قازاقستاننىڭ قارجى سەكتورىندا ەۋرازيالىق بانك كوزگە بىردەن تۇسەتىن بانكتەردىڭ ءبىرى، الايدا ول بۇگىنگى تاڭدا ءدۇدامالدىلىق جاعدايىندا جۇمىس ىستەۋدە. سىرتتاي قاراعاندا، ءبارى جاقسى، ءبارى تۇراقتى: بانك كليەنتتەرگە قىزمەت كورسەتىپ، جاڭا ونىمدەر پايدا بولۋدا جانە تاپقان پايداسى تۋرالى دەر كەزىندە ەسەپ بەرىلۋدە. ءبىراق بانكتىڭ ارعى جاعىندا، ياعني اكسيونەرلەر دەڭگەيىندە ءۇن-تۇنسىز "شايقاس" جۇرۋدە. وندا دا بۇل تەكەتىرەس قارجى ينستيتۋتىنىڭ بولاشاعىن ايقىنداۋشى بولىپ تابىلادى. بۇل تۋرالى قارجىگەر عالىم قۇسايىنوۆ ايتتى، دەپ حابارلايدى Dalanews.kz.
قارجىگەر-مامان Forbes.kz باسىلىمىنا بەرگەن سۇقباتىندا بۇل اراداعى ءدۇردارازدىققا بانك باسشىلىعىنداعى بۋىنداردىڭ الماسۋ پروسەسى (مۇراگەرلىك ماسەلەسى) تۇرتكى ەكەنىن ايتتى.
بانكتىڭ ءۇش قۇرىلتايشىسىنىڭ ەكەۋى ومىردەن وتكەننەن كەيىن ولاردىڭ ۇلەستەرى مۇراگەرلەرىنە ءوتتى، ال ولاردىڭ بانكتىڭ بولاشاق ستراتەگياسىنا قاتىستى كوزقاراستارى ءارتۇرلى بولىپ تۇر. ال بۇل كەلىسپەۋشىلىك بانك قىزمەتىنە سەلكەۋ ءتۇسىرىپ جۇرمەيدى مە؟ بۇل بۇگىندەرى اتالعان بانك سەرىكتەستەرى مەن تۇتىنۋشىلارىن مازالايتىن باستى سۇراق. بۇل رەتتە عالىم قۇسايىنوۆ مىنانى ايتادى:
"ءقازىر كورىپ وتىرعانىمىزداي، اتالعان جايت بانك قىزمەتىنە اسەر ەتىپ جاتقان جوق، ويتكەنى بىزدە رەتتەۋشى ورتا بار، سوندىقتان اكسيونەرلەردىڭ وپەراسيالىق قىزمەتكە ارالاسۋى وتە قيىن. باسقارما مەن ديرەكتورلار كەڭەسىنىڭ مۇشەلەرى زاڭ الدىندا ۇلكەن جاۋاپكەرشىلىككە يە جانە ولاردىڭ بانككە زيان كەلتىرۋ نيەتى جوق دەپ سانايمىن. مەنشىك يەلەرى ستراتەگيالىق ماسەلەنى شەشىپ جاتقاندا، مەنەدجەمەنت شتاتتىق رەجيمدە جۇمىسىن جالعاستىرۋدا ءارى جوعارىداعى داۋ-دامايدىڭ بانك تۇتىنۋشىلارىنا ەش تەرىس اسەرى جوق. ءبىر سوزبەن ايتقاندا، بۇعان دەيىن ەۋرازيالىق بانك قالاي جۇمىس ىستەسە، ءقازىر دە سولاي ءوز قىزمەتىن جالعاستىرۋدا. ياعني، بۇل اراداعى ماسەلە وپەراسيالىق ەمەس، ستراتەگيالىق سيپاتقا يە. اكسيونەرلەردىڭ جاس بۋىنى ارى قاراي قالاي جىلجيمىز دەگەن ساۋال توڭىرەگىندە تۇپتەپ كەلگەندە ءبىر وي، ءبىر پىكىرگە توقايلاسادى دەپ ويلايمىن. قازىرگى ۋاقىت – ترانزيتتىك كەزەڭ. باستى ەكى اكسيونەر ومىردەن ءوتتى، ولاردىڭ ورنىن بالالارى باسۋدا. ولاردىڭ بانك تۋرالى وزىندىك ويى مەن جوسپارى بار. ترانزيتتىك كەزەڭدە قوجايىندار بانكتى دامىتۋدىڭ ستراتەگياسى بويىنشا ورتاق ءبىر شەشىمگە كەلۋى كەرەك نەمەسە اكتيۆتى ساتىپ، وركەنيەتتى جولمەن ەكى جاققا كەتىسۋى ءتيىس".
ساراپشىنىڭ پىكىرىنشە، اتالعان كۇرمەۋى قيىن جاعدايدا اكتيۆتى ساتۋ – ۇتىمدى جولدىڭ ءبىرى. بۇل ارادا ماسەلە ونى كىمگە جانە قانداي جاعدايدا ساتامىز دەگەندە تاعى كۇردەلەنۋى مۇمكىن. ال اكتيۆتىڭ ءوزى وتە تارتىمدى، ويتكەنى ەۋرازيالىق بانك ءجاي بانك قانا ەمەس، ءىرى ساقتاندىرۋ كومپانياسى جانە باسقا دا اكتيۆتەردەن تۇراتىن تۇتاس قارجىلىق توپتىڭ يادروسى بولىپ تابىلادى. بۇل قازاقستان نارىعىنا ەنگىسى كەلەتىن ءىرى ينۆەستور ءۇشىن داپ-دايىن "كلاستەر" دەپ ايتساق تا بولادى. ونىڭ ۇستىنە ساۋدا-ساتتىق ءۇشىن ءقازىر ەڭ قولايلى كەزەڭ. نارىق دامىپ تۇر، قارجى ينستيتۋتى جوعارى باعالانادى.
"ءقازىر بانكتەردىڭ قۇنى جوعارى كەز، ويتكەنى ولار كوپ اقشا تابادى. سوندىقتان ونى ءۇشىنشى تاراپقا ساتۋعا بولاتىن قولايلى كەزەڭ"، - دەيدى مامان.
بۇعان دەيىن ب ا ق بەتتەرىندە شىعىس ەۋروپاداعى بانكتەردىڭ ءبىرى قازاقستانداعى ءىرى بانكتىڭ ءبىرىن ساتىپ الۋى مۇمكىن ەكەندىگى تۋرالى اقپارات پايدا بولعان. ساراپشىلار قاۋىمى بۇل رەتتە ءارتۇرلى دولبار جاساۋدا. ال تانىمال قارجىگەر عالىم قۇسايىنوۆ بۇل ارادا ساتىپ الۋشى – ماجارلىق OTP Bankء-ى (ۆەنگريا)، ال ساتىلىمعا قويىلعانى ForteBank بولۋى مۇمكىن ەكەنىن ايتادى. سونداي-اق مارقۇم الەكساندر ماشكيەۆيچتىڭ ۇلەسى مەن شودييەۆتىڭ يبراگيموۆتەرمەن كۇرەسىنە قاتىستى 19 قىركۇيەككە جوسپارلانعان ەۋرازيالىق قارجىلىق كومپانياسى اكسيونەرلەرىنىڭ جينالىسىن سوت بولدىرماي تاستاعانىن دا جازعانبىز.