كەزدەسۋگە اۋىل شارۋاشىلىعى تاۋارىن وندىرۋشىلەر، سالالىق وداقتار مەن قاۋىمداستىقتار، بارلىق دەڭگەيدەگى قوعامدىق كەڭەس مۇشەلەرى، پارتيالىق جانە كاسىپوداق ۇيىمدارى، ورتالىق جانە جەرگىلىكتى اتقارۋشى ورگاندار قاتىستى. اتاپ ايتقاندا، ەسەپتى 350 قاتىسۋشى زالدا، 1700-دەن اسا قاتىسۋشى بەينە كونفەرەنسيا بايلانىس ارقىلى تىڭدادى. سوعان قوسا، مينيسترلىكتىڭ رەسمي سايتى (mgov.kz) مەن «Bnews.kz» اا تىكەلەي ەفير ۇيىمداستىرىلدى.
كەزدەسۋ بارىسىندا اسقار مىرزاحمەتوۆ قازاقستاننىڭ اگروونەركاسىپتىك كەشەنىنىڭ 2015 جىلعا ارنالعان نەگىزگى دامۋ باعىتتارى مەن مەكەمەنىڭ اعىمداعى جىلعا ارنالعان مىندەتتەرىن بايانداپ، سونىمەن قاتار قاتىسۋشىلاردىڭ سۇراقتارىنا جاۋاپ بەردى.
ونىڭ ەسەپتىك اقپاراتىنا سايكەس بىلتىرعى جىل اگروونەركاسىپتىك كەشەن ءۇشىن جاقسى كورسەتكىشتەرمەن اياقتالعان. 2015 جىلدىڭ قورىتىندىسى بويىنشا اۋىل شارۋاشىلىعى ءونىمىنىڭ جالپى كولەمى 3،4 پايىزعا ۇلعايىپ، 3،3 ترلن. تەڭگەنى قۇرادى.
بۇل رەتتە رەسپۋبليكالىق ءوندىرىس كولەمىندە ەڭ ۇلكەن ۇلەستىك سالماق الماتى، وڭتۇستىك قازاقستان، سولتۇستىك قازاقستان، شىعىس قازاقستان وبلىستارىنا تيەسىلى.
ءمينيستردىڭ ايتۋىنشا، اگرارلىق سەكتور بيزنەسكە تارتىمدى بولىپ، اۋىل شارۋاشىلىعى تاۋارىن وندىرۋشىلەردىڭ (ءاشتو) اگروونەركاسىپتىك كەشەندەگى (اوك) مەملەكەتتىك ساياساتقا دەگەن سەنىمدەرى ارتىپ كەلەدى. اتاپ ايتقاندا، باعىتتىڭ بولاشاعى بار ەكەنىنە اۋىل شارۋاشىلىعىنا قۇيىلىپ جاتقان ينۆەستيسيالار، ونىڭ ىشىندە ءاشتو-نىڭ ءوز قارجىسىنىڭ 80%-دى قۇراۋى دالەل.
وسىمدىك شارۋاشىلىعىن ءارتاراپتاندىرۋ بويىنشا جۇمىستار اتقارىلدى. ناتيجەسىندە، بيدايعا دەگەن ۇسىنىس پەن سۇرانىس كولەمى تەڭگەرىمدەلىپ، ول اۋىسپالى ەگىستى ەنگىزۋگە، جەمدىك استىق، مايلى، جەمشوپتىك داقىلدار مەن جالپى باقشا داقىلدارى اۋماقتارىن كەڭەيتۋگە مۇمكىندىك بەردى.
الايدا، ەگىن ناۋقانىنىڭ قورىتىندىسى بويىنشا 2016 جىلى ءبىرقاتار وبلىستاردا مەموراندۋمداردىڭ ينديكاتيۆتى كورسەتكىشتەرىنە قول جەتكىزىلمەي قالۋى كۇتىلۋدە. وسىعان بايلانىستى ا. مىرزاحمەتوۆ اكىمدىكتەردى مەموراندۋمداردا قاراستىرىلعان جوسپارلىق كورسەتكىشتەردى ورىنداۋ جۇمىسىن جانداندىرۋعا شاقىردى.
مينيستر جىلدىڭ اياعىنا دەيىن سۋبسيدياعا قاتىستى ەسكى قاعيدالاردىڭ كۇشى جويىلمايتىنىن ايتا كەتتى. سۋبسيديالاردىڭ ءتيىمسىز تۇرلەرىنەن ءتيىمدى تۇرلەرىنە كوشۋ بويىنشا ۇسىنىستار ازىرلەۋ ماقساتىندا مينيسترلىك ءماجىلىس دەپۋتاتتارى، بيزنەس، عىلىم، قوعامدىق ۇيىمدار وكىلدەرىنىڭ، سونداي-اق اكىمدىكتەر مەن باسقا دا مەملەكەتتىك ورگانداردىڭ قاتىسۋىمەن جۇمىس توبىن قۇردى.
حالىقتى جەمىس-جيدەك ونىمدەرىمەن جانە ەرتە پىسەتىن كوكونىسپەن قامتاماسىز ەتۋ ءۇشىن مينيسترلىك قارقىندى باقتاردى وتىرعىزۋ بويىنشا اوك سۋبەكتىلەرىنىڭ شىعىنىن وتەۋدە. 2014 جىلدان بەرى «قازاگرو» ۇبح» اق-نىڭ قاتىسۋىمەن جالپى الاڭى 670،2 گەكتاردى قۇرايتىن 10 جوبا پايدالانۋعا بەرىلىپ، 756،1 گەكتاردى قۇرايتىن 12 جوبا ماقۇلداندى. بۇدان باسقا، 2014 جىلدان باستاپ ءاشتو-نىڭ جىلىجاي جابدىقتارىن ساتىپ الۋعا جۇمسالعان شىعىندارى وتەلە باستادى. وسىلايشا، سوڭعى ەكى جىلدا جالپى 1،3 ملرد. تەڭگەگە 30،8 گەكتار جىلىجاي سۋبسيديالاندى.
[caption id="attachment_16798" align="alignleft" width="443"]
ىشكى تۇتىنىمداعى وتاندىق ءونىمنىڭ ۇلەسى ءالى كۇنگە تومەن دەڭگەيدە[/caption]
ىشكى نارىقتى نەگىزگى ازىق-تۇلىك تاۋارلارىمەن قامتاماسىز ەتۋ جاعدايىن تالداۋ 2015 جىلدىڭ قورىتىندىسى بويىنشا 80%-دى قۇرايدى. بۇل رەتتە، كۇرىش، قوي ەتى، تاۋىق جۇمىرتقالارى، بيداي ۇنى، نان بويىنشا قامتاماسىز ەتۋ 100%-دى قۇرايدى.
سونىمەن بىرگە، ىشكى تۇتىنىمداعى وتاندىق ءونىمنىڭ ۇلەسى جەكەلەگەن تاۋارلار بويىنشا ءالى كۇنگە تومەن دەڭگەيدە قالىپ وتىر. ءمينيستردىڭ ايتۋىنشا، ءوزىن-وزى قامتاماسىز ەتۋ جونىندەگى مىندەتتەر وڭدەۋشى كاسىپورىنداردىڭ قانت، قۇرعاق ءسۇت، سارى ماي مەن قاتتى ىرىمشىك ءوندىرۋ ءۇشىن اۋىل شارۋاشىلىعى ونىمدەرىن ساتىپ الۋعا كەتكەن شىعىندارىن وتەۋ ارقىلى شەشىلىپ وتىر. ماسەلەن، 2015 جىلى بيۋدجەتتىك سۋبسيديالار كولەمى شامامەن 2،6 ملرد. تەڭگەنى قۇرادى.
جىلدىڭ قورىتىندىسى بويىنشا اۋىل شارۋاشىلىعى جانۋارلارىنىڭ سانى كوبەيدى. گەنوفوننىڭ بىرتىندەپ جاقسارۋى مەن جانۋار ونىمدىلىگىنىڭ ارتۋى بايقالۋدا. ناتيجەسىندە، 2015 جىلى 16 مىڭ توننادان استام ەت پەن ەت ونىمدەرى، ونىڭ ىشىندە 6،4 مىڭ توننا توڭازىتىلعان سيىر ەتى ەكسپورتتالدى.
كووپەراسيانى دامىتۋ شەڭبەرىندە ءسۇت ءوندىرۋ مەن وڭدەۋدى جوعارىلاتۋ ءۇشىن 700 ءسۇت قابىلداۋ پۋنكتىن قۇرۋ جوسپارلانۋدا. بۇل اۋىل تۇرعىندارىن ايتارلىقتاي كولەمدە جۇمىسپەن قامتۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.
اتالعان ناتيجەلەر «اگروبيزنەس-2020» باعدارلاماسىندا كوزدەلگەن اوك-نى مەملەكەتتىك قولداۋ شارالارىن ىسكە اسىرۋ ناتيجەسىندە قامتاماسىز ەتىلدى.
«اگروبيزنەس-2020» باعدارلاماسى اياسىندا جىل سايىن اوك-نى مەملەكەتتىك قولداۋ كولەمى ۇلعايۋدا. 2015 جىلى اوك-نى سۋبسيديالاۋ كولەمى 173،3 ملرد. تەڭگەنى قۇرادى، بۇل 2014 جىلعا قاراعاندا 18،1%-عا كوپ. 2016 جىلى اوك-نى مەملەكەتتىك قولداۋ كولەمى 182،7 ملرد. تەڭگە دەڭگەيىندە جوسپارلانۋدا.
اگروونەركاسىپتىك كەشەنگە جۇمسالاتىن شىعىنداردىڭ ەداۋىر بولىگى، اتاپ ايتقاندا، 2011 جىلعى 32 ملرد. تەڭگەدەن 2016 جىلى 155،2 ملرد. تەڭگەگە دەيىنگى نەمەسە 4،9 ەسەلىك كولەم جەرگىلىكتى اتقارۋشى ورگاندارعا بەرىلگەندىگىن اتاپ وتكەن ءجون.
2015 جىلى ورمانداردى مولىقتىرۋ مەن ورمان ءوسىرۋ كولەمى 60،2 مىڭ گەكتار ايماقتا جۇرگىزىلدى. بۇدان باسقا، استانا اينالاسىندا “جاسىل بەلبەۋ” قۇرۋ جۇمىسى جالعاسۋدا.
ونىڭ جالپى الاڭى 73 مىڭ گەكتارعا جەتتى. شىعىس قازاقستان وبلىسىنىڭ اۋماعىندا جابىق تامىرلى جۇيەمەن كوشەت وتىرعىزۋ ماتەريالدارىن ءوسىرۋدىڭ جاڭا تەحنولوگيالارىن قولداناتىن زاماناۋي ورمان تۇقىمى كەشەنى قولدانىسقا ەنگىزىلدى.
30 گيدروتەحنيكالىق قۇرىلىستى سالۋ جانە رەكونسترۋكسيالاۋ ارقاسىندا قازاقستاننىڭ التى وبلىسىندا سۋارمالى جەرلەردى سۋمەن قامتاماسىز ەتۋ جاقسارتىلدى.
سونىمەن بىرگە، سۋ بەرۋ سەنىمدىگىن جاقسارتۋ ءۇشىن جالپى حالىق سانى 75،1 مىڭ ادامدى قۇرايتىن 31 ەلدى مەكەندە سۋمەن جابدىقتاۋدى جاقسارتۋعا مۇمكىندىك بەرگەن 432،6 شاقىرىم سۋ قۇبىرى جەلىسى رەكونسترۋكسيالاندى جانە سالىندى.
وسى جانە باسقا دا سۋمەن قامتاسىز ەتۋ ماقساتتارىنا 2014 جىلى 42،1 ملرد. تەنگە، 2015 جىلى بار بولعانى 37،7 ملرد. تەڭگە باعىتتالعان.
الايدا، بولىنگەن قاراجات سۋ شارۋاشىلىعى ينفراقۇرىلىمىن قالپىنا كەلتىرۋدەگى بۇكىل قاجەتتىلىكتى قامتۋعا مۇمكىندىك بەرمەيدى. ونىڭ ۇستىنە، ەلىمىزدە سۋمەن قامتاماسىز ەتۋ جۇيەسىندە ايقىن تەپە-تەڭدىك جوق. مىسالى، وڭتۇستىك وبلىستاردا ءاشتو ءۇشىن سۋدىڭ 1 تەكشە مەترى تيىنعا باعالانادى (وقو-دا سۋدىڭ ءبىر تەكشە مەترى 0،2-0،8 تەڭگە، جامبىل وبلىسىندا – 0،2 تەڭگە، قىزىلوردا وبلىسىندا – 0،3 تەڭگە)، ال پاۆلودار وبلىسىندا سۋدىڭ 1 تەكشە مەترى 16 تەڭگەنى قۇرايدى.
وسىلايشا، ەكونوميكالىق نەگىزدەلگەن تاريفتەر سۋ شىعىندارىن ۇنەمدەۋدىڭ نەگىزگى تەتىگى بولىپ تابىلادى. وسىعان بايلانىستى، اۋىل شارۋاشىلىعى مينيسترلىگى جەكە جانە حالىقارالىق ينۆەستيسيالار تارتۋدى جوسپارلاپ وتىر، الايدا كەپىلدەندىرىلگەن پايدانى تەك قانا دۇرىس تاريفتىك ساياسات عانا قامتاماسىز ەتە الادى. بۇل جوبالاردىڭ نەگىزگى ماقساتى سۋ سالاسىن بيۋدجەتكە تاۋەلدىلىكتەن بىرتىندەپ اجىراتىپ، ينۆەستيسيالىق تارتىمدىلىقتى جاقسارتۋ بولىپ تابىلادى.
بۇگىنگى قالىپتاسقان جاعدايدا اوك-نىڭ نەگىزگى ماقساتى – اۋىل شارۋاشىلىعىندا ەڭبەك ونىمدىلىگىن، اۋىل شارۋاشىلىعى ونىمدەرىنىڭ ەكسپورتىن، اۋىل شارۋاشىلىعى كووپەراتيۆتەرىنە كىرگەن فەرمەرلەردىڭ ۇلەسىن، قولدانىستاعى سۋارمالى جەرلەر الاڭىن ۇلعايتۋ ارقىلى ەكونوميكالىق ءوسىمنىڭ قوزعاۋشى كۇشى بولۋ.
