قالالىق يپپودرومدا 100 جىلعا سوزىلعان قازاق-جوڭعار سوعىسىنىڭ شەشۋشى ءساتى – وربۇلاق شايقاسى ساحنالاندى.
التىن وردانىڭ 750 جىلدىعىنا ارنالعان وسىناۋ كۇردەلى دە قوماقتى قويىلىمدى حالىقارالىق جانە ايماقتىق ۇيىمداردىڭ، قۇرمەتتى كونسۋلدىقتاردىڭ، مادەني ورتالىقتاردىڭ، ۇلتتىق ب ا ق وكىلدەرى، سونىمەن قاتار ەلىمىزدىڭ تۇكپىر-تۇكپىرىنەن كەلگەن تانىمال اكتەرلەر مەن بلوگەرلەر تاماشالادى.
وربۇلاق شايقاسىن ساحنالاۋ، سول ءبىر تاريحي ءساتتى «قايتا ءتىرىلتۋ» وڭايعا تۇسپەگەن انىق. باستىسى بۇل قويىلىم ءوز ميسسياسىن ورىندادى – تاريحي شايقاستى تاماشالاعان وسكەلەڭ بۋىن بىلەكتىڭ كۇشى، نايزانىڭ ۇشىمەن كەلگەن جەڭىستىڭ كۋاسى بولىپ، وربۇلاق شايقاسى تۋرالى مول ماعلۇمات الدى.
1643 جىلى جاڭگىر حان مەن ءجالاڭتوس باتىر باستاعان قازاقتار ەردەن باتۋر قولباسشىلىق قىلعان جوڭعاردىڭ ارمياسىن ويسىراتا جەڭگەن قيان-كەسكى ۇرىس كورەرمەندەردىڭ كوز الدىنان قايتا ءبىر ءوتىپ، تاريحتىڭ، اتا-بابالار ارۋاعىنىڭ جاڭعىرىعى ىسپەتتى اسەر قالدىردى.
تاۋدىڭ ەتەگىندە، تابيعي دەكوراسيامەن قويىلعان قويىلىمنىڭ اسەرى مىقتى. اسىرەسە، جاستار مەن وسكەلەڭ ۇرپاق بويىنداعى پاتريوتتىق سەزىمدى شىڭداۋدا تەڭدەسسىز.
جاۋ اسكەرىنىڭ ورتكە ورانۋى، ۇرىس الاڭىندا شۇرقىراسقان اتتاردىڭ وماقاسا قۇلاۋى، بەيعام جاتقان قازاق اۋىلىنا باسقىنشىلاردىڭ شابۋىلى، قۇنداقتاعى ءسابيدى نايزانىڭ ۇشىنا ءىلىپ، ەس ءبىلىپ قالعان بالا مەن ايەلدى تۇتقىنعا الۋى، ويراندالىپ، شاڭىراعى ورتاسىنا تۇسكەن اۋىل، ورتەنگەن كيىز ۇيلەر...
ال كوك بايراقتى جەلبىرەتىپ، جاۋعا قارسى شاپقان قالىڭ قولدى كورگەندە كورەرمەندە رۋح پايدا بولدى. ءتۇتىن سالۋ، اتىس-شابىستا كوركەم ءفيلمنىڭ ەلەمەنتتەرى دە وتە اسەرلى شىققان. ۇيىمداستىرۋشىلاردىڭ ايتۋىنشا، الداعى ۋاقىتتا وربۇلاق شايقاسى تۋرالى كوركەم دۇنيە جارىققا شىعادى.
نەگىزى، بۇل ۇرىس كەزىندە شايقاس بولعان ءوڭىردىڭ جەر بەدەرى شەشۋشى ءرول اتقارعانىن ەسكە سالا كەتەلىك. سوعىس تاكتيكاسىندا شۇڭقىرلار ۇتىمدى پايدالانىلعان.
زەرتتەۋشىلەر بۇل شايقاستا جاڭگىر حاننىڭ قازاق اسكەري ونەرىندەگى ءبىرقاتار كۇردەلى تاكتيكالاردى قولدانعانىن ايتادى.
ۇرىس الاڭىنا الدىمەن 300 اتتى شىعادى، ولار وزىنە لاپ قويعان جوڭعار اسكەرىن دىتتەگەن جەرگە ىلەستىرىپ اكەلەدى. ءيا، وسى كەزدە جاڭگىر حان باستاعان تاعى 300 قول ۇرىس دالاسىنىڭ جەر بەدەرىن ۇتىمدى پايدالانىپ، تاۋ-تاسقا، سايعا، ويعا تىعىلىپ، ولاردى كۇتىپ بۇعىپ جاتقان ەدى. جوڭعار اسكەرى قورشاۋعا ءتۇستى-اۋ دەگەندە قازاقتار تاۋ باسىنان ولارعا جاپپاي وق جاۋدىرىپ، قىرىپ تاستايدى.
بۇل دۇنيەجۇزىلىك تاريحتا 300 سپارتاندىقتىڭ 200 مىڭدىق پارسى ارمياسىن قىناداي قىرعىن ۇرىستان كەيىنگى العاشقى جاعداي. يپپودرومدا سوعىس قيمىلدارىن تاماشالاعان حالىق قويىلىم اياقتالعاندا كوزدەرىنە جاس الىپ، جان تەبىرەنىستەرىن جاسىرا الماي، قول شاپالاقتاۋمەن بولدى.
وسىناۋ شاراعا قوناقتار جانە قالا تۇرعىندارىمەن بىرگە الماتى وبلىسىنىڭ اكىمى اماندىق باتالوۆ تا قاتىستى.
«وربۇلاق شايقاسى دۇنيەجۇزىلىك تاريحقا بىرلىك پەن ىنتىماقتىڭ كەرەمەت جەڭىسكە اكەلەتىنىنىڭ جارقىن ۇلگىسى رەتىندە اسكەري داڭق پەن اسكەري شەبەرلىكتىڭ سيمۆولى بولىپ ەندى.
ءبىزدىڭ كەڭ دالامىز بەن اسقار بيىك تاۋلارىمىزدى جاۋدان قورعاپ، ساقتاعان باتىرلىعى، ەرجۇرەكتىلىگى، وتانسۇيگىشتىگى ءۇشىن اتا-بابالارىمىزدىڭ الدىندا ولە-ولگەنشە قارىزدارمىز. سوندىقتان جاس ۇرپاق وتكەننەن مۇرا بولىپ قالعان تاۋەلسىزدىگىمىزدى، ازاتتىعىمىزدى، بەيبىتشىلىگىمىزدى بىرلىكتى، دوستىق پەن كەلىسىمدى ساقتاي وتىرىپ، ونى اسا قاستەرلەۋى كەرەك.
بۇگىنگى شارا كوپشىلىكتىڭ ەسىندە ۇزاققا قالاتىنىنا سەنىمدىمىن. ەسىڭىزدە بولسىن، بۇگىنىڭىز بەن ەرتەڭىڭىزدى ويداعىداي قۇرۋ ءۇشىن ءسىز وتكەنىڭىزدى ءبىلىپ، ونى باعالاي ءبىلۋىڭىز قاجەت»، - دەدى ءوڭىر باسشىسى.
شاراعا قاتىسقان ساياساتتانۋشى، جۋرناليست باقىتجان بۇحارباي تالدىقورعان يپپودرومىندا وتكەن كەڭ اۋقىمدى شاراعا وتە جوعارى باعا بەرىپ، ونداي ناسيحات ءتاسىلىن الدا ءجيى پايدالانعان دۇرىس دەپ سانايتىنىن ايتتى.
«مەن وسىندا كەلگەنىمە وتە قۋانىشتىمىن. وربۇلاق شايقاسىن سول قالپىندا ورىنداۋ سەكىلدى جوبالاردى كەڭىنەن ناسيحاتتاۋ دۇرىس دەپ سانايمىن. تاريحتى جاڭعىرتۋدىڭ وسى ءادىسىن قولدانۋ جاستاردىڭ اتا-باباسىنىڭ وتكەنىنە قىزىعۋشىلىقپەن قاراۋعا جانە پاتريوتيزم رۋحىن قالىپتاستىرۋعا باعىتتاي الادى دەپ ويلايمىن. بۇل ادام جادىنان كوپكە دەيىن وشپەيتىن، وتە وڭتايلى ۇيىمداستىرىلعان شارا بولدى»، - دەيدى ول.
ەلگە كەرەمەت اسەر بەرگەن بۇل شارانى الماتى وبلىسى اكىمدىگىنىڭ قولداۋىمەن ىشكى ساياسات باسقارماسى ۇيىمداستىرعانىن باسا ايتا كەتەلىك.
ال شاراعا 1500-گە جۋىق ادام تارتىلعان. ولار -كاسكادەرلەر، ساداقشىلار، اكتەرلەر جانە قويىلىمعا تارتىلعان قوسالقى ادامدار. جاۋىنگەرلەر مىنگەن 150 اتقا ارنايى اسكەري ات ابزەل-جابدىقتارى دايىندالعان. قازاقتىڭ باسقا دا اسكەري ونەر بۇيىمدارى دا جاسالدى.
ۇرىس الاڭىنداعى اسكەري ءىس-قيمىلعا تانىمال قازاقستاندىق اكتەر - اسىلحان تولەپوۆ، ايان وتەپبەرگەن، بولات ءابىلمانوۆ جانە قازاق بوكسشىسى يبراگيم ەسكەندىر قاتىستى.
ۇرىستان بولەك كوشپەندىلەر ءومىر-سالتىن كوز الدىمىزعا اكەلگەن كورىنىستەر ىشىندە ۇلتتىق ويىندار دا بولدى: "Jamby aty"، "Sadaq aty".
ال "Qusbegi» شوۋىندا زاماناۋي اسكەرلەر مەن قازاقتىڭ ۇلتتىق بۇيىمدارىنىڭ كورمەسى، شوۋ قويىلىمدار، سونىمەن قاتار قازىرگى زامانعا لايىقتالعان ۇلتتىق ۇلگىدەگى ءسان ۇلگىلەرى بويىنشا كورسەتىلىم بولدى. ونى تانىمال قازاقستاندىق ديزاينەر Aya Bapani وتكىزدى.
سونىمەن قاتار، ۇلتتىق كيىممەن كەلگەن قوناقتارعا باۋىرساق، قىمىز، قۇرت تەگىن تاراتىلدى. ولار «BAU YRSAQ PARTY» جانە «Qymyz BAR» سىندى برەندتەرمەن ءوتتى. ال بالالارعا ارنايى ويىن الاڭدارى جۇمىس ىستەدى.
وسى ءدۇبىرلى شارا كەزىندەگى تاعى ءبىر قىزىقتى وقيعا - 2 توننا باۋىرساقتىڭ دايىندالۋى بولدى. بۇل مالىمەت قازاقستاننىڭ رەكوردتار كىتابىنا تىركەلىپ، ەنگىزىلدى.
