قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ مەملەكەتتىك كەڭەسشىسى ەرلان قارين "جاڭا قازاقستاننىڭ ءتۇرى وسى ما؟" دەيتىندەرگە جاۋاپ بەردى، - دەپ حابارلايدى Dalanews.kz.
كەيدە «رەفورمالار ناتيجەسى قايدا، ۋادە ەتىلگەن وزگەرىستەر قايدا؟ جاڭا قازاقستاننىڭ ءتۇرى وسى ما؟» دەگەن پىكىرلەر ايتىلىپ قالادى.
بىرىنشىدەن، وزگەرىستەر اپ-ساتتە جاسالا قويمايدى. رەفورمالاردى جۇزەگە اسىرۋ ءۇشىن وراسان زور كۇش-جىگەر، قيساپسىز ۋاقىت قاجەت. ماسەلەنىڭ ءمان-جايىن بىلمەيتىن ادامعا بۇل ۇدەرىس تىم ۇزاققا سوزىلىپ بارا جاتقان سەكىلدى كورىنۋى مۇمكىن. دەگەنمەن وزگەرىستەر بار. كەز كەلگەن رەفورما – قاجىرلى ەڭبەكتى تالاپ ەتەتىن اسا كۇردەلى جۇمىس. كىم نە دەسە و دەسىن، قازاقستان رەفورمالار جولىمەن سەنىمدى قادام باسىپ كەلەدى.
ەكىنشىدەن، ءبىزدىڭ ەلىمىزدە سوڭعى بەس جىلدا كىشىگىرىم وزگەرىستەر ەمەس، كەرىسىنشە، كوپتەگەن سالادا تۇبەگەيلى ءارى جۇيەلى بەتبۇرىس جاسالدى. ەگەر تەرەڭىرەك ويلانىپ كورسەڭىز، نەبارى ءۇش جىلدىڭ ىشىندە بۇكىل ساياسي جۇيەنىڭ قۇرىلىمى قايتا جاساقتالعانىن اڭعاراسىز. 2019–2021 جىلدارداعى ساياسي رەفورمالار 2022 جىلعى كونستيتۋسيالىق رەفورماعا ۇلاسىپ، سونىڭ ءناتيجەسىندە ەلىمىزدەگى مەملەكەتتىك ينستيتۋتتاردىڭ ءمارتەبەسى مەن ءرولى ەداۋىر ارتتى. كونستيتۋسيالىق سوت جۇمىس ىستەي باستادى. پرەزيدەنتتىڭ قۇزىرىنا كىرەتىن ماسەلەلەر ازايىپ، كەرىسىنشە، پارلامەنتتىڭ قۇزىرەتى كەڭەيدى. ارالاس سايلاۋ جۇيەسى ەنگىزىلدى، ساياسي پارتيالاردى تىركەۋ ءراسىمى جەڭىلدەدى. تۇڭعىش رەت اۋىل اكىمدەرى تىكەلەي سايلاناتىن بولدى. 2021–2023 جىلدارداعى سايلاۋ قورىتىندىسىندا اۋىل اكىمدەرىنىڭ ۇشتەن ەكىسى جاڭاردى. بىلتىر العاش رەت اۋدان جانە وبلىستىق ماڭىزى بار قالا اكىمدەرىن سايلاپ كوردىك. مۇنداي سايلاۋلار 2025 جىلدان باستاپ تۇراقتى وتكىزىلەتىن بولادى.
بۇل از دەسەڭىز، رەفورمالار قازاقستانعا عانا ەمەس، اينالامىزداعى اۋقىمدى گەوساياسي كەڭىستىككە دە جاڭاشىلدىق اكەلىپ، وسى ايماقتاعى ەلدەر ءۇشىن جاڭا ءۇردىستى باستاپ بەردى.
ۇشىنشىدەن، ساياسي رەفورمالارمەن قاتار ەكونوميكالىق جانە الەۋمەتتىك-گۋمانيتارلىق سالالاردا دا ماڭىزدى وزگەرىستەر جاسالىپ جاتىر. حالىقتىڭ تۇرمىسىن جاقسارتۋ ءۇشىن باعالى باستامالار مەن ناقتى جوبالار جۇزەگە اسىرىلىپ كەلەدى. جۇيەلى ءارى كەشەندى جۇمىستار ءقازىردىڭ وزىندە جەمىسىن بەرە باستادى. ەڭ تومەنگى ەڭبەكاقى كولەمى ەكى ەسەگە ارتتى. بۇل 1،8 ميلليون ادامنىڭ تابىسىنا تىكەلەي اسەر ەتتى. ۇستازدار مەن دارىگەرلەردىڭ، سونداي-اق عالىمداردىڭ جالاقىسى كوبەيىپ، ولاردى الەۋمەتتىك تۇرعىدان قورعاۋ شارالارى كۇشەيدى.
مەملەكەت باسشىسىنىڭ باستاماسىمەن جۇرتقا تۇرعىن ءۇي جاعدايى مەن دەنساۋلىعىن جاقسارتۋ ءۇشىن زەينەتاقى جيناعىنىڭ ءبىر بولىگىن الۋعا مۇمكىندىك بەرىلدى. بۇل ءمۇمكىندىكتى ميلليونعا جۋىق ازامات پايدالانىپ ۇلگەردى. «جايلى مەكتەپ»، «اۋىلدا دەنساۋلىق ساقتاۋدى جاڭعىرتۋ» سەكىلدى اۋقىمدى ۇلتتىق ينفراقۇرىلىمدىق جوبالار جۇزەگە اسىرىلىپ جاتىر. سونىڭ اياسىندا بارلىق ايماقتا جۇزدەگەن مەكتەپ پەن دەنساۋلىق ساقتاۋ نىسانى سالىنا باستادى. دەگەنمەن ەڭ باستىسى – رەفورمالار قوعامدىق قاتىناستاردىڭ سيپاتىن ءبىرجولا وزگەرتتى، ۇلتتىڭ ساياسي مەنتاليتەتى ءوسىپ، ازاماتتىق بەلسەندىلىگى ارتىپ كەلەدى، تۇرعىندار ەلدىك ماسەلەلەرگە ەركىن ارالاساتىن بولدى، جۇرتتىڭ بىر-بىرىنە دەگەن جاناشىرلىعى نىعايا ءتۇستى، قوعامدىق پىكىر ساياسي ومىرگە ەداۋىر ىقپال ەتە باستادى. ساياسي مادەنيەتكە قاتىستى بۇل وزگەرىستەردى كەرى قايتارۋ ەش مۇمكىن ەمەس.
وسىلايشا، ەلىمىزدە تۇبەگەيلى وزگەرىستەر جاسالدى، جاڭارۋلار ءالى دە جالعاسىپ كەلەدى. جۇزەگە اسىرىلىپ جاتقان جان-جاقتى رەفورمالار ەندى توقتامايدى.
