بيىل دۇنيەجۇزىلىك مۇرا كۇنىنە وراي تاريح فاكۋلتەتىنىڭ عيماراتىندا وقۋ-پراكتيكالىق باعىتتاعى «قىرىم التىنبەكوۆ فويە-مۋزەيى» مەن «قازاقتىڭ ساۋلەت ونەرى ەسكەرتكىشتەرى» اتتى تۇراقتى فوتوگالەرەيا اشىلدى. بۇل «شاعىن مۋزەيلەر» تۇساۋكەسەرىن ۋنيۆەرسيتەتتىڭ باسقارما مۇشەسى - الەۋمەتتىك دامۋ جونىندەگى پرورەكتور ن.س.ايدوسوۆ وتكىزدى. ول مۇنداي فوتوگالەرەيا مەن فويە-مۋزەي وقۋ ۇدەرىسىندە، تاربيە ىسىندە جانە الەۋمەتتىك دامۋدا پايدالانىلاتىندىعىن، ولاردىڭ جاس ۇرپاققا كەرەك ەكەندىگىن باسا ايتتى. ونىڭ ايتۋىنشا: ءوز قۇندىلىقتارىمىزدى الەمگە تانىتۋ، ولاردىڭ نەگىزىندە جاستاردى تاربيەلەۋ، جاس بۋىننىڭ بويىندا پاتريوتتىق سەزىمدەردى قالىپتاستىرۋ سەكىلدى دۇنيەلەر وسىنداي ءىس-شارالاردان باستاۋ الادى؛ سول سەبەپتى ۋنيۆەرسيتەت باسشىلىعى بارىنشا وسىنداي كرەاتيۆتى دۇنيەلەردى قولداي بەرەدى.
دۇنيەجۇزىلىك مۇرا كۇنىنە ورايلاستىرىلىپ اشىلعان ءبىرىنشى نىسان «قىرىم التىنبەكوۆ فويە-مۋزەيى». ول بەلگىلى سۋرەتشى-رەستاۆراتور، ق ر ەڭبەك سىڭىرگەن قايراتكەرى قىرىم التىنبەكوۆ جۇمىستارىنا نەگىزدەلگەن. مۇنداعى مۋزەيلىك سورەلەرگە رەسپۋبليكا جەرىنەن تابىلعان ەجەلگى جانە ورتاعاسىرلىق تاقساي، ءۇرجار، ايان، بەرەل، تاڭبالى، ت.ب. ەسكەرتكىشتەردىڭ ماتەريالدارى قويىلعان. سونىمەن قاتار ورتاسىرلىق ارحيتەكتۋرالىق كەشەندەردىڭ (قوجا احمەت ياساۋي كەسەنەسى، ت.ب.) بولشەكتەرىن (ەسىك، ت.ب.) ماماندار تاراپىنان قالپىنا كەلتىرىلىپ جاتقان كەزدەر كورىنىس تاپقان.
اسىرەسە تاڭبالى پەتروگليفتەرى تۋرالى قۇندى مالىمەتتەر كوپتەپ بەرىلگەن. فويە-كورمە وزەگى ەلىمىزدىڭ تاريحي-مادەني مۇراسىن ساقتاۋعا، جادىگەرلەر مەن نىسانداردى قالپىنا كەلتىرۋگە باعىتتالعان. بۇل فويە-مۋزەي وتانىمىزدىڭ تاريحي مۇراسىنىڭ الۋان تۇرلىلىگى جانە ونى قورعاۋ مەن ساقتاۋ ءۇشىن جۇمسالاتىن كۇش-جىگەر تۋرالى كوبىرەك بىلۋگە مۇمكىندىك بەرەدى. سونىمەن قاتار سورەلەرگە قالپىنا كەلتىرىلگەن بۇيىمدار، الۋان ءتۇرلى ارتەفاكتىلەر، قالپىنا كەلتىرۋمەن اينالىساتىن مامانداردىڭ قۇرال-سايماندارى، فوتوسۋرەتتەر، ت.ب. قويىلىپ، بەزەندىرىلگەن.
ال ەكىنشى نىسان – «قازاقتىڭ ساۋلەت ونەرى ەسكەرتكىشتەرى» اتتى تۇراقتى فوتوگالەرەيا. تۇراقتى فوتوگالەرەيادا ماتەريالدار ۋنيۆەرسيتەت پروفەسسور-وقىتۋشىلار قۇرامىنىڭ دالالىق ىزدەنىستەرى كەزىندە جيناستىرىلعان. فوتوسۋرەتتەردىڭ مازمۇنى، قولدانىس اياسى، تاقىرىبى ءار الۋان بولعانىمەن، ولاردىڭ بارلىعى قازاقتىڭ تاس قاشاۋ ونەرىنەن مول مالىمەت بەرەدى جانە دە قازاقتىڭ زاتتىق جانە رۋحاني مادەنيەتىن ايشىقتايدى. فوتوگالەرەيا-كورمەگە قويىلعان فوتولاردىڭ دەنى قازاق شەبەرلەرى قولىنان شىققان كەسەنە، مەشىت، ءقابىر ۇستىنە قويىلاتىن تاستاردىڭ تۇرلەرىن (قۇلپىتاس، ساندىقتاس، قويتاس، قوشقارتاس، ت.ب.)، قۇدىقتار مەن مال شارۋاشىلىعىندا پايدالانعان قۇرىلىستاردى، ساۋلەت ونەرىنىڭ وزگە تۋىندىلارىن سيپاتتايدى. قازاق تاس قاشاۋ ونەرىن فوتوگالەرەياداعى تۋىندىلار تولىمدى تۇردە سيپاتتايدى. ولاردىڭ نەگىزىندە ءاربىر قۇرىلىس نىسانىنىڭ وڭىرلىك ەرەكشەلىكتەرىن، قالىپتاسۋى مەن دامۋىن، ساقتالۋىن، بۇگىنگى جاي-كۇيىن، ت.ب. اڭعارۋعا بولادى.
تاريح فاكۋلتەتى ۇجىمى اشىپ وتىرعان وسى ەكى وقۋ-پراكتيكالىق مۋزەي-كورمەلەر بىلىمگەرلەرگە ارنالعان. ولار مۋزەي-كورمەلەر ماتەريالدارى نەگىزىندە وزدەرىنىڭ تەوريالىق بىلىمدەرىن شىڭداپ، سورەلەرگە قويىلعان ءاربىر ارتەفاكتىنىڭ پراكتيكالىق مانىنە، قولدانىس اياسىنا، قالپىنا كەلتىرۋگە دەيىن ءاربىر بۇيىمنىڭ قانداي بولعاندىعى نەمەسە ودان كەيىن قالاي جاسالىپ شىققاندىعى تۋرالى كوپتەگەن مالىمەتتەر الۋ مۇمكىندىگىنە يە بولا الادى.
وسىنداي قاجەتتى دۇنيەلەردى بىلىمگەرلەرگە ۇسىنۋ وقۋ ۇدەرىسىنە عانا ەمەس، ولاردىڭ ادامي ءارى ۇلتتىق قۇندىلىقتارىن، ادەبىن، ءدىلىن، وزگە دە رۋحاني ۇستانىمدارىن قالىپتاستىرۋعا سەپتىگىن تيگىزەدى دەگەن ويدامىز.
دوسبول بايقوناقوۆ، تاريح عىلىمدارىنىڭ دوكتورى، ءال-فارابي اتىنداعى قازۇۋ پروفەسسورى
