– بالا مەكتەپتە 6 ساعات بولادى. قالعان ۋاقىتتى مەكتەپتەن تىس جەردە وتكىزەدى. كوپتەگەن اتا-انالار بالاسىنا بىردەڭە بولىپ قالسا بولدى، بىردەن ءمۇعالىمدى كىنالاپ شىعا كەلەدى. مۇعالىمگە جازىقسىز جالا جاپقان تالاي اتا-انانى كوردىم. ۇستازدىڭ ەڭ باستى مىندەتى – ءبىلىم بەرۋ. وسىنى تۇسىنسەڭىزدەر ەكەن. ءقازىر كوپتەگەن اتا-انالار ءوز بالالارىنىڭ نە ىستەپ جۇرگەندەرىن بىلمەيدى. مىسالى، جاقىندا عانا، ناقتىراق ايتسام، جەلتوقسان ايىندا قالادا 10 قىز توبەلەستى. ەكى تاراپ بولىپ. ءبىز وسى ماسەلەنى قاراپ ەدىك، ەڭ سوڭى اتا-انالار ءوز قىزدارىن قورعاپ، بىزگە كىنا ارتىپ شىعا كەلدى. ءبىز ولاردان قىزدارىڭىزدىن مەكتەپتەن تىس ۋاقىتتا نە ىستەپ جۇرگەنىن بىلەسىزدەر مە دەپ سۇراپ ەدىك، كوبىسى بىلمەيتىن بولىپ شىقتى. ءبىرى ۇيىرمەگە كەتتى، ەندى ءبىرى قۇربىسىنا كەتتى دەسە، بىرەۋلەرى بىلمەيمىن دەپ جاۋاپ بەردى. قىزدار توبەلەسىپ ءجۇر!.. بۇل وتە وكىنىشتى...
كوپتەگەن اتا-انالار بالالارىنىڭ كوزىنشە ۇيدە بولسىن، وتىرىستاردا بولسىن، سپيرتتىك ىشىمدىكتەر ءىشىپ، اۋزىنا كەلگەنىن ايتىپ، بوقتاپ جاتادى. مۇنى كورگەن بالا قانداي كۇيدە بولادى؟
قىزعا قىرىق ۇيدەن تيىم سالۋ كەرەك قوي. مەكتەپ قابىرعاسىندا ءجۇرىپ-اق جۇكتى بولىپ ۇلگەرەتىن 16-17 جاسار قىزدار كەزدەسىپ جاتادى. تۇبىندە، بۇنىڭ وبالى – اتا-اناعا. اتا-انا ءوز قىزدارىن قاتاڭ قاداعالاۋ كەرەك. قىزىنىڭ تاربيەسىنە جاۋاپسىزدىق تانىتپاعانى ءجون. كوپتەگەن اتا-انالار بالالارىنىڭ كوزىنشە ۇيدە بولسىن، وتىرىستاردا بولسىن، سپيرتتىك ىشىمدىكتەر ءىشىپ، اۋزىنا كەلگەنىن ايتىپ، بوقتاپ جاتادى. مۇنى كورگەن بالا قانداي كۇيدە بولادى؟ – دەدى.
كوپتەگەن اتا-انالار ءتۇرلى مەرەكەلەردە بالاسىنىڭ سىنىپ جەتەكشىلەرىنە، كەي مۇعالىمدەرىنە – كونياك، ءبىر قوراپ شوكولاد سىندى «سىيلىقتارىن» بەرىپ، الماسىنا قويمايدى. ونى ءمۇعالىم الادى. مىنە، وسىدان كەيىن ءتۇرلى اڭگىمەلەر كوبەيىپ كەتەدى.
جانە تاعى ءبىر ماسەلە، ءقازىر مەكتەپ ۇستازدارىنىڭ ابىرويى كۇرت ءتۇسىپ كەتتى. ال، ونىڭ ابىرويىنىڭ تۇسۋىنە – اتا-انالار كىنالى. سەبەبى، كوپتەگەن اتا-انالار ءتۇرلى مەرەكەلەردە بالاسىنىڭ سىنىپ جەتەكشىلەرىنە، كەي مۇعالىمدەرىنە – كونياك، ءبىر قوراپ شوكولاد سىندى «سىيلىقتارىن» بەرىپ، الماسىنا قويمايدى. ونى ءمۇعالىم الادى. مىنە، وسىدان كەيىن ءتۇرلى اڭگىمەلەر كوبەيىپ كەتەدى. ءدال ءقازىر اتا-انالار كوميتەتىنىڭ ءتوراعالارى وتىر عوي. وسى ءساتتى پايدالانىپ، تاعى ءبىر نارسەنى ايتقىم كەلىپ وتىر: مەكتەپتە اقشا جيناۋعا بولمايدى! سىزدەردىڭ اقشالارىڭىز بىزگە كەرەك ەمەس. ۇكىمەت بىزگە اقشا بولەدى، ءبىز سول اقشاعا مەكتەپكە پارتا، شكاف، پەردە، گۇل سەكىلدى قاجەت دۇنيەلەردى الامىز. وقۋشىلاردان اقشا جيناپ، مەكتەپكە مۇلىك الۋعا بولمايدى. مەكتەپتەر اتا-انالاردان اقشا جيناي المايدى. ەگەر ۇكىمەتتەن بولىنگەن اقشا جەتپەي، مەكتەپتەر قينالىپ جاتسا، وندا دەمەۋشى ىزدەپ، كاسىپكەرلەردەن كومەك سۇرايتىن بولامىز، – دەپ جانات ارىسبەك قىزى كوپتەگەن ماسەلەنىڭ بەتىن اشتى.
راسىندا ۇستازدىڭ مىندەتى – وقۋشىعا ءبىلىم بەرۋ ەمەس پە؟ اعىلشىنداردا مىنانداي ءسوز بار ەكەن: «سەن ەڭ ءبىرىنشى بالاڭدى ەمەس، ءوزىڭدى تاربيەلە. سەبەبى، بالاڭ ءبارىبىر دە ءوزىڭ سەكىلدى بولىپ وسەدى». ەندەشە، قۇرمەتتى اتا-انالار! قالالىق ءبىلىم ءبولىمىنىڭ باسشىسى بەكەرگە اتا-انالارعا ءوتىنىش ايتىپ جاتقان جوق. ءوز تاربيەڭىزگە، ءوز بالاڭىزدىڭ تاربيەسىنە جاۋاپكەرشىلىك تانىتساڭىز، نۇر ۇستىنە نۇر بولار ەدى.
ابىلاي سماتۋللا ۇلى
دەرەككوزى: rgmedia.kz
