اقىن قالقامان سارين ۇيىمداستىرعان جەلىدەگى ادەبي باستاما شىنايى تانىم مەن رۋحاني تامىردى جاڭعىرتقان ماڭىزدى شاراعا اينالماقشى. ادەتتە ەكراننان ءان ايتىپ، ساحنادا سويلەپ ۇيرەنگەن ونەر يەلەرىنىڭ ەندى كىتاپ تۋرالى وي ءبولىسۋى – ءبىر مەزەتتە تاڭدانارلىق قۇبىلىس. بۇل شارا ۇلتتىق سانا مەن مادەني كودتى قايتا جاڭعىرتۋدىڭ، قازاق قوعامىنىڭ رۋحاني يممۋنيتەتىن قالىپتاستىرۋدىڭ زاماناۋي ءتاسىلى دەسەك بولادى.
قالقامان ءساريننىڭ الەۋمەتتىك جەلىدەگى ۇندەۋى – ەستافەتا، ياعني بىرىنەن ءبىرى جالعاساتىن رۋحاني امانات ىسپەتتى. اۋەلى ءوزى ءسۇيىپ وقىعان كىتاپتارىن ۇسىنىپ، كەيىن وسى ءۇردىستى جالعاستىرۋ ءۇشىن كوپشىلىككە ءۇن قاتتى. وعان ءۇن قوسقانداردىڭ اراسىندا ءانشى مەيرامبەك بەسبايەۆ پەن اكتەر بەكجان تۇرىس، قوعام بەلسەندىسى سىرىمبەك تاۋعا دەيىن بار. بۇدان ەليتا مەن قاراپايىم حالىقتىڭ اراسىندا رۋحاني كوپىردىڭ پايدا بولعانىن اڭعارامىز. سەبەبى كىتاپ تاڭداۋى – ادامنىڭ ىشكى مادەني دەڭگەيىن، دۇنيەتانىمدىق باعدارىن، ومىرگە كوزقاراسىن ايقىندايدى.
ءبىر قىزىعى، بۇل جولى ادەبيەتكە قاتىستى ۇندەۋ بيلىك تاراپىنان ەمەس، شىعارماشىلىق ورتادان باستالدى. شىنايى ازاماتتىق پوزيسيادان تۋعان باستاما – وسى شارانىڭ باستى ارتىقشىلىعى. سەبەبى ادەبيەتپەن سۋسىنداۋ جۇرەكپەن جاسالاتىن ءىس.
بۇگىندە كەز كەلگەن ازامات eGov Mobile قوسىمشاسى ارقىلى ءوزىنىڭ سۇيىكتى ون شىعارماسىن ۇسىنا الادى. بۇل – ساندىق تەحنولوگيا مەن رۋحاني قۇندىلىقتاردىڭ سينتەزى. اقپاراتتىق داۋىردە كىتاپ تۋرالى پىكىر ءبىلدىرۋ وتكەن عاسىرداعىداي كىتاپحانا بۇرىشىندا ەمەس، سيفرلىق الاڭدا جۇزەگە اسادى. ونىڭ ەل ىشىندەگى تانىمالدىلىعى، اسىرەسە جاستار اراسىنداعى قىزىعۋشىلىقتى ارتتىراتىنى ءسوزسىز.
الەمدە ءدال وسىنداي ۇلگىدەگى مادەني ەستافەتالار بۇرىن دا بولعان. ماسەلەن، جاپونيادا «Kono hon ga sugoi!» («بۇل كىتاپ كەرەمەت!») اتتى ۇلتتىق ساۋالناما جىل سايىن وتكىزىلەدى. وعان ەلدىڭ مادەنيەت جانە مەديا تۇلعالارى قاتىسىپ، جاسوسپىرىمدەر مەن ەرەسەكتەرگە ارنالعان ۇزدىك شىعارمالاردى ۇسىنادى. وسىلايشا جاپوندار ۇزدىك اۆتورلاردى انىقتاپ، جاس وقىرماننىڭ تالعامىن قالىپتاستىراتىن ءداستۇر بار.
ال كانادادا وتكەن «Canada Reads» اتتى ۇلتتىق جوبادا ءاربىر پروۆينسيانىڭ تانىمال تۇلعاسى ءبىر-بىر كىتاپتى قورعاپ، تىكەلەي ەفيردە پىكىر الماسىپ، ەڭ قاجەت دەگەن شىعارمانى حالىقتىڭ كومەگىمەن انىقتايدى. بۇل – كىتاپتى وقۋعا ەمەس، ونى تالقىلاۋعا، ودان ناتيجە شىعارۋعا باعىتتالعان دەموكراتيالىق ادەبي فورۋم. دەمەك، ءبىزدىڭ ەلدەگى ادەبي ەستافەتانىڭ دا وسىنداي اۋقىمعا شىعۋىنا مۇمكىندىك مول.
كىتاپتى كوپ وقىعان ۇلت – مادەنيەتتىڭ تۇتقاسىن ۇستايدى. سەبەبى ءبىر ۇلتتىڭ رۋحاني الەۋەتى ونىڭ ادەبي قورىمەن ولشەنەدى. بۇل رەتتە مەملەكەت تاراپىنان سيفرلىق الاڭداردى كىتاپ وقۋعا باعىتتاۋ – ستراتەگيالىق قادام. الەۋمەتتىك جەلىدەگى ترەندتەر كوبىنە ءسان، تۇرمىس نەمەسە شوۋ باعىتىندا بولعانىمەن، ەندى ادەبيەت تە سول كەڭىستىكتى مەڭگەرە باستادى.
مۇنداي ادەبي ەستافەتالار قوعامداعى ساياسي-كوزقاراستىق پولياريزاسيانى جۇمسارتۋعا دا ىقپال ەتەدى. سەبەبى كىتاپ – يدەولوگيالىق قۇرال عانا ەمەس، ديالوگتىڭ كوپىرى. مەيرامبەك بەسبايەۆ پەن سىرىمبەك تاۋ ءبىر ادەبي تىزىمدە تۇرسا، بۇل – ورتاق قۇندىلىقتاردىڭ بار ەكەنىن كورسەتەدى. دەمەك، ۇلت ىشىندەگى رۋحاني بىرلىككە اپاراتىن جول ادەبيەتتىڭ ارقاسىندا قايتا جاندانىپ كەلەدى.
ادەبي ەستافەتا اياسىندا ۇسىنىلعان شىعارمالاردىڭ مازمۇنى دا نازار اۋدارۋعا تۇرارلىق. ءبىرى تاريحي روماندى وقۋعا شاقىرسا، ەكىنشىسى پوەزيانى دارىپتەيدى. ءۇشىنشىسى فيلوسوفيالىق ەڭبەكتەردى ۇسىنادى. بۇل – كوپقىرلى قوعامنىڭ كورىنىسى. ءبىر باعىتقا عانا بايلانباي، جان-جاقتى وقىرمان تالعامىنىڭ قالىپتاسىپ كەلە جاتقانىن اڭعارامىز.
ەگەر بۇل ەستافەتا تۇراقتى سيپات الىپ، جىل سايىن جالعاساتىن داستۇرگە اينالسا، وندا قازاقستاندا ادەبي مادەنيەتتى جاڭعىرتۋدىڭ جاڭا فورمۋلاسى قالىپتاسارى ءسوزسىز. سەبەبى بۇل جەردە باستى فاكتور – ەرىك پەن ىقىلاس.
قالقامان ءساريننىڭ باستاماسى – قازىرگى قازاق قوعامىنىڭ ينتەللەكتۋالدى سۇرانىسىنا بەرىلگەن لايىقتى جاۋاپ. اتالمىش ەستافەتا جاي عانا كىتاپتار ءتىزىمى ەمەس، رۋحاني سەرپىلىستىڭ، مادەني مۇراتتىڭ، ەل بولاشاعىنا دەگەن سەنىمنىڭ كورىنىسى. ەگەر ءبىز شىن مانىندە قازاقتىڭ بولاشاعىن ويلاساق، وندا ۇرپاقتى تەك عىلىممەن ەمەس، ادەبيەتپەن دە تاربيەلەۋىمىز كەرەك. ال ادەبيەت دەگەنىمىز – حالىقتىڭ جۇرەگى. بۇل جۇرەك سوقپاسا، ۇلتتىڭ ءومىرى دە ءمانسىز بولادى.
