ۆيتيليگو دەرتىنىڭ پايدا بولۋ سەبەپتەرى
دارىگەر بۇل دەرتتىڭ پايدا بولۋ سەبەپتەرى ءارتۇرلى ەكەنىن ايتادى. ونىڭ باستىلارى رەتىندە تومەندەگى جاعدايلاردى اتايدى.
ءبىرىنشى، ادامنىڭ پسيحولوگيالىق اۋىر سوققى الۋى، كۇيزەلىسكە ءتۇسۋى. ومىردەگى ءتۇرلى توسىن جاعدايلار، وتباسىنداعى ءارتۇرلى قيىنشىلىقتار ۆيتيليگو دەرتىنىڭ پايدا بولۋىنا سەبەپشى بولۋى مۇمكىن.
ەكىنشى، تۇقىم قۋالاۋ. اسىرەسە، جاس بالالاردىڭ ۆيتيليگو دەرتىنە ۇشىراۋى وسى سەبەپتەن بولادى. قازىرگى كۇنى ەلىمىزدە ۆيتيليگومەن اۋىراتىن جاس بالالار سانى ارتىپ كەلەدى. كەيدە تۇقىم قۋالاۋدان بولەك، وتباسىلىق جاعداي، بالا يممۋنيتەتىنىڭ السىزدىگى، دۇرىس تاماقتانباۋ اسەر ەتەدى.
ءۇشىنشى، يممۋنيتەتتىڭ السىرەۋى. ۇيقىسىزدىق، ۇنەمى شارشاپ ءجۇرۋ، ۋاقتىلى تاماقتانباۋ.
ءتورتىنشى، تەرىدەگى قارا مەلانيننىڭ ازايۋى. اقتاڭداق تەرىدەگى قارا مينالين ازايعان كەزدە ءورشيدى. ونى جازۋ ءۇشىن مەلانين سانىن قالپىنا كەلتىرۋ كەرەك.
بەسىنشى، دەنە جاراقاتىن الۋ. جاراقات ورنى اعارىپ، تەرىنىڭ قالىپتى جاعدايى بۇزىلادى.
التىنشى، ەكولوگيالىق سەبەپ.
وسى جانە باسقا دا سەبەپتەر ۆيتيليگو دەرتىنىڭ پايدا بولۋىنا ىقپال ەتەدى.
قالاي ەمدەۋگە بولادى؟
سۇڭقار مۇقاش قىتايدىڭ شىنجاڭ مەديسينا ۋنيسەرسيتەتىندە وقي ءجۇرىپ، ارنايى پروفەسسورلاردان تەرى اۋرۋلارىن ەمدەۋدىڭ قىر-سىرىن ۇيرەنگەنىن، كەيىن ناقتى تاجىريبە بارىسىندا ءوزى جاڭا رەسەپت ويلاپ تاۋىپ، ادام دەنساۋلىعىنا ەشقانداي زيانسىز سىقپا مايلار جاساعانىن، سول مايلاردى جۇيەلى قولدانۋ ارقىلى 100-گە جۋىق ەمدەلۋشىنىڭ دەرتىنەن ايىققانىن جەتكىزدى.
– مەديسينادا اۋرۋدان تولىق ايىعۋعا 100 پايىز كەپىلدىك بەرىلمەيدى. بىزگە كەلىپ تولىقتاي ساۋىققاندار دا، ساۋىقپاعاندار دا بار. ەڭ الدىمەن ەمدەلۋشىدە وسى دەرتتەن ايىعۋعا قۇلشىنىس بولۋى كەرەك. كەيبىر ازاماتتار ەمدەلۋ پروسەسى بىتپەستەن كۇدەر ءۇزىپ، ءارتۇرلى پىكىرلەرمەن ءبىز بەرگەن دارىلەر مەن سىقپا مايلاردى قولدانباي جاتادى. ەندى ءبىر پاسەنتتەر ءارتۇرى وتباسىلىق جانە جەكە باسىنىڭ ماسەلەلەرىمەن كۇيزەلىسكە، ۋايىمعا سالىنىپ، ەمدەۋ كەزەڭىن دۇرىس پايدالانبايدى، – دەيدى س. مۇقاش.
ۆيتامين س-دان ساقتان
دارىگەردىڭ ايتۋىنشا، ەمدەلۋشىگە سىقپا مايلاردى عانا ەمەس، ونىڭ يممۋنيتەتىن كوتەرەتىن، اۋرۋعا قارسىلىق قۋاتىن ارتتىراتىن دارۋمەندەردى قوسا بەرەدى. دارىگەر وسى دەرتكە شالدىققانداردىڭ ۆيتامين س-نى ىشپەگەندەرى ءجون ەكەنىن جەتكىزدى. قۇرامىندا وسى دارۋمەن كوپ جەمىس-جيدەكتەر مەن دارى-دارمەكتەردى بايقاپ پايدالانعان ءجون. ويتكەنى، ۆيتامين س تەرىدەگى قارا مەلانيندى ازايتادى.
– ءبىر كىسى ەمدەلىپ، دەرتىنەن جازىلىپ كەتكەن. ءبىر جىلدان كەيىن مىنا اقتاڭداقتار قايتا پايدا بولدى دەپ ماعان كەلدى. سويتسەك، ول كىسى تۇماۋ ءتيىپ اۋىرىپ، ۆيتامين س ۋكولىن كوپ قولدانىپتى، – دەيدى دارىگەر.
دارىگەر ەمدەلۋشىلەرگە قولداناتىن ءشوپ دارىلەر مەن سىقپا مايلاردى دا ورىنسىز پايدالانۋعا بولمايدى دەيدى.
– ال سىقپا مايلاردىڭ وسىعان دەيىن ەكى-ۇش ادامنىڭ اللەرگياسىن قابىندىرعانىن كوردىم. ولار بىزگە ەمدەلمەي تۇرىپ، اللارگيا جۇقتىرعان كىسىلەر ەكەن. ءبىزدىڭ سىقپا مايلار حيميالىق قوسپاسىز، شوپتەردەن جاسالاتىندىقتان، كەيدە اللارگياسى بار ادامدارعا تەرىس اسەر بەرۋى مۇمكىن. ەمدەلۋشىمەن اڭگىمە بارىسىندا ءوزىنىڭ بۇرىن قانداي اۋرۋمەن اۋىرعانىن تولىق ايتقانى دۇرىس.
ەمدەۋ اپپاراتتارى
دارىگەر ءوزى بەرگەن سىقپا مايلاردى جاي جاعىپ قانا قويماي، ونى ارنايى اپپاراتتارمەن پايدالانۋ اناعۇرلىم ءونىمدى ەكەنىن جەتكىزدى. دەنەنىڭ اعارعان جەرىنە جاعىلعان مايدىڭ اسەرىن ارتتىرۋ ءۇشىن بىرنەشە اپپاراتتى پايدالانۋعا بولادى. الىس وبلىستاردان كەلەتىندەرگە مۇنداي مۇمكىندىك بولماعاندىقتان، تەك دارىلەردى بەرىپ، تەلەفون ارقىلى كۇندەلىكتى حابارلاسىپ، باقىلاپ وتىرسا، جاقىن ماڭداعىلاردى ورتالىقتىڭ وزىندە ەمدەپ، تەز جازىلۋلارىن قاداعالايتىن كورىنەدى.
– مۇنداي اپپاراتتىڭ دا بىرنەشە ءتۇرى بار. كۇن نۇرى سەكىلدى جارىق شىعاراتىن اپپارات تەرىگە جاعىلعان مايدى تەز ءسىڭىرىپ، ونىڭ اسەر ەتۋىن تەزدەتەدى. ال قىسقا تولقىندى اپپارات تەرى بەتىنىڭ اسەرشىلدىگىن ارتتىرىپ، ءدارىنى وزىنە تەز سىڭىرەدى.
دارىگەر ءوزىنىڭ ۇزاق ۋاقىتتىق ەمدەۋ بارىسىندا ويلاپ تاپقان ءۇشىنشى اپپاراتى تۋرالى دا ايتتى. ول بۇل اپپارات تەرىنىڭ ەڭ جوعارعى، ياعني ۇستىڭگى بەتىن تىتىركەندىرۋ ارقىلى تەرىنىڭ ءالسىز جاسۋشالارىن وياتىپ، جاعىلعان ماي تەرىگە تولىق سىڭەدى، بۇل بارىس قارا مەلانيندەردىڭ قايتا قالپىنا كەلۋىنە ىقپال ەتەدى دەيدى.
بۇل دەرتتىڭ زيانى بار ما؟
– ادەتتە، بۇل دەرتتىڭ ەشقانداي زيانى جوق. ەمدەلمەسە دە بولادى دەگەن بەرىك تۇسىنىك ورناعان. بۇل قاتە تۇسىنىك. ءيا، بۇل اۋرۋ جۇقپالى ەمەس، قىشىتپايدى. ءبىراق ادام پسيحولوگياسىنا اۋىر سالماق جۇكتەيدى. زوب، جۇرەك السىزدىگى، يممۋنيتەتتىڭ السىرەۋىنە سوقتىرۋى عاجاپ ەمەس.
وسىعان دەيىن باتىستا دا، شىعىستا دا بۇل دەرتكە ناقتى ەم تابىلماعان. دارىگەر سۇڭقار مۇقاش سوڭعى كەزدەرى اقش-تىڭ نيۋ-يورك شتاتىندا جانە قىتايدىڭ شانحاي قالاسىندا ۆيتيليگونى زەرتتەۋ ورتالىقتارى قۇرىلىپ، ەداۋىر ناتيجەگە جەتكەنىن تىلگە تيەك ەتتى. ولارعا مەملەكەت تاراپىنان قولداۋ كورسەتىلىپ، ونداعان ارنايى ماماندار ەمدەۋ جانە زەرتتەۋ جۇمىستارىمەن اينالىسىپ جاتقان كورىنەدى. «بىزدە دە وسىنداي ورتالىق بولسا عوي» دەپ ارماندايدى دارىگەر.
– ولاردىڭ بىزدەن ارتىقشىلىعى، ارنايى زەرتحانالارى بار.
مىسالى، ۆيتيليگو دەرتىنە شالدىققان ناۋقاستان ءارتۇرلى اناليز الىپ، تەرىسىندەگى مەلانين سانىن، ولاردىڭ قانشا پايىزى قايتا قالپىنا كەلتىرۋگە جارامدى ەكەندىگىن انىقتايدى.
سوعان ساي ەمدەيدى. ءارى ناۋقاستاردى ارنايى ورتالىقتارعا جاتقىزىپ، كۇنى-تۇنى باقىلاۋعا الادى. ەڭ الدىمەن ءار پاسيەنتپەن پسيحولوگتار سويلەسىپ، ولاردى رۋحاني ساۋىقتىرۋعا قۇلشىنادى. بىزدە وندا مۇمكىندىك جوق. ءبىز ءوزىمىز جاساعان دارىلەر مەن ەمدەۋ تاسىلدەرىمىز ارقىلى ناۋقاستارمەن جۇمىس ىستەيمىز. الىس وبلىستاردان كەلگەندەرگە جاساعان سىقپا مايىمىز بەن دارۋمەندەرىمىزدى بەرىپ، تەلەفون ارقىلى عانا باقىلاۋ جۇرگىزەمىز.
«دوستىق» شىعىس-تيبەت مەديسينالىق ورتالىعى الداعى ۋاقىتتا ەكى ەلدەگى زەرتتەۋ ورتالىقتارىمەن بىرىگىپ جۇمىس ىستەۋ جوسپارىن قۇرىپ وتىر. ولارمەن تاجىريبە الماسۋ ارقىلى مەديسينا ورتالىعىن كەڭەيتۋدى كوزدەيدى. دارىگەر سۇڭقار مۇقاش ءوزىنىڭ بىلىكتىلىگىن ارتتىرۋ ماقساتىندا 2016 جىلى اقش-تىڭ يللينويس شتاتى پاركلەند ۋنيۆەرسيتەتىندە ماۋسىمدىق تاعلىمدامادان ءوتىپ كەلگەن.
دەرەككوز: 365info.kz
