فورۋمدى ءال-فارابي اتىنداعى قازۇۋ-دىڭ باسقارما ءتوراعاسى –رەكتورى جانسەيىت تۇيمەبايەۆ اشىپ، رەسپۋبليكا كۇنىنە ارنالعان شارانىڭ ءمانى مەن ماڭىزىن اتاپ ءوتتى. «سىزدەر ەلىمىزدىڭ بولاشاعى، جاڭا قازاقستاندى قۇرۋشى جاڭا بۋىن وكىلدەرىسىزدەر. مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقايەۆ: «قازاقستان – دارىندى جاستار مەكەنى. بۇگىنگى جاستار عىلىم مەن تەحنولوگيانىڭ قىر-سىرىن يگەرگەن وتە ءبىلىمدى، العىر. ءبىز ولاردىڭ ءورىسىن اشىپ، قارىم-قابىلەتىن شىڭداۋ ءۇشىن بار مۇمكىندىكتى جاساۋعا ءتيىسپىز»، – دەپ ايرىقشا اتاپ وتكەن بولاتىن»، – دەدى رەكتور.
بۇگىندە جاس عالىمداردىڭ، تالانتتى ستۋدەنتتەردىڭ شىعارماشىلىق، عىلىمي الەۋەتىن دامىتۋدا ۋنيۆەرسيتەت بارلىق قاجەتتى جاعدايدى جاساۋدا.
قازۇۋ-دا 40 جاسقا دەيىنگى 300-دەن استام جاس عالىم جۇمىس ىستەيدى. ولاردىڭ ىشىندە 49-ى – عىلىم جانە جوعارى ءبىلىم مينيسترلىگىنىڭ «جاس عالىم» جوباسىنىڭ جەڭىمپازى. كوپشىلىگى الەمنىڭ جەتەكشى ۋنيۆەرسيتەتتەرى مەن ورتالىقتارىندا عىلىمي تاعىلىمدامادان ءوتتى. جاس زەرتتەۋشىلەردىڭ عىلىمي جەتىستىكتەرى قازاقستاندا جانە شەتەلدەردە جوعارى باعاعا يە. بيىلعى 2022 جىلى جاس عالىمداردى گرانتتىق قارجىلاندىرۋ اياسىندا 900 ملن تەڭگەدەن استام 60-قا جۋىق جوبا ورىندالۋدا. ءبىلىم ورداسىنىڭ باسشىسى بۇل قازۇۋ جاستارىنىڭ جوعارى عىلىمي-يننوۆاسيالىق الەۋەتىن كورسەتەتىنىن جەتكىزدى.
گەوگرافيا جانە تابيعاتتى پايدالانۋ فاكۋلتەتىنىڭ وقىتۋشىسى، PhD كانديداتى، كوممەرسيالاندىرۋ بويىنشا جوبالاردى ورىنداۋشى ەلدار نۇر ۇلى ءوز بايانداماسىندا «ءتۋريزمنىڭ سيفرلىق كونتەنتىن جاڭعىرتۋ: ءموبيلدى قوسىمشالار، پانورامالىق 3D تۋرلار، ينتەراكتيۆتى كارتالار جانە QR كودتارى» اتتى جوباسىنىڭ ناتيجەلەرىن كوممەرسيالاندىرۋ تاجىريبەسىمەن ءبولىستى.
«بۇل جوبانىڭ ميسسياسى – ىشكى ءتۋريزمدى دامىتۋ ارقىلى ەل ەكونوميكاسىن ءارتاراپتاندىرۋ جانە قازاقستاننىڭ تۋريستىك باعىتتارى تۋرالى اقپاراتتى شوعىرلاندىرۋ. ءبىز بۇل ماسەلەلەردى سيفرلىق تەحنولوگيالاردى، اتاپ ايتقاندا: ءموبيلدى قوسىمشالاردى، پانورامالىق 3D ۆيرتۋالدى تۋرلاردى، QR-كودتاردى، ينتەراكتيۆتى كارتالاردى گەنەراسيالاۋدى پايدالانا وتىرىپ جۇزەگە اسىرامىز»، – دەدى ول.
جيىندا ءسوز العان بيولوگيا جانە بيوتەحنولوگيا فاكۋلتەتىنىڭ «جاس عالىم» پوستدوكتورانتى ايگەرىم مامىروۆا «جاس عالىمدار: ءوسۋ جانە ءوزىن-وزى جەتىلدىرۋ مۇمكىندىكتەرى» تاقىرىبىن قاۋزادى. ول كوپتەگەن ۇلى عالىمدار ءۇشىن عىلىمعا جول جاس كەزىنەن باستالعانىن تىلگە تيەك ەتتى. توماس ەديسون 30 جاسىندا فونوگراف ويلاپ تاپتى، ال البەرت ەينشتەين 26 جاسىندا سالىستىرمالىلىق تەورياسىن اشقانىن مىسالعا الدى. «قازاقستاندىق جاستاردىڭ ءقازىر ۇلكەن مۇمكىندىكتەرى بار – «جاس عالىم» جانە Erasmus Mundus باعدارلامالارى، «بولاشاق»، «اباي ۆەرن» ستيپەنديالارى جانە تاعى باسقا قولداۋلار بار. جاس زەرتتەۋشىلەردەن تاباندىلىق پەن قايسارلىق، عىلىمي كونفەرەنسيالارعا بەلسەندى قاتىسۋ، جەكە برەندتى نىعايتۋ جانە جاقسى ناتيجەلەرگە قول جەتكىزۋگە كومەكتەسەتىن باسقا دا ىس-ارەكەتتەر قاجەت»، – دەدى ايگەرىم.
قازۇۋ-دىڭ «قوعاممەن بايلانىس» ءبىلىم بەرۋ باعدارلاماسىنىڭ 4-كۋرس ستۋدەنتى ارۋجان قابدولوۆا ءوز سوزىندە ادامنىڭ ءومىرىن ۇزارتۋعا، دەنساۋلىعىن باقىلاۋعا جانە جاقسارتۋعا، قاجەتتىلىكتەرىن قامتاماسىز ەتۋگە مۇمكىندىك بەرەتىن عىلىمنىڭ ءرولىن جوعارى باعالادى. ەڭ باستىسى – عىلىم ومىرگە جاڭا سەرپىن بەرەتىنىن ايتتى. عىلىمي جەتىستىكتەر قازۇۋ-دىڭ تىنىس-تىرشىلىگىن قالاي وزگەرتكەنىنە نازار اۋدارا وتىرىپ، ارۋجان: «مەن ءبىزدىڭ جاستارىمىز، ءاربىر جاس ماماننىڭ قازىرگى جانە جارقىن بولاشاعىمىزدان شابىت الىپ، عىلىمعا شىعارماشىلىق قىزىعۋشىلىق تانىتقانىن جانە ءوز سالاسىندا جۇمىس ىستەگەنىن قالايمىن»، – دەدى.
سونىمەن قاتار جيىندا حيميا جانە حيميالىق تەحنولوگيا فاكۋلتەتىنىڭ PhD دوكتورانتى فەدور مالچيك، «حالىقارالىق قاتىناستار (رۋدن)» ءبىلىم بەرۋ باعدارلاماسىنىڭ 2-كۋرس ماگيسترانتى ايدانا توقبەرگەن پىكىر ءبىلدىرىپ، ءوز ۇسىنىستارىمەن ءبولىستى.
فورۋم اياسىندا زەرتتەۋلەردى كوممەرسيالاندىرۋ ماسەلەلەرى جانە ۋنيۆەرسيتەتتىڭ جاس زەرتتەۋشى عالىمدارىنىڭ عىلىمي قىزمەتىنىڭ وزەكتى باعىتتارى تالقىلاندى.
جيىن سوڭىندا رەكتور جاس عالىمدارمەن ەركىن فورماتتا كەزدەسىپ، عىلىمداعى وزەكتى ماسەلەلەردى تالقىلاۋ ءۇشىن جاس عالىمدار كلۋبىن قۇرۋدى جانە عىلىمي جەتىستىكتەر كورمەسىن ۇيىمداستىرىپ، عىلىمي ازىرلەمەلەردى وندىرىسكە ەنگىزۋگە جول اشاتىن جاس عالىمدار قورىن قۇرۋدى تاپسىردى.
