ايتۋلى شارانى «ۇلتتىق مەملەكەتتىك عىلىمي-تەحنيكالىق ساراپتاما ورتالىعى» اق قازاقستان رەسپۋبليكاسى ءبىلىم جانە عىلىم مينيسترلىگىنىڭ قولداۋىمەن ۇيىمداستىردى.
فورۋمنىڭ باستى ماقساتى – عىلىم مەن بيزنەس اراسىن جانداندىرۋ، عالىمداردىڭ عىلىمي-تەحنيكالىق قىزمەتىن كەڭەيتىپ، ىنتالاندىرۋ، عىلىمي-زەرتتەۋلەر مەن رەيتينگى جوعارى شەتەلدىڭ عىلىمي جۋرنالدارىنا جاريالاناتىن عىلىمي ماقالالاردىڭ ساپاسىن ارتتىرۋ بولدى.
فورۋم جۇمىسىنا قازاقستان رەسپۋبليكاسى ءبىلىم جانە عىلىم مينيسترلىگى مەن عىلىم كوميتەتىنىڭ باسشىلارى، Springer Nature، Clarivate Analytics، «ياندەكس»، «روساتوم»، ەۋرازيا پاتەنتتىك ۇيىمىنىڭ وكىلدەرى جانە قازاقستاننىڭ ءعىلىم-بىلىم مەكەمەلەرى قاتىستى.
فورۋمعا قاتىسۋشىلار الدىندا ق ر بعم عىلىم كوميتەتىنىڭ ءتوراعاسى بولاتبەك ءابدراسىلوۆ ءسوز سويلەپ، قازاقستاننىڭ يننوۆاسيالىق مۇمكىندىكتەرى تۋرالى ايتتى.
– باسەكەگە قابىلەتتىلىك رەيتينگىندە دەف سراپتاماسى بويىنشا قازاقستان 53 ورىندا، تمد ەلدەرى اراسىندا قازاقستاننىڭ الدىندا ءازىربايجان (37 ورىن) مەن رەسەي (43 ورىن) تۇر. باسەكەگە قابىلەتتىلىكتىڭ 5 فاكتورى بويىنشا بىزدە ناتيجە جاقسارعان. ەڭ كوپ دامۋ يننوۆاسيا فاكتورى بويىنشا (59) بايقالعان، – دەدى كوميتەت ءتوراعاسى.
ءوز كەزەگىندە ب.ءابدراسىلوۆ فورۋم ساراپشىلارىنىڭ نازارىن قازاقستاندىق بيزنەسكە قازاقستاندا يننوۆاسياعا ينۆەستيسيا سالۋ قىزىقپايتىنىن اۋدارىپ، «تاپسىرىس بەرۋشىنىڭ داعدارىسى» دەگەن ماسەلەگە اۋداردى. بۇل دەگەنىڭىز، بيزنەس عىلىم الدىنا اۋقىمدى ماسەلە قويا المايدى.
قازاقستاندىق قايتا قالىپقا كەلەتىن ەنەرگيا كوزدەرى تۋرالى «مەملەكەتتىك عىلىمي-تەحنيكالىق ساراپتاما ۇلتتىق ورتالىعى» اق پرەزيدەنتى ءادىل ىبىرايەۆ ايتتى.
– قايتا قالىپقا كەلەتىن ەنەرگيا كوزدەرىنىڭ قازاقستاندا مۇمكىندىگى ايتارلىقتاي مول، الايدا جەتكىلىكتى پايدالانىلىپ جاتقان جوق. بۇگىنگى تاڭدا قازاقستاندا بالامالى ەنەرگيا ءوندىرۋ جالپى كولەمنەن بار بولعانى 0،4% قۇرايدى. ءبىراق قازاقستان ورتا ازيا مەملەكتەتەرى ىشىندە العاش بولىپ قايتا قالىپقا كەلەتىن ەنەرگيا كوزدەرىنە ورىن بولەتىن تومەن كومىرسۋلى ەكونوميكاعا كوشۋ ستراتەگياسىن قۇردى، – دەدى.
الدىن الا بەرىلگەن باعا بويىنشا، رەسپۋبليكاداعى ءداستۇرلى ەمەس قايتا قالىپقا كەلەتىن ەنەرگيا كوزدەرى ەلەكتر ەنەرگياسى وندىرىسىندە تەحنيكالىق تۇرعىدا پايدالانۋعا بولادى.بۇل مەملەكەتىمىزدە ەلەكتر قۋاتىن تۇتىنۋددى ارتتىرادى جانە جىلىنا 337 ملرد. كۆت.س قۇرايدى، ونىڭ ىشىندە:
- جەل ەنەرگياسى – جىلىنا 322 ملرد. كۆت.س
- كۇن ەنەرگياسى – جىلىنا 4 ملرد. كۆت.س
- شاعىن گەس – 11 ملرد.جىلىنا كۆت.س
بۇدان بولەك فورۋم الاڭىندا وتاندىق جەتەكشى جانە شەتەلدىك ماماندار بايانداما جاساپ، كەلەسى تاقىرىپتار بويىنشا پانەلدى ءجارىسسوز وتكىزدى:
«عىلىم مەن بيزنەس ىنتىماقتاستىعى» الاڭىندا «ءۇشىنشى جاڭعىرۋ جانە ق ر ۇلتتىق تەحنولوگيالىق باستامالارى اياسىندا اقپاراتتىق جۇيەلەردىڭ قورعاۋ، باسقارۋ جانە ساراپتاۋ»،
- «بولاشاقتىڭ ەنەرگياسىن دامىتۋ بويىنشا بولجاۋدا زاماناۋي زەرتتەۋ»
- «حالىقارالىق پاتەنتتەۋ جاھاندىق ات-نارىعىندا جەتىستىككە جەتۋدىڭ ماڭىزدى فاكتورى» جانە ت.ب.
فورۋم جۇمىسى اياسىندا Springer Nature جانە Clarivate Analytics كومپانياسىنىڭ وكىلدەرى ىزدەنۋشى عالىمدار ءۇشىن عىلىمي جۋرنالداردى تاڭداۋ، اۆتورلىق ينسترۋكسياسى، ساپالى عىلىمي ماقالا دايىنداۋدىڭ جولدارى، قۇرىلىمدىق عىلىمي ماقالالارمەن جۇمىس ىستەۋدىڭ ءتارتىبى، زەرتتەۋ جۇمىسىنىڭ قورىتىندىسىن قورىتۋ، عىلىمي جۋرنالدارمەن حات الماسۋ سىندى ماڭىزدى باعىتتار بويىنشا سەمينار-ترەنينگتەر ءوتتى.
عالىمداردىڭ عىلىمي-تەحنيكالىق قىزمەتىن ىنتالاندىرۋ، ماقساتىندا ەلىمىزدەگى «جاسىل» ەنەرگەتيكا سالاسىن زەرتتەپ، دامۋىنا ۇلەس قوسىپ جۇرگەن عالىمدار ماراپاتتالدى. ماراپاتتاۋدا عالىمداردىڭ «جاسىل» ەنەرگەتيكا سالاسى بويىنشا جوعارى سىلتەمەگە يە بولعان عىلىمي ماقالالارى نازارعا الىندى.
زايادان بولاتحان، بيولوگيا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى، ءال-فارابي اتىنداعى قازۇۋ پروفەسسورى
شىنتەمىروۆ الماس، تەحنيكا عىلىمدارىنىڭ كانديداتى، PhD (ليۆەرپۋل ۋنيۆەرسيتەتى)، نازاربايەۆ ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ روبوت تەحنيكاسى زەرتحاناسىنىڭ جەتەكشىسى
تەن ۆيكتور، «نازاربايەۆ ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ» وقىتۋشىسى
يبرايەۆ نيازبەك، فيزيكا-ماتەماتيكا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى، ە.بوكەتوۆ اتىنداعى ءقارمۋ-دىڭ پروفەسسورى
بوجكو لاريسا، رۋدنىي يندۋستريالدى ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ وقۋ ءىسى جانە عىلىمي جۇمىستار جونىندەگى پرورەكتورى
حابدۋللين اسەت، رۋدنىي يندۋستريالدى ۋنيۆەرسيتەتى ەنەرگەتيكا جانە اقپاراتتىق جۇيەلەر فاكۋلتەتىنىڭ دەكانى
حابدۋللينا زاۋرەش، رۋدنىي يندۋستريالدى ۋنيۆەرسيتەتى ەلەكترەنەرەگياسى جانە جىلۋ ەنەرگەتيكاسى كافەدراسىنىڭ جەتەكشىسى.
توقمولدين نۇرلان، فيزيكا-تەحنيكا ينستيتۋتى
«ۇمعتسو» اق قوعاممەن بايلانىس ءبولىمى
