مەن قاتتى الجاسىپپىن!

Dalanews 20 ناۋ. 2016 22:32 853

ولجاستى ولجابايدىڭ ۇرپاعى بولعانى ءۇشىن جانە سوۆەت زامانىندا «از ي يا»-نى جازعانى ءۇشىن قاتتى قاستەرلەيتىنمىن. لەنينگراد كىتاپحاناسىنىڭ ءمورى باسىلعان، ورتەلگەن «از ي يا» كىتابىنىڭ كۇرەڭ تىسپەن قاپتالعان ءبىر داناسىن كگب مەن ناحيا-دان جاسىرىپ، قۇرانداي ساقتايتىنمىن. 1979 جىلى موڭعوليا دالاسىنا بارىپ (كگب جانسىزدارىن «ەرتىپ»!)، تونىكوكتىڭ باسىنداعى تاس جازۋدى وقىپ، كوزىن دىمداعانىنا سەنگەنمىن. سودان كەيىن ولجاس پەن ولجابايدى قاستەرلەپ، ەكىنشى ۇلىمنىڭ اتىن جۇدىرىقتاسۋدان ازيا جەڭىمپازى ولزباي /ولجاباي/-عا «ولجاس» دەپ قويدىرىپ، اۋزىنا تۇكىرتكەءنمىن. موڭعولدار مەنى «موڭعوليانىڭ ولجاسى» دەپ قادىرلەيتىنى ءۇشىن ولجاستىڭ جولىن بەك ۇستانعانمىن.
مىنا استانا تورىنە قويىلعان، ءوۆورحانعايدا قورعاۋعا الىنعان تۇرىك ەسكەرتكىشتەرىن قورعاۋدى موڭعوليادا العاش قولعا الىپ، جوباسىن جاساعانمىن. سول جوبا بويىنشا موڭعوليا مادەنيەت ءمينيسترى نامبارىن ەنحبايار 1995 جىلى تۇرىك-موڭعول كەلىسىمىنە قول قويعان. دەرەكتەر ساقتاۋلى. ءارى دوسىم، موڭعوليانىڭ ەكس-پرەزيدەنتى نامبارىن ەنحبايار ولجاستى نۇرسۇلتان قالاي قاستەرلەسە، مەنى ءدال سولاي قاستەرلەيدى. وكىنىشتىسى، مەن «ورالمان» اتاۋىن العالى بەرى نۇرەكەڭ مەنى ادام، اقىن دەپ الدىنا ءبىر شاقىرمادى، قورعاۋشىلارى سىزگە اشىلعان ەسىكتى ماعان اشپادى... (مۇمكىن ول كىسىگە مەن تۋرالى اقپارات باسقا قىرىنان جەتىپ جاتقان دا بولار!)
ولجاس – «ورىس»، مەن – «موڭعول» بولعانىم راس. سول سەبەپتى، ولجاس نەنى جاساسا، مەن سونى جاسادىم. ول ورىس تىلىندە جاقسى ولەڭ جازسا، مەن موڭعول تىلىندە جاقسى ولەڭ جازدىم. ول «يگور جاساعىنا»  تۇسىندىرمە جازسا، مەن «التىن توبشىنى» قازاق تىلىنە اۋدارىپ، تۇسىندىرمە جازدىم. ول «مىڭ ءبىر ءسوزدى» جازسا، مەن «كوشپەندىلەر تاريحىن كونە تاڭبالار ارقىلى زەرتتەۋدى» قازاق تىلىنە اۋداردىم. بۇنىڭ اراسىنداعى ابايدان باستاپ اقبەرەنگە دەيىنگى اقىندار ولەڭدەرىنىڭ اۋدارماسى – بولەك اڭگىمە! /ج.ح/.
ول ەلىمىزدىڭ تاۋەلسىزدىگىن قالاسا، مەن ەجەلگى تۇرىك دالاسىن تاستاپ، اتاجۇرتىما العاشقى بوپ، كوش باستاپ كەلدىم...
ارادا ەكى مۇشەل ءوتىپتى.
مەن ولجاستى سول باياعى ولجاس دەپ ويلاپ ءجۇردىم.
سول ويدىڭ جەتەگىندە اتاجۇرتقا كەلگەن كۇننەن باستاپ، انا ءتىلىمدى ۇيرەنىپ، انا تىلىمدە جازۋعا كوشتىم. بوگدە ءتىل – موڭعولشانى تاستاپ، قازاقشا ولەڭ جازدىم. قاتتى قينالدىم، ۇيرەندىم، تارشىلىق كوردىم. ءالى كۇنگە دەيىن كورىپ كەلەمىن!.
ال، مەن سەنگەن، مەن قاستەرلەگەن ولجاس اعام وسى ارالىقتا قازاق ءتىلىن ۇيرەنىپ، قازاقتى قاستەرلەۋى قۇرىسىن، ءوزى الجاسقانىمەن قويماي، مەنى دە قوسا الجاستىرىپ كەلگەن ەكەن!..
ەندى، ەگەر، قاي ءبىر پرەزيدەنت دوسىم مەنى قابىلدار بولسا، مەن ءدال وسى ويىمدى ايتىپ، اعامدى دا، وعان الدانعان ەلىمنىڭ مىنا شىنايى بولمىس، شىنايى تىرلىگىن دە سۋرەتتەپ بەرەمىن.
ويتكەنى، ءتىلدى – باستاعى ميمەن جونگە سالۋعا بولادى. ال، جۇرەككە ەشقاشان ءامىر جۇرمەيدى.
ولجاس ومار ۇلى سۇلەيمەنوۆ اعا!
مەن سىزگە ەلىكتەپ، قاتتى الجاسقان ەكەنمىن.
ەندى ءسىز دە ميداعى ەمەس، جۇرەكتەگى امىرگە، قازاق ۇلتىنىڭ دەگەنىنە تابىنىڭىز!!!


ءىزگى نيەتتەن موڭعولدا تاربيەلەنگەن ءىنىڭىز، اقىن، اۋدارماشى جۇكەل قاماي ۇلى.


ۇسىنىلعان
سوڭعى جاڭالىقتار