسا ايتادى، بىرىنەن-بىرىن بولمەيدى. ەندەشە، ءبىز ءوزىمىزدى كوزى اشىق ادام دەپ ساناساق، نامىسشىل بولۋىمىز كەرەك. سول نامىستىڭ تۋىن كوتەرگەنىمىزدىڭ بەلگىسى بولسىن، بالامىزدى قازاق مەكتەبىنە بەرەيىن دەدىم. ال سەندەردىڭ «تۇككە جارامايدى» دەگەن سوزدەرىڭنەن مەن سەكەم الىپ تۇرمىن. سەندەر وزدەرىڭ بىلىڭدەر»، – دەدىم.
– بالاڭىزدى 9 سىنىپتان كەيىن و.جاۋتىكوۆ اتىنداعى فيزيكا-ماتەماتيكا مەكتەبىنە بەردىم دەپ ايتتىڭىز. سايات اعا جاراتىلىستانۋ عىلىمدارىنا بالا كەزدەن قىزىقتى ما؟
– سايات ول مەكتەپتە دە قازاقشا وقىدى جانە التىن مەدالمەن ءبىتىردى. اباي اتامىز ايتادى عوي: «بالامدى مەدرەسەگە ءبىل دەپ بەردىم، قىزمەت قىلسىن، شەن السىن دەپ بەرمەدىم» دەپ. مەن دە قىزمەت قىلسىن، شەن السىن دەپ بەرگەن جوقپىن. عالىم بولسىن دەپ بەردىم. عىلىمنىڭ قاي سالاسىندا بولاتىنىن ءوزى شەشەدى. جاراتىلىستانۋ، دۇنيەتانۋ ماسەلەسىندە ماتەماتيكا، فيزيكا، حيميا، گەومەتريا سياقتى پاندەردىڭ ورنى ەرەكشە. ولاردى بىلمەي، جاراتىلىستى تولىق تاني المايمىز. جاراتىلىستى تانۋ – جەردىڭ كولەمىن عانا تانۋ ەمەس، عارىشتىق دەڭگەيدە تانۋ. گۋمانيتارلىق عىلىممەن دۇنيەنى تانۋ جەتكىلىكسىز. ساياتتىڭ عالىم بولۋى ءۇشىن جوعارىداعى پاندەردىڭ اۋاداي قاجەت ەكەنىن ءتۇسىندىم. جان-جاقتى ءبىلىم الۋ ءۇشىن نەگىزى قالانسىن دەدىم. حالقىنا شىن بىلىمدارلىعىمەن قىزمەت ەتەتىن ادام بولسا ەكەن دەپ ارماندادىم.
– ول كىسى قىسقا مەرزىم ىشىندە ۇلكەن بەلەستەردى باعىندىرى دەپ ەستيمىز. بىلۋىمىزشە، سايات اعا 30 جاسقا جەتپەي كانديداتتىق جانە دوكتورلىق ديسسەرتاسيالاردى قورعاپ ۇلگەرىپتى...
– سايات 1983 جىلى ماسكەۋدەگى م.لومونوسوۆ اتىنداعى ۋنيۆەرسيتەتتىڭ مەحانيكا-ماتەماتيكا فاكۋلتەتىنە وقۋعا ءتۇسىپ، 1988 جىلى قىزىل ديپلوممەن ءبىتىردى. سونان سوڭ ول مەنەن: «مۇنداعىلار مەنى اسپيرانتۋراعا قالدىرعىسى كەلىپ وتىر. ماسكەۋدە قالسام قالاي قارايسىز؟» – دەپ سۇرادى. مەن: «بالام، اعاڭنان ەرتە ايىرىلدىم. سەن مەنەن جىراقتا جۇرە بەرسەڭ، سەنەن دە ايىرىلىپ قالام با دەپ قورقامىن. قالۋىم كەرەك، قالماسام بولمايدى دەسەڭ رۇقسات بەرەم. ال مۇمكىن بولسا، الماتىداعى ۋنيۆەرسيتەتتە دە اسپيرانتۋرا بار عوي. سوعان تۇسسەڭ دە بولادى»، – دەپ ەدىم، بالام ۇندەمەي قالدى. ارى ويلانىپ، بەرى ويلانىپ، اقىرى وسىندا كەلدى. الماتىعا كەلگەننەن كەيىن، ءال-فارابي اتىنداعى ۋنيۆەرسيتەتتە روبوت قۇراستىرۋمەن اينالىسىپ، ءبىر جىل جۇمىس ىستەدى. ودان كەيىن مەحانيكا ينستيتۋتىنا اسپيرانتۋراعا ءتۇستى. وندا ومىربەك جولداسبەكوۆتىڭ شاكىرتى بولدى. اسپيرانتۋرانى ورتالاپ قالعاندا زامان بۇزىلدى. عالىمداردىڭ بارلىعى تۇرمىستىڭ قامىمەن بازارعا كەتىپ، الىپساتارلىقپەن جاپا-تارماعاي شۇعىلداندى. ولاردىڭ جالاقىسى تۇككە تۇرماي، بولىمسىز بولىپ قالدى. بالا-شاعاسىن اسىراي المايتىنداي دەڭگەيدە بولدى. عىلىمنىڭ ءقادىرى كەتتى. اسپيرانتۋرا ءۇش جىل ەدى. ساياتتىڭ وقىعانىنا ءبىر جارىم جىلداي بولىپ قالعان. ءبىر كۇنى مەنىڭ بالام دا: «جاعداي وزگەردى. مەن دە عىلىمدى تاستاماسام بولمايدى. قاشانعى سىزدەرگە ارقا سۇيەيمىن. بالا-شاعامدى ءوزىم اسىراۋىم كەرەك قوي. مەن تۇگىلى دوكتورلار مەن اكادەميكتەر دە زاماننىڭ ىڭعايىنا قاراي، ساۋداعا، نارىققا ويىسىپ جاتىر»، – دەدى. مەن: «ءاي، بالام، اسپيرانتۋرانى باستاپ، ورتاسىنا دەيىن اكەلدىڭ عوي. باستاعان ءىستى سوڭىنا دەيىن جەتكىزىپ ۇيرەنۋ كەرەك. اياقتاماساڭ وزىڭە، ءوزىڭنىڭ ارىڭا سىن. كەيىن اياقسىز قالدىرعانىڭا وكىنىپ، ءوزىڭدى ءوزىڭ سوگۋىڭ مۇمكىن. سەن ودان دا بىلاي ىستە. ينستيتۋت ديرەكتورىنىڭ اتىنا ءوتىنىش جازىپ، اسپيرانتۋرانى ءبىر جارىم جىل وقىعانىڭدى، كانديداتتىق ديسسەرتاسياڭ قورعاۋعا دايىن تۇرعاندىعىن ايت. سونى قورعاۋعا رۇقسات سۇرا»، – دەدىم. «ولاي بولا ما؟» – دەيدى. «ارينە، بولادى. ديسسەرتاسياڭ ءجۇز پايىز دايىن عوي؟». «دايىن». «وندا بەر ءوتىنىشتى». ءوتىنىشتى بەرگەننەن كەيىن «قورعاۋعا بولادى ەكەن»، – دەپ كەلدى. ۇمىتپاسام، بۇل كوكتەمنىڭ ءساۋىر ايى بولاتىن. ينستيتۋتتاعىلار: «قاي ايدا قورعايسىڭ؟» – دەسە، سايات: «مامىر ايى»، – دەپتى. اقىرى سول ايدا ول كانديداتتىق ديسسەرتاسياسىن قورعاپ شىقتى. ەلدىڭ ءبارى جاقسى قورعاعانىن ايتىپ، ماقتاپ ءجۇردى. جەتەكشىسى ءو.جولداسبەكوۆ رازىلىعىن ءبىلدىرىپ، ساياتىمدى ى كوزىنشە القاپتى. ول كەزدە سايات 26 جاستا بولاتىن. سوسىن وعان: «راقمەت ساعان. باستاپ قويعان شارۋاڭدى اياقتادىڭ – ءبىر. مەنىڭ ءتىلىمدى الدىڭ – ەكى. عىلىم كانديداتى بولدىڭ – ءۇش. ال، ەندى بارعىڭ كەلگەن سالاعا بارا بەر. قۇداي جولىڭدى وڭ قىلسىن»، – دەدىم. ول: «ماعان ەندى ءبىراز ويلانۋعا مۇرسات بەرىڭىز»، – دەدى. «نە ءۇشىن؟» – دەسەم، «ەندى ءبىر اي ۋاقىت بەرىڭىزشى، ارى قاراي نە ىستەيتىنىمدى سوسىن ايتام»، – دەيدى. ول كەزدە مەن قازاق راديوسىندا، شەشەسى مەكتەپ-ينتەرناتتا جۇمىس ىستەيتىن. ءبىر اي دا ءوتتى. سايات: «ءسىز ءبىر ءىستى باستاعاننان كەيىن سوڭىنا دەيىن جەتكىزۋ كەرەك دەپ ەدىڭىز عوي. مەن ەندى دوكتورانتۋراعا بارسام دەپ وتىرمىن. وسى ەت قىزۋمەن دوكتورلىقتى دا قورعاپ تاستاسام دەگەن ويعا كەلىپ وتىرمىن»، – دەدى. «دۇرىس ويعا كەلگەنسىڭ. تاۋەكەل ەت. سەن سياقتى جاس جىگىتتەرگە تاۋەكەلشىل بولعان جاراسادى. الايدا، ساعان 3 جىل ۋاقىت بەرەمىن. سەنىڭ جاسىڭدا ءۇش جىلدا تالاي جۇمىستى بىتىرۋگە بولادى. مىسالى، اتاقتى عالىم ا.ساحاروۆ 26 جاسىندا كانديداتتىق قورعاپ، وعان سول كەزدە كانديداتتىقپەن بىرگە دوكتورلىق اتاق تا بەرگەن»، – دەدىم. بۇدان بولەك جاس كەزىندە اتاعى شىققان كوپتەگەن عالىمدار مەن زيالىلار تۋرالى مىسالدار ايتىپ بەردىم. جاستىعىڭا سەنىپ، ءومىرىم ءالى الدا عوي دەپ ءجۇرىپ الما دەدىم. قالاي كەلىستىك، سولاي بولدى. ول 29 جاسىندا دوكتورلىق ديسسەرتاسياسىن قورعادى. بۇل جولى دا جەتەكشىسى ءو.جولداسبەكوۆ بولدى. بۇل جولى ول ساياتتى ءتىپتى كەرەمەت ماقتادى. بالامدى جەر-كوككە سىيعىزبادى. مەن ءوزىم ونىڭ قورعاۋ جۇمىسىنا قاتىسپادىم. قاتىسپاعان سەبەبىم، كەيدە ادامداردى ادامداردىڭ مىسى جەڭەدى. ول ەندى مەنىڭ بالام عوي. ۇنەمى وعان اقىل-كەڭەس ايتىپ جۇرگەن اداممىن. ءبىر نارسەگە سەبەپشى بولىپ جۇرمەيىنشى دەپ بارماي قالدىم. ەركىن تۇرىپ، اشىلىپ سويلەسىن دەدىم. دوكتورلىقتى قورعاعاننان كەيىن: «نە ىستەيسىڭ، وسى جولدى جالعاستىرا بەرەسىڭ بە، الدە باسقا سالاعا كەتۋدى ءالى ويلاپ ءجۇرسىڭ بە؟» – دەپ سۇرادىم. ول: «جوق، وسى جولدى جالعاستىرا بەرەمىن»، – دەدى. 1998 جىلى ول ماعان ءبىر كونكۋرسقا قاتىسايىن دەپ جۇرگەنىن ايتتى. سويتسەم، گۋمبولدت اتىنداعى سىيلىقتى الۋدى كوزدەپ ءجۇر ەكەن. ول سىيلىقتى جەڭىپ العان ادامعا گەرمانيادا ەكى جىل وقىپ قايتۋعا مۇمكىندىك بەرىلەدى ەكەن. وعان دا قاتىسىپ، گرانتىن جەڭىپ الدى. 1998 جىلى گەرمانياعا كەتىپ، 2000 جىلى ەلگە قايتا كەلدى.
– سول جىلدارى كوپ عالىمدار شەتەلگە استى عوي. كوبىسى سول جاققا وتباسىمەن كەتىپ، سوندا قالىپ قويدى. سايات اعانىڭ باسقالار سياقتى قالىپ قويماي، ەلگە ورالۋىنا نە سەبەپ بولدى؟
– مەن ءوزىم وعان ەلگە كەلە عوي دەپ ايتقان جوقپىن. سەبەبى، ول كەزدە قازاقستاننىڭ جاعدايىمەن جاقسى تانىسپىن. ول عىلىم ادامى بولعاندىقتان، عىلىممەن اينالىسۋ ءۇشىن دە جاعداي كەرەك. «بۇل جاققا كەلگىڭ كەلسە، ءوزىڭ ءبىل. كەلمەيمىن دەسەڭ، قارسى ەمەسپىن. عىلىمي جۇمىستارىڭ ءالى بىتپەي تۇرسا، جالعاستىرۋ كەرەك بولسا، سول جاقتا قال»، – دەدىم. ال شەشەسى بولسا: «مەن سەنسىز تۇرا المايمىن. سەنى ساعىنامىن. جۇمىسىڭ بىتسە، تەزىرەك ەلگە قايت»، – دەپ حات جازىپ جىبەرىپتى. شەشەنىڭ اتى شەشە عوي. بالام اناسىنىڭ ءسوزىن جەرگە تاستاي الماي ەلگە ورالدى. بۇل جاققا كەلگەننەن كەيىن، ونى كاناداعا، فينلياندياعا، فرانسياعا، تاعى باسقا ەلدەرگە جۇمىسقا شاقىردى. اسىرەسە، كانادا مەن فينليانديا قادالىپ تۇرىپ الدى. ءبىراق ءوزى ەلگە كەلگەن سوڭ ماعان «يت تويعان جەرىنە، ەر تۋعان جەرىنە» دەگەن ماقالدى ايتتى. مەن ونىڭ ەندى عانا ازات بولعان ەلىمىزگە قىزمەت ەتۋگە بەل بۋعانىن ءسوزسىز ۇقتىم.
– سايات اعامىز باسپاسوزدە بەرگەن سۇحباتتارىندا اباي، شاكارىم، ءماشھۇر-جۇسىپ ولەڭدەرىن مىسالعا كوپتەپ كەلتىرەدى. ءبىر قاراعاندا تەحنيكا عىلىمدارى دوكتورىنىڭ اباي، شاكارىم ولەڭدەرىن، فيلوسوفياسىن تالداۋى تاڭعالارلىق جاعداي. عالىم اعامىزدىڭ ابايعا كەلۋىنە ءسىز اسەر ەتتىڭىز بە، الدە قۇنانباي اۋلەتىمەن ءسىزدىڭ اتا-بابالارىڭىزدىڭ ارالاسۋى اسەر ەتتى مە؟
– اتاقونىسىمىز – شىڭعىستاۋ. ورتا مەكتەپتى اباي اۋىلىندا ءتامامدادىم. مەنى ابايعا ماحابباتتاندىرعان، بالا كۇنىمىزدەن ابايدىڭ ولەڭدەرىن جاتتاپ، قارا سوزدەرىن وقىپ تالداۋعا باۋلىعان – جازۋشى كامەن ورازالين. ول كىسى ءبىزدىڭ مەكتەپتە قازاق ادەبيەتىنەن ساباق بەردى. وقۋشىلارعا ابايدىڭ ولەڭدەرىن جاتتاتىپ، جارىستىراتىن. مەن اباي ولەڭدەرىن جاقسى وقيتىنمىن، مانەرلەپ ايتۋعا قۇمار بولدىم. الماتىعا وقۋعا كەلگەن كەزدە اباي ولەڭدەرىنە دەگەن قۇمارلىعىم ودان ءارى ارتا ءتۇستى. مەنىڭ ءان شىعارا-تۇعىن تاعى ءبىر ادەتىم بار ەدى. الماتىداعى مۋزىكا ۋچيليششەسىن ءبىتىردىم، ودان كەيىن كونسەرۆاتورياعا كەلدىم. مۋزىكامەن اينالىسىپ جۇرگەندە اباي سوزدەرىنە ءان جازىپ، رومانستار شىعاردىم. سوعان قاراعاندا ابايدىڭ ولەڭدەرىن جاتقا ايتۋ، مانەرلەپ وقۋ ساياتقا مەنەن كەلگەن بولۋى كەرەك.
ساياتتىڭ ابايعا اڭسارىنىڭ اۋۋىنا تاعى ءبىر جايت سەبەپ بولعان سياقتى. سايات 10 كلاستى التىن مەدالمەن ءبىتىردى. سوسىن ماسكەۋگە وقۋعا باراتىن بولىپ كەلىستىك. مەن ماسكەۋگە ءوزىم اپارىپ كەلدىم. مەندە ابايدىڭ 1 تومدىق مۇحتار اۋەزوۆتىڭ العىسوزىمەن 1960 جىلدارى شىققان سارى ءتۇستى جيناعى بار ەدى. بۇدان بولەك، عىلىم اكادەمياسى شىعارعان ەكى تومدىق جاسىل ءتۇستى جيناق بار. مەن اكادەميا شىعارعان جيناقتى ءوزىم الىپ قالدىم دا، سارى جيناقتى شابادانىنا سالىپ بەردىم. سەبەبى، سارى جيناقتا اباي ولەڭدەرىنە تۇسىندىرمە بار بولاتىن. مەن: «سايات، مەن ساعان اندا-ساندا اقىل ايتىپ تۇرۋشى ەدىم. ەندى مەن ەلدە قالىپ بارام، بۇدان بىلاي ساعان ايتاتىن اقىلدى وسى اباي اتاڭا تاپسىرامىن. وسى كىتاپتى شابادانىڭا سالايىن، وزىڭمەن بىرگە ماسكەۋگە الىپ كەت. ارى قاراي نە ىستەيسىڭ، ءوزىڭ بىلەسىڭ. مەن بۇل كىتاپتى جاتقا بىلەم. سەنىڭ دە ءبىلۋىڭ كەرەك. اداستىرماس جول وسى كىتاپتا. ساعان اقىل-كەڭەس كەرەك بولعاندا، ساعان ابايدان ارتىق اقىل ايتار ادام تابىلا قويۋى ەكىتالاي. اكادەميكتەردىڭ ورتاسىنا بارا جاتىرسىڭ عوي. ولار ساعان ماماندىعىڭ بويىنشا ءبىلىم بەرەر. ال ناقتى ءومىر تۋرالى اقىل-كەڭەسكە شولدەگەن ۋاقىتتاردا وسى سارى كىتاپتان سۋسىندايسىڭ»، – دەدىم. سول كىتاپتى 5 جىلدان سوڭ، ماسكەۋدەن وقۋدان كەلگەننەن كەيىن وزىمە قايتاردى. سوندىقتان ول ابايعا سول مگۋ-دە وقىپ جۇرگەندە ماحابباتتانعان، قۇمارلانعان سياقتى. ۇيدە ەكەۋمىز كەيدە اباي ولەڭدەرىن ايتىپ جارىسىپ كەتەمىز. ول ايتىپ كەلە جاتىپ مۇدىرسە، مەن قوسىپ جىبەرەمىن. مەن مۇدىرسەم، ول جالعاپ اكەتەدى. مىنە، ابايدى تانۋدا، اشىقتاۋدا سونداي دەڭگەيگە جەتتىك. ابايتانۋ مادەنيەتى قالىپتاستى. وسى كۇنى سول مادەنيەت ءبىزدىڭ ءۇيدىڭ بالالارىنىڭ بارىندە بار.
اڭگىمەلەسكەن سۇلتان تايعارين
