ال، قازىرگى كەزدە: «نەگە كىتاپ وقىعان دۇرىس؟» دەگەن ساۋالعا كەز كەلگەن تەلەديدار كورەرمەنى جاۋاپ بەرە الماۋى مۇمكىن. «سەبەبى، – دەيدى عالىمدار. – تەلەديدار كورىپ وتىرعان ادام تولاسسىز كەلىپ جاتقان اقپاراتتى قابىلداپ، وي ەلەگىنەن وتكىزىپ ۇلگەرمەيدى. ەكرانداعى وبراز ادامنىڭ ساناسىنان تىس ەلەس سياقتى كوز الدىنان كولبەڭدەپ ءوتىپ جاتادى. ول ادام نە كورىپ وتىرعانىن دا بىلمەۋى مۇمكىن. ايتەۋىر، قاراپ وتىر. بار بولعانى وسى. ەكرانعا كوپ ۇڭىلەتىن ادام نە كورىپ وتىرعانىن سانالى تۇردە اڭعارا بەرمەيدى. سودان كەيىن كورگەن اقپارات جادىندا ۇزاق ساقتالمايدى. ءتىپتى، ءوزى ءومىر ءسۇرىپ جاتقان ورتادا نە بولىپ جاتقانىنا بەيجاي قارايتىن دەل-سال پسيحولوگيا پايدا بولادى. بۇل ادامنىڭ دامۋىنا كەدەرگى جاساپ، ءتۇپتىڭ تۇبىندە ۇلكەن داعدارىسقا (ادامدى دا، قوعامدى دا) الىپ كەلەدى».
ال، كىتاپ وقىپ وتىرعان ادام، كەرىسىنشە، ءوز بەتىنشە ويلانادى، شىعارمانىڭ جەلىسى بويىنشا كەيىپكەرلەردى سومدايدى، كوز الدىنا ەلەستەتەدى، سانادا پايدا بولعان ويلاردى بايلانىستىرۋدى ۇيرەنەدى. ال، كينو كورىپ وتىرعان ادامنىڭ ميىندا اقىل-ويدى دامىتاتىن شىعارماشىلىق پروسەستەر جۇمىس جاساۋىن دوعارادى. كورەرمەن ءۇشىن بارلىق كورىنىستەر مەن كەيىپكەرلەردى رەجيسسەر جاساپ، دايىنداپ قويعان. بۇگىنگى كۇننىڭ قاھارمانى برەد پيتت كوز الدىمىزدا تۇر. ويلانۋدىڭ ەش كەرەگى جوق.
كىتاپ وقىعان ادام ميى قوزعالىسقا كەلەتىن بولسا، كينو كورگەندە ميدىڭ وڭ قاباتى ىستەن شىعىپ قالادى. كوگىلدىر ەكراننىڭ الدىندا كوپ وتىرعان ادامنىڭ سول جاق ميى ابستراكتىلى ويلاۋعا بەيىمدەلە باستايدى. بۇل زاماناۋي تەحنولوگيا عالامتورمەن دە بايلانىستى. ال، ادام كىتاپتى قانشالىقتى كوپ وقىسا، سونشالىقتى شىعارماشىلىق ويلاۋ قابىلەتى ارتادى. (ارنيە، تالداپ، تالعاپ وقۋدىڭ ءجونى بولەك). جاڭاشا ويلاي الاتىن، تىڭ دۇنيەلەردى ءوز بەتىنشە جاساي الاتىن شىعارماشىلىق ءورىسى اشىلادى. ەگەر ءبىر-بىرىن قابىلداي المايتىن، تۇسىنىسۋگە شىدامى جەتپەيتىن كەلتە، «يا الداعانعا، يا ازعىرعانعا، يا ءبىر پايدالانعانعا قاراپ، اقتى قارا دەپ، يا قارانى اق دەپ» (حاكىم اباي) باعا بەرەتىن، كەز-كەلگەن پىكىردىڭ سوڭىنان ەرگىش، الدامشى ۇرپاق جانىڭىزدا جۇرسە، ەش تاڭقالماڭىز.
دەمەك، جاتتاندى ويلاردان، سىلدىر سوزدەن، جاساندى شابلونداردان ءوز ەركىمەن ارىلىپ، دۇنيەنىڭ سىرىنا قانىعىپ، عالامدى كەڭىنەن شارلاۋعا مۇمكىندىك بەرەتىن قۇندىلىق ول قاشاندا – كىتاپ.
وقۋسىز، عىلىمسىز جاراتۋشىمىزدى تانۋىمىز مۇمكىن بە؟! مۇمكىن ەمەس. سوندىقتان، پايعامبارىمىز مۇحاممەد (س.ع.س.): «ءار ەركەك، ايەل ادام ءۇشىن ءبىلىم الۋ – اللاھتىڭ الدىنداعى پارىزى»، – دەسە، تاعى ءبىر حاديسىندە: «تال بەسىكتەن جەر بەسىككە دەيىن ءبىلىم الىڭدار»، – دەپ وسيەت ەتكەن.
اسەت بەكتۇر
جاتاردا وقىلاتىن دۇعا
ءال-بارا يبن ازيبتەن (ر.ا.) جەتكەن حاديستە:
«اللاھ ەلشىسى (ساللاللاھۋ ءالايھي ءۋا ءساللام): «ءاي، پالەنشە! جاتار الدىندا: «ۋا، اللاھ تاعالام! شەكسىز مەيىرىمىڭدى قالاپ، قاھارىڭنان قورقىپ،(بەرگەن ۇكىمىڭە باس ءيىپ، جازعانىڭا رازى بولعان كۇيدە) ءوزىمدى ءبىر وزىڭە باعىشتادىم. ءجۇزىمدى ساعان بۇرىپ، كۇللى ءىسىمدى ساعان تاپسىرىپ، ءبىر وزىڭە ارقا سۇيەدىم. وزىڭنەن باسقا قامقور دا، پانا دا جوق. تۇسىرگەن كىتابىڭ مەن جىبەرگەن پايعامبارىڭا يمان كەلتىردىم» – دەپ دۇعا جاساعىن. ەگەر وسى دۇعانى وقىپ جاتقان ءتۇنى كەنەتتەن و دۇنيەگە اتتانساڭ، ءاۋ باستاعى پاك تابيعاتىڭا ساي يماندى بولىپ وتەسىڭ. ال ەگەر امان-ەسەن تاڭعا جەتسەڭ، جاقسىلىققا
كەنەلەسىڭ»، – دەپ ايتتى»، – دەلىنگەن.
