– مەنىڭ ويىمشا، بۇل سايلاۋدى ەلىمىزدەگى ساياسي ۇردىستەردىڭ، داستۇرلەردىڭ دامۋى تۇرعىسىنان وڭ باعىتتاعى قادام دەپ ايتۋعا بولادى. پرەزيدەنتتىڭ ءوزى ۇلتتىق كەڭەستە وسى ماسەلەنى كوتەرگەن بولاتىن. بۇل ماسەلە ءوزى توقسانىنشى جىلداردىڭ اياعىنان بەرى ايتىلىپ كەلە جاتىر. تاجىريبە رەتىندە ەلدىڭ تۇكپىر-تۇكپىرىندە جەكەلەگەن اۋىلداردا اكىم سايلاۋى وتكەن دە بولاتىن. سول تاجىريبەلەردىڭ ءبارى بيىلعى سايلاۋعا دايىندىق كەزىندە، زاڭنامانى جەتىلدىرۋ بارىسىندا ەسكەرىلگەنىن كورىپ وتىرمىز. ءبىز اكىم سايلاۋى دەگەندە كوبىنەسە سايلاۋ تۋرالى زاڭنامانىڭ جەتىلگەنى تۋرالى عانا ايتىپ كەتتىك. سايلاۋدان كەيىن نە بولادى دەگەن ماسەلە بار. ءبىر قۋانارلىق جايت، ەلدىڭ زاڭناماسى سايلاۋدان كەيىن تۋىنداۋى مۇمكىن ماسەلەلەردىڭ كوبىن رەتتەۋگە قاۋقارلى، – دەيدى ساياساتتانۋشى.
ساراپشىنىڭ پىكىرىنشە، «حالىق اكىمىن ءوزى سايلاپ السىن» دەگەن وتە ءبىر قاراپايىم شارۋا سياقتى كورىنگەنىمەن، استارىندا تالاي ماسەلە جاتىر.
– بۇل وڭاي شارۋا ەمەس. مۇنىڭ استارىندا ەلدىڭ تۇتاستىعىنا، حالىقتىڭ بىرلىگىنە، مەملەكەتتىك باسقارۋ جۇيەسىنىڭ وڭتايلىلىعىنا اسەر ەتەتىن ساتتەر بار. ءبىزدىڭ ەلدە ءوزىن-وزى باسقارۋ جۇيەسى اۋىل، اۋدان، وبلىس جانە رەسپۋبليكا دەڭگەيى دەيتىن ءتورت ساتىدان تۇرادى. بۇل ساتىلاردىڭ اراسىندا ۇيلەستىرۋدى قاجەت ەتەتىن ءتۇرلى ماسەلەلەر بار. بۇعان دەيىنگى جۇيە بويىنشا جۇمىس ۆەرتيكالدى باعىتتا شەشىلەتىن.
ياعني، بۇكىل شارۋا جوعارىدان تۇسكەن تاپسىرما بويىنشا اتقارىلاتىن. ال اۋىل اكىمدەرىن حالىق سايلاپ، ونداعى حالىققا ءوزىن-وزى باسقارۋدىڭ قۇقىعىن بەرىپ وتىرعاندىقتان، بۇرىنعى ۆەرتيكالدى جۇيە ءسال وزگەرەدى. سول ءۇشىن بيۋدجەتتىڭ اۋىلدىق دەڭگەيى جاسالدى. اۋىل اكىمىنىڭ قولىندا بيلىك پەن حالىقتىڭ قولداۋى بولسا دا، قاراجات بولماسا كوپ شارۋا تىندىرا المايدى. ءبىزدىڭ زاڭنامادا ول جاعى دا ەسكەرىلگەن، – دەيدى ۇلتتىق كەڭەس مۇشەسى. سونداي-اق، ول جەرگىلىكتى ءوزىن-وزى باسقارۋ ىسىندەگى وزگە ەلدەردىڭ تاجىريبەسىنە توقتالدى.
– ءوزىن-وزى باسقارۋ جۇيەسىن دەموكراتيالاندىرۋ ىسىندە حالىقارالىق اۋقىمدا جاعىمدى تاجىريبە دە، ءساتسىز تاجىريبە دە جەتەرلىك، ەۋروپاداعى جۇيەنى وزىق ۇلگى رەتىندە كورسەتۋگە بولادى. ويتكەنى بۇلاردا جىلدار بويى ءوزىن-وزى باسقارۋدىڭ ءداستۇرى قالىپتاسىپ، تابيعي تۇردە قالىپتاستى.
ال تاۋەلسىزدىگىن بىزبەن بىرگە العان كەيبىر كورشى ەلدەردە بۇل جۇيەنىڭ ءساتسىز تاجىريبەلەرى بولدى. سول كەزدە ورتالىق بيلىكتى السىرەتىپ العان ەلدەردىڭ كەيبىرى ءالى كۇنگە دەيىن ءبىر جۇيەگە تۇسە الماي وتىر.
كەيبىرى تەك 2000 جىلداردان كەيىن عانا ورتالىق بيلىكتى قالپىنا كەلتىرە الدى. بۇعان دەيىن اكىم سايلاۋىنا دايىن ەمەسپىز دەگەندە وسى تاجىريبەلەردىڭ ءبارى ساراپتالىپ، تارازىلانىپ، تۋىنداۋى مۇمكىن تاۋەكەلدەر رەتتەلدى دەپ ويلايمىن.
الايدا ودان ءارى «دايىن ەمەسپىز» دەپ وتىرا بەرۋگە بولمايتىن ەدى. ولاي شەگىنشەكتەي بەرسەك، وسى قالپىمىزبەن 2030 جىلعا دا جەتەتىن ەدىك. سوندىقتان، بۇگىنگى قولعا الىنعان جۇمىستار دەر كەزىندە ىسكە استى دەپ ويلايمىن. 100 پايىز ءمىنسىز دەۋگە بولمايتىن شىعار، ءبىراق جان-جاقتى دايىندىقپەن كىرىسىپ وتىرمىز، – دەدى راسۋل جۇمالى.
