پرەمەر-مينيستر ولجاس بەكتەنوۆ مەملەكەت باسشىسىنىڭ «جاساندى ينتەللەكت داۋىرىندەگى قازاقستان: وزەكتى ماسەلەلەر جانە ونى تۇبەگەيلى سيفرلىق وزگەرىستەر ارقىلى شەشۋ» اتتى حالىققا جولداۋىندا بەرىلگەن ەكونوميكاعا ينۆەستيسيا تارتۋ جونىندەگى تاپسىرمالارىن جۇزەگە اسىرۋ ماسەلەلەرى بويىنشا كەڭەس وتكىزدى. وندا مينيسترلىكتەر مەن اكىمدىكتەردىڭ وڭىرلەردەگى ينۆەستيسيا كولەمىن جانە ينۆەستيسيالىق جوبالاردى ىسكە قوسۋ قارقىنىن ۇدەتە ءتۇسۋ جۇمىستارىنىڭ تيىمدىلىگىن ارتتىرۋعا نازار اۋدارىلدى، دەپ حابارلايدى Dalanews.kz
پرەمەر-مينيستردىڭ ورىنباسارى – ۇلتتىق ەكونوميكا ءمينيسترى سەرىك جۇمانعارين مەن سىرتقى ىستەر ءمينيسترىنىڭ ورىنباسارى الىبەك قۋانتىروۆتىڭ، وبلىس اكىمدەرىنىڭ، سونداي-اق ق ر باس پروكۋرورىنىڭ ءبىرىنشى ورىنباسارى جاندوس ومىرالييەۆتىڭ باياندامالارى تىڭدالدى.
پرەمەر-مينيستر ولجاس بەكتەنوۆ مەملەكەت باسشىسىنىڭ 2029 جىلعا دەيىن ەل ەكونوميكاسىنا $150 ملرد شەتەلدىك ينۆەستيسيا تارتۋ تۋرالى قويعان مىندەتىنە نازار اۋداردى.
ق ر ۇەم دەرەكتەرى بويىنشا بيىلعى 9 ايدا نەگىزگى كاپيتالعا سالىنعان ينۆەستيسيانىڭ (نكي) جالپى كولەمى 13،8 ترلن تەڭگەنى قۇراعان، بۇل 2024 جىلدىڭ سايكەس كەزەڭىمەن سالىستىرعاندا 13،5%-عا ارتىق. ەڭ ۇلكەن ءوسىم ەنەرگەتيكا، وڭدەۋ ونەركاسىبى، اۋىل شارۋاشىلىعى جانە كولىك سالالارىندا تىركەلدى. قاراجاتتىڭ نەگىزگى كولەمى جىلجىمايتىن مۇلىك، كولىك جانە تاۋ-كەن سالاسىنا قۇيىلعان. وڭىرلەر اراسىندا استانا قالاسى، تۇركىستان وبلىسى نەگىزگى كاپيتالعا ينۆەستيسيا تارتۋ بويىنشا جوسپارلى كورسەتكىشتەرگە قول جەتكىزۋدە كوش باستاپ تۇر. ال قاراعاندى، اتىراۋ، ۇلىتاۋ، اباي، تاعى باسقا دا وبلىستار بەلگىلەنگەن مەجەدەن ارتتا قالىپ وتىر.
2025 جىلعى قازانداعى جاعداي بويىنشا ءبىرىڭعاي ۇلتتىق پۋلدىڭ شەڭبەرىندە ەلىمىزدە 185 ينۆەستيسيالىق جوبا جۇزەگە اسىرىلعان، جىل سوڭىنا دەيىن تاعى 268ء-ىن (2024 جىلى – 230 ينۆەستيسيالىق جوبا) ىسكە قوسۋ جوسپارلانۋدا.
جالپى تىكەلەي شەتەلدىك ينۆەستيسيالار (تشي) كولەمى $10،1 ملرد-تى قۇرادى. وڭدەۋ ونەركاسىبى، قارجى سەكتورى، كولىك، بايلانىس جانە ەنەرگەتيكا سالالارىنا قاراجات بەلسەندى تارتىلۋدا. سولتۇستىك قازاقستان، اقمولا جانە تۇركىستان وبلىستارى، سونداي-اق استانا قالاسى تشي بويىنشا ماقساتتى كورسەتكىشكە قول جەتكىزۋدە كوش باستاسا، ونىڭ قاتارىندا پاۆلودار، قاراعاندى، اتىراۋ، اقتوبە، الماتى، شىعىس قازاقستان جانە اباي وبلىستارى بار.
پرەمەر-مينيستر نكي تارتۋ جونىندەگى جىلدىق جوسپار 52،7%-عا ورىندالعانىن، ال تشي بويىنشا بۇل جارتىسىنان از ەكەنىن اتاپ ءوتتى.
ولجاس بەكتەنوۆ قارقىننىڭ باسەڭدەۋى كوبىنەسە مەملەكەتتىك ورگاندار تاراپىنان جوبالاردى جۇزەگە اسىرۋ مەرزىمدەرىن كەشىكتىرۋ، باسى ارتىق بيۋروكراتيالىق راسىمدەر تۇرىندەگى كەمشىلىكتەرمەن بايلانىستى ەكەنىن باسا ايتتى.
اتىراۋ وبلىسىندا نەگىزگى كاپيتالعا ينۆەستيسيالار جونىندەگى جوسپاردىڭ ورىندالۋى 42،8%-دى قۇرادى. ۇلىتاۋ وبلىسىندا ءىرى كومپانيالارعا تاۋەلدىلىك ساقتالۋدا – نكي بويىنشا 61،5%-دى قۇراپ وتىر. وندا ورتا كاسىپورىندارمەن جۇمىستى كۇشەيتۋ تاپسىرىلدى. اباي وبلىسىندا كورسەتكىش نكي بويىنشا 70،4% جانە تشي بويىنشا – 26،2%. جابدىقتاردى جەتكىزىپ بەرۋدەگى كەشىكتىرىلۋگە بايلانىستى مىس بالقىتۋ زاۋىتى، كۇنباعىس مايىن تازارتۋ سەحى سياقتى ءبىرقاتار ونەركاسىپتىك جوبانى جۇزەگە اسىرۋدا تۇيتكىلدى ماسەلەلەر تۋىنداۋدا.
«اكىمدەر مەن مينيسترلەر ينۆەستيسيا تارتۋ ماسەلەلەرىمەن كۇن سايىن تىكەلەي اينالىسۋى ءتيىس. بۇل ەڭ ماڭىزدى ماسەلە. ينۆەستيسيا بولماسا، ەكونوميكادا ەشقانداي دامۋ بولمايدى. ارتتا قالعان وڭىرلەردىڭ اكىمدەرىنە ينۆەستيسيالار بويىنشا نىسانالى كورسەتكىشتەرگە قول جەتكىزبەگەنى ءۇشىن ءوز ورىنباسارلارىن تارتىپتىك جاۋاپكەرشىلىككە تارتۋدى تاپسىرامىن»، — دەپ اتاپ ءوتتى ولجاس بەكتەنوۆ.
جيىن بارىسىندا ينۆەستورلاردى سۇيەمەلدەۋ جۇيەسىنىڭ تيىمدىلىگىن ارتتىرۋ شارالارى دا قارالدى. ءىرى ينۆەستيسيالىق جوبالاردى ۋاقتىلى ىسكە قوسۋ ءۇشىن ينفراقۇرىلىم سالۋ ماسەلەلەرىنە كوڭىل ءبولىندى.
سونداي-اق ينۆەستورلار قۇقىقتارىن قورعاۋ ماسەلەلەرى تالقىلاندى. ينۆەستيسيالىق شتاب پەن ق ر باس پروكۋراتۋراسىنىڭ بىرلەسكەن جۇمىسى اياسىندا جەرگىلىكتى جەرلەردە اكىمشىلىك كەدەرگىلەر جەدەل جويىلۋدا.
تىزىلىمگە ەنگىزىلگەن ينۆەستورلارعا قاتىستى «پروكۋرورلىق سۇزگىنى» ەنگىزۋ 380 زاڭسىز تەكسەرۋ مەن 450 اكىمشىلىك ءوندىرىستىڭ جانە ەكى 200-گە جۋىق شەكتەۋ شاراسىنىڭ جولىن كەسۋگە مۇمكىندىك بەردى. ەل ەكونوميكاسىنا قوسقان ۇلەسى شامامەن 19 ترلن تەڭگەنى قۇرايتىن 1800 ينۆەستورعا كومەك كورسەتىلدى.
كەڭەس قورىتىندىسى بويىنشا پرەمەر-مينيستر مەملەكەتتىك ورگاندار باسشىلارى مەن اكىمدەرگە ينۆەستيسيا تارتۋ، ينۆەستورلار ءۇشىن قولايلى جاعداي جاساۋ جۇمىستارىن جانداندىرۋدى، سونداي-اق جوبالاردىڭ جۇزەگە اسىرىلۋىن قاداعالاۋدى كۇشەيتۋدى تاپسىردى.
