– تۇركى ەلدەرىنىڭ تۇتاستىعىنا قاجەتتى ماڭىزدى كەلەلى ءىستىڭ بارلىعى قازاق ەلىنىڭ تۇڭعىش پرەزيدەنتىنىڭ باستاماسىمەن جاسالعان ەدى. ال وسىدان ءۇش جىل بۇرىن ن.نازاربايەۆتىڭ جارلىعىمەن تۇركىستان وبلىسى قۇرىلىپ، وبلىس ورتالىعى بولىپ ءبىز ماقتانىش ەتەتىن تۇركىستان قالاسى بەكىتىلدى. ەلباسىنىڭ ەرەكشە جارلىعى قازاقستان جۇرتشىلىعىنىڭ عانا ەمەس، كۇللى تۇركى دۇنيەسىنىڭ مەرەيىن تاسىتتى. وسىلايشا تاريحى تەرەڭ تۇركىستان دامۋدىڭ جاڭا ساتىسىنا كوتەرىلدى. نەبارى ءۇش جىلدا تۇركىستاندى تۇركى ەلدەرى عانا ەمەس، الەم تانيتىنداي جاعدايعا جەتتىك. كونە قالا ءوزىنىڭ تاريحي ەرەكشەلىگىن ساقتاي وتىرىپ، زاماناۋي باعىتتا كوركەيىپ كەلەدى. بۇعان تاڭدانباسقا، تامسانباسقا بولمايدى. وسى رەتتە مەن اسا ماڭىزدا ۇندەۋ جاريالاعىم كەلەدى. تۇركى دۇنيەسىنىڭ رۋحاني استاناسى – تۇركىستاننىڭ دامۋىنا، كونە شاھارعا جاڭا لەپ اكەلگەن، تۇركى ينتەگراسياسىنىڭ ىسكە اسىرۋ يدەياسىنا مۇرىندىق بولعان نۇرسۇلتان نازاربايەۆقا وبلىس ورتالىعى – تۇركىستان قالاسىنان ەسكەرتكىش ورناتۋ باستاماسىن كوتەرەمىن. بۇلاي دەۋىمە ۇلكەن نەگىز بار، بۇل –تاۋەلسىز ەلدىڭ شەكاراسىن شەگەندەپ، قازاق ەلىندە تىنىشتىق پەن بەرەكەنى نەگىز ەتكەن ەلباسىنا العىس رەتىندە جانە تۇركى ەلدەرىنىڭ باسىن قوسۋعا مۇددەلى بولعان تۇركى الەمىنىڭ دانا اقساقالىنا دەگەن ەرەكشە قۇرمەتتەن تۋىنداعان وي. مەنىڭ بۇل باستامامدى ساناسى وياۋ، كوزى اشىق ءار ازامات قولدايدى دەپ سەنەمىن! – دەدى ۇندەۋ اۆتورى.
كونفەرەنسياعا قاتىسۋشىلار ەلباسىنىڭ كۇللى تۇركى الەمى ءۇشىن جاساعان ەلەۋلى ەڭبەگىنە ريزاشىلىقتارىن بىلدىرە وتىرىپ، شەتەلدىك عالىمنىڭ ۇسىنىسىن ءبىر اۋىزدان قولدادى.
ونلاين كەزدەسۋگە تۇركىتىلدەس مەملەكەتتەردىڭ ىنتىماقتاستىق كەڭەسىنىڭ (تۇركى كەڭەسى) باس حاتشىسى ب. امىرەيەۆ، تۇركىتىلدەس مەملەكەتتەردىڭ پارلامەنتتىك اسسامبلەياسىنىڭ (تۇركپا) باس حاتشىسىنىڭ ورىنباسارى الي يىلدىز، حالىقارالىق تۇركى اكادەمياسىنىڭ پرەزيدەنتى د. ءقىدىرالى، حالىقارالىق تۇركسوي ۇيىمى باس حاتشىسىنىڭ ورىنباسارى ب.چاكىدجى، «Nur Otan» پارتياسىنىڭ حاتشىسى ا. قىرىقبايەۆ، قوجا احمەت ياساۋي اتىنداعى حالىقارالىق قازاق-تۇرىك ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ وكىلەتتى كەڭەس ءتوراعاسى، م.شيمشەك، تاتارستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ەكس-پرەزيدەنتى م. شايمييەۆ، باشقۇرستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ەكس-پرەزيدەنتى م. راحيموۆ، قازاقستان رەسپۋبليكاسى پارلامەنتى ءماجىلىسىنىڭ دەپۋتاتى د.مىڭباي، نازاربايەۆ ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ پروفەسسورى يۋ.شاميلوعلى قاتىستى.
– تۇركى الەمى ينتەگراسياسىنىڭ ارحيتەكتورى ەلباسى نۇرسۇلتان نازاربايەۆ كيەلى تۇركىستاندى تۇلەتۋگە ۇدايى نازار اۋدارىپ كەلدى. ەلباسىنىڭ قولىمەن بوي كوتەرگەن جاڭا استانا نۇر-سۇلتان قالاسى مەملەكەتتىمىزدىڭ ساياسي ورتالىعى بولسا، ەلباسىنىڭ دەم بەرۋىمەن جاڭعىرىپ تۇلەگەن تۇركىستان شاھارى باۋىرلاستىقتىڭ بەكەم بىرلىگىنە ارنالعان ەڭسەلى ەسكەرتكىش دەۋگە بولادى. ەلباسى تۇركىستاندى تۇلەتۋ ءۇشىن تاعدىر-شەشتى بەتبۇرىس رەفورما جاسادى، تۇركىستانعا الدىمەن كيەلى تايقازاندى قايتارىپ، بابالار الدىنداعى امانات پارىزىن ابىرويمەن ورىندادى،تۇركىستاننىڭ 1500 جىلدىعىن يۋنەسكو دەڭگەيىندە تويلاتتى، دۇنيەجۇزى قازاقتارىنىڭ تۇڭعىش قۇرىلتايىن وتكىزدى، تۇركى بىرلىگىنىڭ وتكەنىنە عانا ەمەس بولاشاعىنا تەمىرقازىق ءرامىز ەتىپ تۇركىستان وبلىسىن اشتى. تۇركىستاندى تۇلەتۋ حالىقارالىق ارەنادا كورىنىس تاباتىن جەمىستى وقيعاعا اينالدى. سونىڭ ءبىر دالەلى – تاياۋدا مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقايەۆتىڭ توراعالىعىمەن «تۇركىستان – تۇركى الەمىنىڭ رۋحاني استاناسى» اتتى تۇركى كەڭەسى ءسامميتىنىڭ ءوتۋى ەدى. وسى سامميتتە ق ر پرەزيدەنتى قاسىم-جومارت توقايەۆتىڭ ۇسىنىسىمەن «تۇركىستان دەكلاراسياسى» قابىلدانۋى، ەلباسى نۇرسۇلتان نازاربايەۆتىڭ باستاماسىمەن تۇركىستان «تۇركى الەمىنىڭ رۋحاني استاناسى» بولىپ جاريالانۋى – وڭىرگە سەرپىن بەرەتىن ايشىقتى قادام. بۇل باستامالار تۇركى الەمى ءۇشىن زور جاڭالىققا بالانىپ، كيەلى شاھاردىڭ رۋحاني الەۋەتىن ودان ءارى ارتتىرا ءتۇستى، – دەدى ءوز سوزىندە حالىقارالىق تۇركى اكادەمياسىنىڭ پرەزيدەنتى د. ءقىدىرالى.
ۇلى جىبەك جولىنىڭ بويىندا ورنالاسقان، قازاق حاندىعىنىڭ استاناسى بولعان، تۇركىلەردىڭ تەكتى ءتورى، رۋحاني قاراشاڭىراعى اتانعان تۇركىستان – قاسيەتتى شاhار. ونلاين كەزدەسۋدىڭ نەگىزگى ماقساتى - 31 ناۋرىزدا «تۇركىستان – تۇركى الەمىنىڭ رۋحاني استاناسى» تاقىرىبىندا تۇركىتىلدەس مەملەكەتتەردىڭ ىنتىماقتاستىق كەڭەسىنىڭ بەيرەسمي سامميتىندەگى تۇركىستان قالاسىن «تۇركى الەمىنىڭ رۋحاني استاناسى» دەپ جاريالاۋى مەن ونداعى ماڭىزدى شەشىمدەردى جۇزەگە اسىرۋ.
