Reuters اگەنتتىگىنىڭ تاراتقان اقپاراتىنا سەنسەك، بۇگىندە جۇڭگو رەسەيدەن گورى تۇركىمەنستاننان گاز قۇبىرىن تارتۋعا ىقىلاسى اۋىپ وتىر.
7 جىلدان بەرى رەسەي قىتايعا قاراي «سيلۋ سيبيري-2» گاز قۇبىرىن تارتىپ، جىلىنا قوسىمشا 50 ملرد تەكشە مەتر كوگىلدىر وتىندى ەكسپورتتاۋدى كوزدەگەن-دى.
ءبىراق وڭىردەگى ساياسي احۋالدى باسشىلىققا العان جۇڭگو رەسەيدىڭ ارزان گازىنان باس تارتىپ، وزدەرىنە قاجەتتى كوگىلدىر وتىننىڭ قوماقتى بولىگىن تۇركىمەنستاننان تاسىمالداۋدى ءجون دەپ تاپتى.
جۇڭگو تۇركىمەن گازى 30%-عا قىمبات بولسا دا، وسى باعىتتى تاڭدادى. الداعى ۋاقىتتا تۇركىمەندەر «Line D» گاز قۇبىرى ارقىلى قىتايعا جىل سايىن تاعى دا 30 ملرد تەكشە مەتر گاز ەكسپورتتايتىن مۇمكىندىككە يە بولادى.
وسىلايشا جۇڭگو «سيلۋ سيبيري-2» گاز قۇبىرىنىڭ قۇرىلىسىن تاعى دا بەلگىسىز مەرزىمگە شەگەردى.
– ءدال ءقازىر جۇڭگو ورتالىق ازيا اۋماعىندا ەنەرگەتيكالىق ينفراقۇىرىلىمدارعا ينۆەستيسيا سالۋدى وڭ شەشىم دەپ قابىلدايدى. ويتكەنى، ورتالىق ازيانىڭ ەنەرگەتيكالىق جەلىلەرىن دامىتۋ ءىسى جۇڭگو ءۇشىن ستراتەگيالىق ماڭىزدى ماسەلە بولىپ تۇر. بۇل جەردە كوممەرسيالىق تۇرعىدان پايىمداۋ قاتەلىك بولادى، – دەيدى Reuters اگەنتتىگىنە پىكىر بىلدىرگەن بەلگىسىز قىتايلىق شەنەۋنىك.
تاياۋدا Financial Times باسىلىمى دا «سيلا سيبيري-2» گاز قۇبىرىن تارتۋعا قاتىستى كەلىسىمدەردى كەيىنگە قالدىرعانىن جازعان بولاتىن.
ال وسىدان ءبىرشاما ۋاقىت بۇرىن قىتايعا رەسمي ساپارمەن بارعان رەسەي پرەمەر-مينيسترى ميحايلا ميشۋستين دە بۇل ءىستى تەزدەتۋگە كۇش سالعانىمەن، ونىڭ ارەكەتىنەن تۇك شىقپادى. جۇڭگو ءقازىر رەسەي مەن ۋكراينا اراسىنداعى سوعىستىڭ قالاي اياقتالاتىنىن كۇتىپ، اڭىسىن اڭدۋدا.
بۇگىندە جۇڭگو سىرتتان قوماقتى گاز ساتىپ الاتىن دۇنيەجۇزىندەگى ءۇش ەلدىڭ ءبىرى. ولار وزدەرىنە قاجەتتى كوگىلدىر وتىندى گاز قۇبىرى ارقىلى رەسەي، ميانما جانە ورتالىق ازيا (نەگىزىنەن تۇركىمەنستان) ەلدەرىنەن تاسىمالداۋدا. 2022 جىلى جۇڭگو گاز قۇبىرلارى ارقىلى 45،8 ملن توننا كوگىلدىر وتىن تاسىمالداعان. بۇل قىتايدىڭ تۇتىناتىن جالپى گازىنىڭ 17%-ىن عانا قۇرايدى.
سونىمەن قاتار جۇڭگو وتكەن جىلى 63،4 ملن توننا سۇيىتىلعان گازدى دا وزگە ەلدەردەن ساتىپ الدى. بۇدان سۇيىتىلعان گاز قىتايدىڭ سۇرىنىسىن 41%-عا قاناعاتتاندىرىپ وتىرعانىن بايقايمىز.
ءقازىر قىتايعا اينالاسىنداعى ەلدەردەن گاز قۇبىرى ارقىلى كوگىلدىر وتىندى تاسىمالداۋ اسا ءتيىمدى بولىپ تۇر. سول سەبەپتى جاقىن ۋاقىتتا جۇڭگو وزىنە قاجەتتى گازدىڭ 20%-ىن گاز قۇبىرلارى ارقىلى تاسىمالداۋعا كۇش سالادى.
جۇڭگو 2014 جىلى «Line D» گاز قۇبىرىن سالۋدى ويعا العاندا ونىڭ قۇنى 6،7 ملرد دوللارعا باعالعان بولاتىن. كۇنى كەشە عانا سياندا وتكەن «ورتالىق ازيا جانە جۇڭگو» فورۋمىندا ءتوراعا سي سزينپين ورتالىق ازياداعى قىتايعا تارتىلعان ءتورتىنشى گاز قۇبىرىن تەزدەتىپ سالۋعا پارمەن بەرگەنى بەلگىلى.
وتكەنى جىلى قىتايدىڭ تۇركىمەنستاننان ەكسپورتتاعانگازى 35 ملرد تەكشە مەتردى قۇراعان بولاتىن. ال ءدال وسى ۋاقىتتا رەسەيدەن تاسىمالداعان گازدىڭ كولەمى 16 ملرد تەكشە مەترگە (4 ملرد دوللار) جەتكەن-دى.
ەگەر «Line D» گاز قۇبىرى سالىناتىن بولسا، قىتايعا نەگىزگى گاز ەكسپورتتاۋشى ەل تۇركىمەنستان بولادى. ال بۇل جايت رەسەيدىڭ ارقاسىنا ايازاداي باتاتىنا ايتپاساق تا تۇسىنىكتى.
