Bılal Chakydjy: «Elbasyna Túrkistan qalasynan eskertkish qoıý kerek»

Dalanews 24 mam. 2021 15:35 603

«Túrkistan – túrki áleminiń rýhanı astanasy: ıntegrasıalyq jáne yntymaqtastyq perspektıvalary» atty halyqaralyq onlaın-konferensıada sóz sóılegen TÚRKSOI uıymynyń Bas hatshy orynbasary dosent, doktor (TÚRKSOI) Bılal Chakydjy osyndaı bastama kóterdi. Konferensıaǵa  Qoja Ahmet Iasaýı atyndaǵy Halyqaralyq qazaq-túrik ýnıversıtetiniń rektor ókili Jengız Tomar moderatorlyq etti.

– Túrki elderiniń tutastyǵyna qajetti mańyzdy keleli istiń barlyǵy Qazaq eliniń Tuńǵysh Prezıdentiniń bastamasymen jasalǵan edi. Al osydan úsh jyl buryn N.Nazarbaevtyń Jarlyǵymen Túrkistan oblysy qurylyp, oblys ortalyǵy bolyp biz maqtanysh etetin Túrkistan qalasy bekitildi. Elbasynyń erekshe Jarlyǵy Qazaqstan jurtshylyǵynyń ǵana emes, kúlli túrki dúnıesiniń mereıin tasytty. Osylaısha tarıhy tereń Túrkistan damýdyń jańa satysyna kóterildi. Nebári úsh jylda Túrkistandy túrki elderi ǵana emes, álem tanıtyndaı jaǵdaıǵa jettik. Kóne qala óziniń tarıhı ereksheligin saqtaı otyryp, zamanaýı baǵytta kórkeıip keledi. Buǵan tańdanbasqa, tamsanbasqa bolmaıdy. Osy rette men asa mańyzda úndeý jarıalaǵym keledi. Túrki dúnıesiniń rýhanı astanasy – Túrkistannyń damýyna, kóne shaharǵa jańa lep ákelgen, túrki ıntegrasıasynyń iske asyrý ıdeıasyna muryndyq bolǵan Nursultan Nazarbaevqa oblys ortalyǵy – Túrkistan qalasynan eskertkish ornatý bastamasyn kóteremin. Bulaı deýime úlken negiz bar,  Bul –táýelsiz eldiń shekarasyn shegendep, qazaq elinde tynyshtyq pen berekeni negiz etken Elbasyna alǵys retinde jáne túrki elderiniń basyn qosýǵa múddeli bolǵan túrki áleminiń dana aqsaqalyna degen erekshe qurmetten týyndaǵan oı. Meniń bul bastamamdy sanasy oıaý, kózi ashyq ár azamat qoldaıdy dep senemin! – dedi úndeý avtory.

Konferensıaǵa qatysýshylar Elbasynyń kúlli túrki álemi úshin jasaǵan eleýli eńbegine rızashylyqtaryn bildire otyryp, sheteldik ǵalymnyń usynysyn bir aýyzdan qoldady.

Onlaın kezdesýge Túrkitildes memleketterdiń yntymaqtastyq keńesiniń (Túrki keńesi) Bas hatshysy B. Ámireev, Túrkitildes memleketterdiń parlamenttik assambleıasynyń (TÚRKPA) Bas hatshysynyń orynbasary Alı Iyldyz, Halyqaralyq Túrki akademıasynyń prezıdenti D. Qydyráli,  Halyqaralyq TÚRKSOI uıymy Bas hatshysynyń orynbasary B.Chakydjy,  «Nur Otan» partıasynyń hatshysy A. Qyryqbaev, Qoja Ahmet Iasaýı atyndaǵy Halyqaralyq qazaq-túrik ýnıversıtetiniń Ókiletti Keńes tóraǵasy, M.Shımshek, Tatarstan Respýblıkasynyń Eks-prezıdenti M. Shaımıev, Bashqurstan Respýblıkasynyń eks-prezıdenti  M. Rahımov, Qazaqstan Respýblıkasy Parlamenti Májilisiniń depýtaty D.Myńbaı, Nazarbaev Ýnıversıtetiniń profesory Iý.Shamıloǵly qatysty.

– Túrki álemi ıntegrasıasynyń arhıtektory Elbasy Nursultan Nazarbaev kıeli Túrkistandy túletýge  udaıy nazar aýdaryp keldi. Elbasynyń  qolymen boı kótergen jańa astana Nur-Sultan qalasy memlekettimizdiń saıası ortalyǵy bolsa, Elbasynyń dem berýimen jańǵyryp túlegen Túrkistan shahary baýyrlastyqtyń bekem birligine arnalǵan eńseli eskertkish deýge bolady. Elbasy Túrkistandy túletý úshin taǵdyr-sheshti betburys reforma jasady, Túrkistanǵa aldymen kıeli taıqazandy qaıtaryp, babalar  aldyndaǵy amanat paryzyn abyroımen oryndady,Túrkistannyń 1500 jyldyǵyn IýNESKO deńgeıinde toılatty, Dúnıejúzi Qazaqtarynyń tuńǵysh quryltaıyn ótkizdi, túrki birliginiń ótkenine ǵana emes bolashaǵyna temirqazyq rámiz etip Túrkistan oblysyn ashty. Túrkistandy túletý halyqaralyq arenada kórinis tabatyn jemisti oqıǵaǵa aınaldy. Sonyń bir dáleli – taıaýda Memleket basshysy Qasym-Jomart Toqaevtyń tóraǵalyǵymen «Túrkistan – túrki áleminiń rýhanı astanasy» atty Túrki keńesi Samıtiniń ótýi edi. Osy Samıtte QR Prezıdenti Qasym-Jomart Toqaevtyń usynysymen «Túrkistan deklarasıasy» qabyldanýy, Elbasy Nursultan Nazarbaevtyń bastamasymen Túrkistan «Túrki áleminiń rýhanı astanasy» bolyp jarıalanýy – óńirge serpin beretin aıshyqty qadam.   Bul bastamalar túrki álemi úshin zor jańalyqqa balanyp, kıeli shahardyń rýhanı áleýetin odan ári arttyra tústi, – dedi óz sózinde Halyqaralyq Túrki akademıasynyń prezıdenti D. Qydyráli.

Uly Jibek jolynyń boıynda ornalasqan, Qazaq handyǵynyń astanasy bolǵan, túrkilerdiń tekti tóri, rýhanı qarashańyraǵy atanǵan Túrkistan – qasıetti shahar. Onlaın kezdesýdiń negizgi maqsaty - 31 naýryzda «Túrkistan – túrki áleminiń rýhanı astanasy» taqyrybynda Túrkitildes memleketterdiń yntymaqtastyq keńesiniń beıresmı samıtindegi Túrkistan qalasyn «Túrki áleminiń rýhanı astanasy» dep jarıalaýy men ondaǵy mańyzdy sheshimderdi júzege asyrý.

Usynylǵan
Sońǵy jańalyqtar
UQK-da aýys-túıis boldy
16 qyr. 2024 09:34