ق ر پارلامەنتى ءماجىلىسىنىڭ دەپۋتاتى ەرمۇرات باپي قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەمەر-مينيسترى ولجاس بەكتەنوۆكە، ق ر قارجىلىق مونيتورينگ اگەنتتىگىنىڭ ءتوراعاسى جانات ەليمانوۆقا، ق ر ۇلتتىق بانكتىڭ ءتوراعاسى تيمۋر سۇلەيمەنوۆكە جازباشا دەپۋتاتتىق ساۋال جولداپ، ەكونوميكانىڭ باسقا سالاسى تۇگىلى، ەلدەگى ويىن بيزنەسىنىڭ ءوزىن رەسەيلىك وليگارحتار جاۋلاپ الا باستاعانى جونىندە دابىل قاقتى، دەپ حابارلايدى Dalanews.kz.
اتالعان ساۋالدا پارلامەنت ءماجىلىسىنىڭ وتكەن جىلى قولدانىستاعى «ويىن بيزنەسى تۋرالى» زاڭ نورمالارىنا وزگەرىستەر مەن تۇزەتۋلەر قابىلداعانى ايتىلادى. دەپۋتات ءباپيدىڭ باعالاۋىنشا، وندا ويىن بيزنەسىن نارىقپەن، سالىق تارتىبىمەن رەتتەۋدىڭ جاپ-جاقسى نورمالارى بار ەدى.
ءبىراق ارادا ءبىر جىل وتكەندە، وسى زاڭنىڭ ورىندالۋ جانە قولدانىلۋ بارىسىن ساراپتاي كەلگەندە، اتقارۋشى ورگاندار تاراپىنان زاڭ تالاپتارىن مۇددەلى توپتاردىڭ ىقپالىنا قاراي بۇرمالاۋ دەرەكتەرى ايقىندالدى. ءبىر سوزبەن ايتقاندا، ەل پرەزيدەنتى قول قويعان وسى زاڭنىڭ استارىندا جاسالعان اكتىلەر ارقىلى مونوپولياعا قارسى تالاپتاردى بۇزۋ دەرەكتەرى انىقتالۋدا.
«وكىنىشكە قاراي، پرەزيدەنتتىڭ بىرنەشە رەت بەرگەن تاپسىرمالارىنا قاراماستان، ۇكىمەت جاڭا مونوپوليالىق قۇرىلىمدار قۇرۋدى جالعاستىرۋدا. بۇل بيزنەس پەن قوعامنىڭ جۇرگىزىلىپ جاتقان رەفورمالارعا دەگەن سەنىمىنە نۇقسان كەلتىرۋدە. وسى دەپۋتاتتىق ساۋالعا تۇرتكى بولعان ويىن بيزنەسى سالاسىنداعى ءبىرىڭعاي ەسەپ جۇيەسى (بەج) مونوپوليالىق ۇستەمدىكتىڭ ناقتى مىسالى بولا الادى. باستاپقىدا قۇمار ويىنعا تاۋەلدىلىكپەن كۇرەسۋ ءۇشىن قۇرىلعان بەج بۇگىندە «روپ وپەراتورى» سياقتى جەكە مەنشىك سۋبەكتىنىڭ مۇددەسىن كۇيتتەيتىن پروكلادكاعا اينالىپ كەتكەن. سونىڭ سالدارىنان وسى سەكتورداعى زاڭدى قازاقستاندىق بيزنەستەن تۇسەتىن 110 ملرد تەڭگەگە جۋىق سالىقتىڭ جانە سپورتقا دەمەۋشىلىككە جۇمسالاتىن 14 ملرد تەڭگە شاماسىنداعى ءتۇسىمنىڭ ەداۋىر قىسقارۋىنا اسەر ەتۋدە»، - دەپ جازىلادى دەپۋتاتتىق ساۋالدا.
دەپۋتاتتىڭ مالىمەتىنشە، مەملەكەت اتىنان بەج-ى فۋنكسيالارىن جۇرگىزۋ ءۇشىن قۇرىلعان «NomaPay» (نوماپەي) جاۋاپكەرشىلىگى شەكتەۋلى سەرىكتەستىگى ۇكىمەت بەرگەن وكىلەتتىكتەردى پايدالانۋ ارقىلى بارلىق مونوپوليالىق تەتىكتەردى يەمدەنىپ الىپ، بۇگىندە ول رەسەيدىڭ مۇددەسىنە جۇمىس ىستەۋدە. بۇل سەرىكتەستىكتىڭ تۇپكىلىكتى بەنەفيسيارى رەسەيلىك فۋنكسيونەر ۋمار كرەمليەۆ.
ال بىلتىر زاڭ جوباسىن تالقىلاۋ بارىسىندا دەپۋتاتتار بۇل بەج جۇيەسىن قاجەتسىز دەلدال دەپ ساناعان ەدى. الايدا نەگە ەكەنى بەلگىسىز، وسى جۇيەگە بۋكمەكەرلىك كەڭسەلەردىڭ قىزمەتىن باقىلاۋ ءۇشىن قوسىمشا وكىلەتتىكتەر بەرىلدى. سونىڭ سالدارىنان ۋمار كرەمليەۆ باقىلايتىن «نوماپەي» كومپانياسى قازاقستاندىق ويىن بيزنەسى نارىعىن مونوپوليالاۋ ءقاۋپىن تۋدىرىپ وتىر. بۇعان قوسا، ساراپشىلاردىڭ باعالاۋى بويىنشا، بەج جىلىنا شامامەن 3،9 ترلن تەڭگەنى قۇرايتىن ستاۆكالاردىڭ ۇلكەن كولەمىنەن كوميسسيا الاتىن بولدى. بۇل سومانىڭ باسىم بولىگى قولما-قول اقشا قاراجاتىن قۇرايدى.
ەندى قاراڭىز، ۋمار كرەمليەۆتىڭ سەپاراتيست دەپ تانىلىپ وتىرعان «سيەۆەرنىي كازاحقا» قولداۋ ءبىلدىرىپ كەلگەنى انىقتالىپ وتىر. بۇل تۋرالى رەسەيلىك «رۋسسكايا وبششينا» سكينحەدتەر ۇيىمىنىڭ پودكاستىندا اشىق ايتىلدى. پودكاستتا «رۋسسكايا وبششينا» ۇيىمىنىڭ ليدەرلەرىنىڭ ءبىرى رومان 7.62 «الەۋمەتتىك جەلىدە «سيەۆەرنىي كازاح» دەگەن لاقاپ اتپەن تانىلعان بلوگەر اسلان تولەگەنوۆتى وزدەرىنىڭ جيىندارىنا شاقىرعاندارىن جانە اسلانعا ۋمار نازار ۇلى كرەمليەۆ ەمدەلۋگە دەپ مول اقشا بەرگەندىگىن» جاسىرماي ايتادى. ول اڭگىمە سۇحباتتىڭ 20-شى مينۋتى.
بيىل تامىز ايىندا ۋمار كرەمليەۆ قولداپ جۇرگەن اسلان تولەگەنوۆ قىلمىستىق كودەكسىنىڭ 174-بابى – «ۇلتتىق، الەۋمەتتىك، رۋلىق، ناسىلدىك نەمەسە ءدىني ارازدىقتى قوزدىرۋ» بابى بويىنشا ۇستالعان بولاتىن. ال ارتىنان وعان بولەك ءىس قوزعالىپ، اسلان تولەگەنوۆتىڭ ءىسى ۇلتتىق قاۋىپسىزدىك قىزمەتىنىڭ تەرگەۋىنە وتكەن. ەندى قۇزىرلى ورگاندارعا ۋمار كرەمليەۆتىڭ اسلان تولەگەنوۆكە قانداي ماقساتپەن ءىرى كولەمدە اقشا بەرىپ جۇرگەنىن دە انىقتاۋ قاجەت. سەبەبى، مەملەكەتىمىزدىڭ قاۋىپسىزدىگىنە ءقاۋىپ تونە باستاعانى انىق بايقالادى.
