بۇل كەشتە پسيەۆدو اباي شىعىپ، تارعىل داۋىسپەن وتىرىك كۇڭىرەنبەدى

Dalanews 28 اقپ. 2020 10:10 534

بيىل ەلىمىزدە اباي جىلى كەڭىنەن اتالىپ وتەدى. ۇلى تۇلعانىڭ مەرەتويى بايتاعىمىزدان باستالىپ ەدى. مادەنيەت مينيسترلىگى ۇيىمداستىرعان ول شارانىڭ ورتا دەڭگەيدە عانا وتكەنىن مەن جازعان ەدىم. كەلەسى كەزەكتە ەلىمىزدىڭ مادەني استاناسى الماتىدا وتەتىن شارانى جۇرت اسىعا كۇتتى. سول كوپپەن بىرگە ول قويىلىمدى مەن دە بارىپ كوردىم. الماتى قالاسى اكىمدىگى ۇيىمداستىرعان، يدەولوگياسىن ەرجان باباقۇماروۆ مىرزا قاداعالاعان شارانىڭ سەنارييىن جازىپ، قويىلىمىن جاساعان بەلگىلى سەناريست-رەجيسسەر عالىم دوسكەن ەكەن.

ەلىمىزدەگى اباي اتىنداعى ەڭ ۇلكەن داڭعىلدىڭ باستاۋىندا، ابايدىڭ ەڭ ۇلكەن ەڭسەلى ەسكەرتكىشىنىڭ تۋ سىرتىندا تۇرعان رەسپۋبليكا سارايىندا اباي ەسىمىن ارداقتاعان، ۇلى تۇلعانىڭ رۋحىنا باعىشتالعان مۋزىكالىق-پوەتيكالىق كەش كەرەمەت ءوتتى!

كەشتى تاماشالاعان كورەرمەن ابايدىڭ ۇلت رۋحانياتى، قازاق مادەنيەتىندەگى ورنى تۋرالى ويعا ورالىپ، اباي الەمىنە ساپارلادى. ءاربىر تىنىسىنان ابايعا دەگەن قۇرمەت پەن ساعىنىش سەزىلگەن كەشتىڭ ەرەكشەلىگى دەپ مىنالاردى ايتار ەدىم:

بىرىنشىدەن، كەيبىر كەشتەردەگىدەي مۇندا ساقال جاپسىرعان، شاپان كيگەن پسيەۆدو اباي شىعىپ، تارعىل داۋىسپەن وتىرىك كۇڭىرەنگەن جوق. ياعني، الدەبىر اكتەر ابايدى وينامادى.

كەش بارىسىندا 5 اباي، دالىرەگىندە ابايدىڭ ماحابباتى مەن عاداۋاتىن 5 اكتەر وقىدى. وتە ءساتتى شىققان كورىنىس وسى بولدى دەپ ويلايمىن. ابايدىڭ ەكىداي سەزىمىن، ىشكى رۋحاني شيرىعىسىن بەينەلەگەن وسى ءبىر ميزانسەنانى دامىتىپ، ۇلكەن قويىلىمعا اينالدىرسا دا بولادى-اۋ دەگەن وي تۇيدىك.


ەكىنشىدەن، ساحناداعى الىپ اينالى پروەكتورلار ءبىر ساتتە جۇلدىزعا اينالادى. جەردە جۇلدىز، كوكتە جۇلدىز...

وسى ساتتە ابايدىڭ قاشىق ەكەنىن، قول جەتپەيتىن قاشىقتىقتا ەكەنىن اڭعارعانداي بولدىق... گەراعاڭ بەلگەر ايتپاقشى: «ابايعا جەتە المايتىندىعىمىزدى» سەزىندىك... ءاربىر مۋزىكالىق نومەرلەرگە، قويىلىمدارعا ارنالىپ جاسالعان بەينەكونتتەر ساحنانىڭ شىرايىن كىرگىزىپ، كەشتىڭ اسەرلىگىن ارتتىردى.

ۇشىنشىدەن، جالپى، كەش ابايدىڭ ماحابباتى مەن عاداۋاتىنا قۇرىلعان. وسى ساتكە حور دەكلاماسياسى وتە جاقسى بەرىلگەن دەپ ەسەپتەيمىز.

تورتىنشىدەن، كەشتىڭ كۋلميناسياسى – اباي رۋحىنىڭ بەينەسىندەي بويجەتكەن شىققاندا جۇرەك ءدىر ەتتى. ابايدىڭ شىرىلداعان رۋحى سياقتى... قانشاما قاسىرەتتەن كەيىن جارق ەتە قالدى. «سەن ەسىركە، تىنىش ۇيىقتات، ب ا ق سوزىمە...»

بەسىنشىدەن، كەش بارىسىنداعى اندەر باسقاشا ورىندالدى. ىلگەرىدەگى، كۇركىرەپ، بارقىراپ ايتىلاتىن ساعىنىشتان، قۇشتارلىقتان جۇرداي، ءتىپتى، درامماتۋرگياسى تۇتاستاي بۇزىلعان، قۋاتسىز قالىپتالىپ، ءارسىز ايتىلىپ كەلگەن «كوزىمنىڭ قاراسى» ءوزىنىڭ و باستاعى ءموپ-مولدىر قالپىندا قايتا شىرقالدى.

الداعى ۋاقىتتا انشىلەر وسى ۇلگىنى ۇستانسا دەپ ويلايمىن. «ءان تۇزەلدى، ەي، ءانشى، سەن دە تۇزەل!» دەگىم كەلەدى. «كوزىمنىڭ قاراسى» – ءداستۇرلى ورىنداۋ مەن اۋتەتيكالىق جۇرتقا بەلگىلى ورىنداۋدا ۇيلەسىم تاپتى.


التىنشىدان، كەشتىڭ تاعى ءبىر جاڭالىعى – «سەگىز اياق» ءداستۇرلى انشىلەردىڭ ورىنداۋىندا سيمفونيالىق وركەسترمەن بەرىلدى.

جەتىنشىدەن، روزا رىمبايەۆا مەن ازامات ساتىبالدى كەشتى اسەرلى، ادەمى جۇرگىزدى.

ۇلى اقىننىڭ سەزىم مەن ساعىنىش، مايداقوڭىر مۇڭ مەن «تۇمان ىشىنەن سەبەزگىلەگەن ساۋلەدەي» ءۇمىت ورگەن وسى ءبىر ادەمى كەش – الدىندا كورگەن كوپ ارزاننان قالعان كوڭىلىمىزدى ءبىر كوتەردى.

اباي بولمىسىن، اباي تابيعاتىنىڭ ءار ءتۇرلى قىرلارىن تانىتقان بۇل كەشتى بۇكىل قازاقستاننىڭ وبلىس ورتالىقتارىندا، ءتىپتى، قازاق دياسپورالارى ءجيى قونىستانعان تۇركيا، فرانسيا، يران، رەسەي، وزبەكستان، مونعوليا سياقتى مەملەكەتتەردە قويسا دا ارتىق بولماس ەدى دەپ ويلايمىن.


وسى كەشتىڭ ارنايى مارشرۋتتىق كارتاسىن جاساپ، «ابايدان امانات» اتتى ەكسكۋرسيالىق-گەوگرافيالىق دەرەكتى بەينەفيلم دە تۇسىرۋگە بولاتىن ەدى.

ابايدىڭ پاراسات جولىن، اباي اماناتتاعان اسىل قاعيدالاردى كورەرمەن كوڭىلىنە جەتكىزۋگە تىرىسقان كەش - «جەر ماڭگى! ەل ماڭگى! اباي ماڭگى!» - دەپ اياقتالدى! ىلايىم سولاي بولعاي!

عالىمجان وتەلباي

ۇسىنىلعان
سوڭعى جاڭالىقتار