ەلىمىز بىلتىر كوپتەگەن ماڭىزدى ءىس-شارالاردى، ەلەۋلى وقيعالاردى، ءتۇرلى قيىندىقتاردىباستان كەشىردى. داستۇرگە اينالعانداي ق ر پرەزيدەنتى قاسىم-جومارت كەمەل ۇلى توقايەۆ «Ana tili» گازەتىنە كەزەكتى سۇحباتىن بەردى. مەملەكەت باسشىسى سۇحبات بارىسىندا: «وتكەن جىل وڭاي بولعان جوق، ءتىپتى كۇردەلى جىل بولدى دەۋگە كەلەدى. قازاقستانعا سىرتقى فاكتورلاردىڭ سالقىنى ءتيدى، تابيعي اپاتى دا جوسپارلارىمىزعا اسەر ەتتى. الايدا، ءبىز احۋالدى باقىلاۋدا ۇستاپ قانا قويماي، جان-جاقتى رەفورمالارىمىزدى جالعاستىرا الدىق. وسىلايشا، جاسامپازدىق ستراتەگياسى ودان ءارى جۇزەگە اسىرىلىپ جاتىر»، - دەپ مالىمدەدى. مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقايەۆتىڭ سۇحباتىندا ايتىلعان ماڭىزدى ماسەلەلەرگە قاتىستى ساراپشىلار ءوز وي-پىكىرلەرىمەن ءبولىستى.  

ق ر پرەزيدەنتى جانىنداعى قسزي وڭىرلەرمەن جۇمىس جونىندەگى ءبولىم باسشىسىنىڭ مىندەتىن اتقارۋشى ءامينا ۇرپەكوۆانىڭ ايتۋىنشا، ەل پرەزيدەنتى ەكىنشى جىل قاتارىنان جىلدى باعدارلامالىق سۇحبات ارقىلى قورىتىندىلاپ وتىر. بۇل ەلىمىزدىڭ قوعامدىق-ساياسي ومىرىندەگى ماڭىزدى داستۇرگە اينالىپ كەلەدى. بۇنداي فورمات دامۋدىڭ ستراتەگيالىق باعىتتارىن بەلگىلەۋگە، جەتىستىكتەردى اتاپ ءوتىپ، بولاشاققا ارنالعان جوسپارلاردى بەلگىلەۋگە مۇمكىندىك بەرەدى.

«سۇحبات قاراپايىم ازاماتتارمەن قاتار ساراپشىلار قاۋىمداستىعىنا دا ەلدىڭ دامۋ تراەكتورياسىن ناقتى تۇسىنۋگە، سەنىم مەن تۇراقتىلىق سەزىمىن نىعايتۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. نەگىزىندە، بۇل مەملەكەت باسشىسىنىڭ اتقارىلعان جۇمىستاردى قورىتىندىلايتىن، اعىمداعى جاعدايدى بارابار قابىلداۋىن كورسەتەتىن ەسەپ بەرۋدىڭ ءبىر كەزەڭى ىسپەتتى. سونىمەن بىرگە ول نەگىزگى الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق، ساياسي جانە ەڭ باستىسى، قۇندىلىق-يدەولوگيالىق باعىتتاردى قامتيتىن بولاشاق دامۋدىڭ تىرەك نۇكتەلەرىن بەلگىلەيدى»، - دەدى ءامينا ۇرپەكوۆا.  

سۇحباتتىڭ مازمۇنىنا توقتالعان ساراپشى، ينفراقۇرىلىمدى جاڭعىرتۋ، ونەركاسىپ پەن اۋىل شارۋاشىلىعىن دامىتۋ، الەۋمەتتىك تولەمدەردى ارتتىرۋ، سونداي-اق ءبىلىم، عىلىم جانە مادەنيەتتى قولداۋ سياقتى بىرنەشە ماڭىزدى جايتتاردى اتاپ ءوتتى.

«پرەزيدەنت مەملەكەتتى نىعايتۋ ءۇشىن تەرەڭ رەفورمالار جۇرگىزۋ، ەكونوميكالىق دامۋ مەن الەۋمەتتىك باعدارلامالار ارقىلى ءاربىر قازاقستاندىقتىڭ ءال-اۋقاتىن قامتاماسىز ەتۋ، زاڭدىلىق پەن قۇقىقتىق ءتارتىپتى نىعايتۋ سياقتى ەل دامۋىنىڭ نەگىزگى قاعيداتتارىنا ەرەكشە توقتالىپ وتىر. ەكولوگيالىق دۇنيەتانىمدى قالىپتاستىرۋعا، جاستاردى وتانسۇيگىشتىك پەن جاسامپازدىق رۋحىندا تاربيەلەۋگە، سونداي-اق بىرلىك پەن ادىلەتتىلىك قۇندىلىقتارىن ناسيحاتتاۋعا ەرەكشە كوڭىل بولىنگەن. ماڭىزدى باعىتتاردىڭ ءبىرى – سيفرلاندىرۋ جانە يننوۆاسيالاردى ەنگىزۋ بولماق. بولاشاق پروگرەستىڭ نەگىزى رەتىندە قاراستىرىلاتىن جاساندى ينتەللەكتتى دامىتۋعا ەرەكشە كوڭىل بولىنەدى. جاھاندىق تەحنولوگيالىق ترەندتەردى ەسكەرەتىن بولساق، بۇل باعىت ۋاقتىلى كوتەرىلگەن ماسەلە بولماق. ساراپشىلاردىڭ جي شەشىمدەرى قارجىدان مەديسيناعا دەيىنگى نەگىزگى سالالاردى وزگەرتەدى دەپ بولجايدى. ءىرى كومپانيالار ءقازىردىڭ وزىندە جۇمىسىن وڭتايلاندىرۋ ءۇشىن جي كەڭەسشىلەرىن بەلسەندى تۇردە ەنگىزۋدە. دەنساۋلىق ساقتاۋ سالاسىندا جي اۋرۋلاردى ەرتە دياگنوستيكالاۋ جانە روبوتوتەحنيكا ارقىلى مەديسينالىق كادرلاردىڭ تاپشىلىعىمەن كۇرەسۋ ءۇشىن قولدانىلاتىن بولادى»، - دەدى ءامينا ۇرپەكوۆا.

ونىڭ ايتۋىنشا، سۇحباتتا ەل ومىرىندەگى، ماڭىزدى تاقىرىپتار كوتەرىلگەن. اتالمىش سۇحباتەلىمىزدىڭ ودان ءارى دامۋىنىڭ ماڭىزدى باعدارىنا اينالادى دەپ ەسەپتەيدى ساراپشى.

«Nvidia جانە Apple سياقتى ءىرى كومپانيالار ءتىل ۇلگىلەرىن ينتەرپرەتاسيالاۋعا ارنالعان شەشىمدەردى ەنگىزۋ جانە يممەرسيۆتى تەحنولوگيالاردى دامىتۋ ارقىلى نارىقتاعى پوزيسيالارىن نىعايتۋدا. وسى ورايدا Alem.AI حالىقارالىق جاساندى ينتەللەكت ورتالىعىنىڭ اشىلۋى جانە KazLLM قازاق ءتىلىنىڭ ۇلكەن تىلدىك مودەلىنىڭ ءبىرىنشى نۇسقاسىنىڭ جاسالۋى ورىندى بولدى. وسىلايشا، پرەزيدەنتتىڭ باعدارلامالىق سۇحباتى اتقارىلعان جۇمىستاردىڭ ەسەبى عانا ەمەس، ەلىمىزدىڭ ودان ءارى دامۋىنىڭ ماڭىزدى باعدارىنا اينالادى. باسىمدىقتاردىڭ ناقتىلىعى، رەفورمالار مەن يننوۆاسيالارعا باسا نازار اۋدارۋ جانە نەگىزگى قۇندىلىقتارعا كوڭىل ءبولۋ تۇراقتى ءوسۋدىڭ بەرىك نەگىزىن قۇرايدى»، - دەدى ءامينا ۇرپەكوۆا.

ايتا كەتەلىك، «Ana tili» گازەتىنە بەرگەن سۇحباتىندا پرەزيدەنت قاسىم-جومارت توقايەۆ ەكونوميكا باعىتىنا جاۋاپتى شەندىلەرگە ونشا كوڭىلى تولمايتىنىن ايتقان بولاتىن. ەكونوميست ماقسات حالىق وسى ماقالاعا  قاتىستى ءوز پايىمداۋلارىن جەتكىزدى. 

«پرەزيدەنت ءوز سۇحباتىندا ەكونوميكا باعىتىنا جاۋاپتى بولىپ وتىرعان شەندىلەرگە ونشا كوڭىلى تولمايتىنىن ايتتى. مەنىڭشە، وسى پىكىرمەن تولىق كەلىسۋگە بولادى. ياعني قاي وڭىردە نە ىستەۋ كەرەك ەكەنىن، قانداي ەكونوميكالىق باعىتتارعا بەت بۇرۋ كەرەك ەكەنىن، سول بويىنشا بىلىكتى ماماندار تارتۋ قاجەتتىگىن مەڭزەپ وتىر.

مەملەكەت باسشىسى كوڭىل اۋدارعان ەكىنشى ماسەلە - 4 پايىزدىق ءوسىمنىڭ ازدىق ەتەتىنى. بىلتىر ەل ەكونوميكاسىنىڭ ءوسىمى 5 پايىزدان استام بولعان. بيىل ءوسىم 4 پايىز عانا بولدى. بۇنى ەشكىم جاقسى دەپ ايتا المايدى. پرەزيدەنتتىڭ 2029 جىلعا دەيىن قويعان جالپى ىشكى ءونىمدى 450 ملرد دوللارعا دەيىن جەتكىزۋ مەجەسىن مىسالعا الساق مۇنداي وسىممەن بەلگىلەنگەن ماقساتقا جەتە المايتىنىمىز انىق. دەمەك، وسىمگە جۇمىس ىستەۋىمىز قاجەت. ەندى ەكىنشى  ماسەلە – وسىممەن قاتار، حالىقتىڭ الەۋمەتتىك جاعدايى دا جاقسارۋى ءتىيس. ءومىر ءسۇرۋ ساپاسى ارتۋى كەرەك، تولەم قابىلەتى، جۇمىسپەن قامتاماسىز ەتىلۋ كورسەتكىشتەرى جعارىلاۋى قاجەت. مىنە وسىنىڭ ءبارى  شەشىلۋى ءتيىس وتە وزەكتى ماسەلەلەر. بىزدە، وكىنىشكە قاراي، ەكونوميكالىق ءوسىم بولعانىمەن، حالىقتىڭ ءومىر ءسۇرۋ ساپاسى مەن الەۋمەتتىك جاعدايى جاقسارىپ جاتقان جوق. قاراپايىم حالىقتىڭ تابىسى ءماز ەمەس، كۇنكورىسى كەرىسىنشە ناشارلاپ كەتتى. وسى ۇدەرىستەر بىر-بىرىنە قاراما-قايشى بولىپ تۇر. سوندىقتان ەگەر ەكونوميكالىق ءوسىم بولسا، حالىقتىڭ الەۋمەتتىك جاعدايى دا دۇرىستالۋى ءتيىس. مىنە، ءدال وسى قازىرگى ۇكىمەتتىڭ الدىنا قويىلاتىن نەگىزگى تالاپ بولۋى ءتيىس دەپ ەسەپتەيمىن»، - دەپ اتاپ ءوتتى ماقسات حالىق.

قسزي اباي وبلىسى بويىنشا وكىلى، وڭىرلەرمەن جۇمىس جونىندەگى ءبولىمىنىڭ باس ساراپشىسى بەرىك قادىروۆتىڭ پايىمداۋىنشا، پرەزيدەنت سۇحباتىن مازمۇنىن شارتتى تۇردە ءۇش نەگىزگى باعىتقا بولۋگە بولادى.

«بىرىنشىدەن، مەملەكەت باسشىسى 2024 جىلدىڭ قورىتىندىلارىن جاساپ، ەلىمىزدىڭ جەتكەن باستى جەتىستىكتەرىمەن ءبولىستى. ەكىنشىدەن، الداعى ۋاقىتتا اتقارىلۋى قاجەت نەگىزگى ماسەلەلەر مەن باعىتتاردى ايقىندادى. ۇشىنشىدەن، قوعامدا رەزونانس تۋدىرعان وقيعالار مەن ءارتۇرلى پىكىرلەرگە قاتىستى ءوز ويىن ءبىلدىرىپ، ناقتى ۇستانىمىن ايقىندادى.
پرەزيدەنتىنىڭ وسىنداي فورماتتاعى كەزدەسۋلەرى ەلىمىزدى دامىتۋعا قاتىستى شارالاردىڭ ءمان-ماڭىزىن بارلىق ازاماتتارىمىزدىڭ تەرەڭ تۇسىنۋىنە مۇمكىندىك بەرەدى دەپ ويلايمىن. سۇحبات بارىسىندا ەلىمىزدە جۇيەلى ەكونوميكالىق رەفورمالار، ساياسي شەشىمدەر مەن ينفراقۇرىلىمدىق، الەۋمەتتىك جوبالاردىڭ جۇزەگە اسۋ بارىسى، ناتيجەلەرى تالقىلاندى»- دەدى ساراپشى.

بەرىك قادىروۆتىڭ پىكىرىنشە، ماڭىزدى باستامالار ايماقتاردا دا ءوز ناتيجەسىن كورسەتۋدە. اسىرەسە، پرەزيدەنت مەملەكەتتىك قولداۋدىڭ ارقاسىندا شاعىن جانە ورتا بيزنەستىڭ ەل ەكونوميكاسىنداعى ۇلەسىنىڭ تۇراقتى تۇردە ارتىپ كەلە جاتقانىن اتاپ ءوتتى.

«مىسالى، اباي وبلىسى بويىنشا ايتساق 2024 جىلدىڭ قورىتىندىسى بويىنشا شاعىن جانە ورتا بيزنەس سۋبەكتىلەرىنىڭ سانى 54 380-گە جەتىپ، ولاردا 103 952 ادام جۇمىسپەن قامتىلعان. وتكەن جىلمەن سالىستىرعاندا، ماشينا جاساۋ سالاسى 16%-عا، تاماق ونىمدەرىن ءوندىرۋ 4%-عا، بولشەك تاۋار اينالىمى 12%-عا، كوتەرمە ساۋدا 9%-عا وسكەن. سونىمەن قاتار، مەملەكەت باسشىسى جاستاردىڭ ەكونوميكالىق دامۋداعى ەرەكشە ءرولىن اتاپ ءوتىپ، ولاردىڭ بەلسەندى، ءبىلىمدى، ءتارتىپتى جانە ەڭبەكقور بولۋىن قالايتىنىن جەتكىزدى. جاستاردى قولداۋ ءۇشىن بارلىق قاجەتتى جاعدايلار جاسالىپ جاتقانى دا ايتىلدى»، - دەدى ساراپشى.

سۇحبات بارىسىندا قوزعالعان تاعى ءبىر ماڭىزدى ماسەلە – سيفرلاندىرۋ.

«بىرىككەن ۇلتتار ۇيىمىنىڭ رەيتينگىندە قازاقستان E-government كورسەتكىشى بويىنشا الەمدە 24ء-شى ورىنعا يە بولعانى – ايتارلىقتاي جەتىستىك، ءبىراق وعان توقمەيىلسىپ، ارقانى كەڭگە سالۋعا بولمايتىندىعىندىعىنا توقتالدى. بۇل باعىتتا ەلىمىزدە ۇلكەن جوبالار ىسكە اسىرىلىپ جاتقانى بەلگىلى، سونىڭ ىشىندە سەمەي قالاسىندا دا «اقىلدى» قالالاردى دامىتۋعا ارنالعان جول كارتاسى اياسىندا 27 جوبا جوسپارلانعان (17 بازالىق جانە 10 قوسىمشا جوبا)، ءبىراق مەملەكەت باسشىسىنىڭ مەڭزەپ وتىرعانى تەك سان ەمەس، ياعني سيفرلىق ەكوجۇيەنى قالىپتاستىرۋدا ساپاعا، اسىرەسە مەملەكەتتىك تىلدەگى كونتەنتتەر مازمۇنىنا باسىمدىق بەرۋدى ەسكەرتتى»، - دەيدى بەرىك قادىروۆ.  

مەملەكەت باسشىسىنىڭ بۇل سۇحباتى الداعى ۋاقىتتا جان-جاقتى سارالانىپ  اتقارۋشى بيلىك تاراپىنان ناقتى قورىتىندىلار جاسالىپ، ءتيىستى شەشىمدەر قابىلداۋعا نەگىز بولماق. سونىمەن بىرگە، قوعامدا دۇرىس تۇسىنىك قالىپتاسىپ، ورتاق ماقساتقا ۇمتىلۋعا سەپتىگىن تيگىزەدى دەپ سانايدى ماماندار.