سابەت زامانىندا ءبىلىم الىپ، ۇستازدارىنان تاياق جەپ وسكەن بۋىن "ايۋعا ناماز ۇيرەتكەن تاياق" دەگەن پىكىردى جاقتاپ، ۇستازدىڭ بالاعا قول كوتەرۋىن «تاربيەنىڭ» ءبىر قۇرالى دەپ ءوز ويلارىن ورتاعا تاستادى.
ەندى ءبىرى اي مەن كۇننىڭ امانىندا بالانى بۇلايشا ساباۋ ناعىز جاۋىزدىق دەپ جاعالارىن ۇستادى.
قايسىن قولداۋعا بولادى؟ ءبىلىپ بولمايسىڭ. ءبىراق، ءبىز بىلەتىن انىق دۇنيە بار.
ول – كۇن وتكەن سايىن كەڭەس زامانىنداعى ەسكى ادەتتەردىڭ قالىپ جاتقانى.
كىسىنىڭ كىسىگە الەمجەتتىك جاساۋى ناعىز ناداندىق. ءتىپتى، كورسوقىرلىق دەسەك بولادى.
وسى ءبىر وقيعادان ەلىمىزدە ادامعا دەگەن قۇرمەتتىڭ قاتتى كەمىپ كەتكەنىن اڭعاردىق. بۇل اششى دا بولسا شىندىق. كۇن وتكەن سايىن ادامي قۇندىلىقتاردان ايىرىلىپ، حايۋاننىڭ كۇيىن كەشىپ بارامىز.
الەۋمەتتىك جەلدە تارالىپ كەتكەن ۆيدەوعا نازار سالعانىمىزدا وقۋشىنىڭ ۇستازىنىڭ ءتىلىن الماي بازارعا كەتىپ قالعانىن بىلدىك. ءبىراق سول ءۇشىن ادامدى ۇرۋعا بولا ما؟ ارينە، بولمايدى.
ءبىراق ستۋدەنت تە وڭىپ تۇرعان جوق. وقۋ وقىپ، ءبىلىم الۋدىڭ ورنىنا بازار جاعالاپ نەسى بار؟ اپاما جەزدەم سايدىڭ كەبى كەلىپ تۇر.
ءبىراق ءقازىر ءار اۋداندا اقشا تابۋدىڭ ماقساتىندا اشىلعان كوللەدجدەردە ءقايبىر جارىتىپ ءبىلىم بەرەدى دەرسىز؟ كوللەدجدەردى ايتپاعان كۇننىڭ وزىندە اتىنان ات ۇركەتىن ۋنيۆەرسيتەتتەردە دە ءبىلىم بەرۋ ءىسى سىن كوتەرمەي تۇرعانى جاسىرىن ەمەس.
مۇنداي جاعادايدا كىم بالا وقىتقىسى كەلەدى. سول سياقتى جاستاردىڭ دا ءبىلىم الۋعا ىقىلاسى بولمايتىنىن تۇسىنۋگە بولادى.
ءقازىر ۇستازدىڭ وقىتۋعا، بالانىڭ وقۋعا قۇلقى جوق. بۇدان نەنى اڭعارامىز؟ بۇدان ءبىلىم سالاسىندا، قالا بەردى بۇكىل قوعامدى «گلۋبوكيي» داعدارىس دەندەپ العانىن بايقاۋعا بولادى.
ءبىلىم سالاسىن جەمقورلىق جايلاعان. قولى كەلگەندەر قونىشىنان باسىپ كوللەدج اشىپ، ءبىلىم سالاسىن بيزنەسكە اينالدىرىپ العانى قاشان؟
مۇنداي كوللەدجدەردىڭ دايىندامايتىن ماماندىقتارى جوق. ءبىرىن دايىندايدى. ەلدە جوق زاۋىتتارعا ارناپ مامان دايارلايدى. ال ۇستازداردىڭ سيقى اناۋ. جۇيكەسى سىر بەرىپ، جۇرتتىڭ بالاسىن تومپەشتەپ ءجۇر.
ءقازىر كوللەدجدى ءبىلىم بەرەتىن مەكەمە ەمەس، مال تاباتىن ورىنعا اينالعان. ال بۇدان كەيىن جاستاردىڭ ءبىلىم الۋعا قۇلشىنىسى قايدان بولسىن؟
قايتا بازار جاعالاپ، ساباققا قاتىسپاي، كوشە تاپتاعاندى ءجون سانايدى.
ويتكەنى ولار مۇنداي كوللەدجدەردى ءبىتىرىپ، بەساسپاپ مامان بولىپ شىقپايتىندارىن جاقسى بىلەدى.
ايتپاقشى، ءبىزدىڭ ەلىمىزدەگى مەملەكەتتىك، جەكەمەنشىك ورىندار كوللەدج بىتىرگەندەردى جۇمىسقا قابىلداماق تۇرماق، ەسىگىنەن سىعالاتپايدى عوي. سوندا ءبىز مۇنشاما كوللەدجدەردى نەسىنە ۇستاپ وتىرمىز؟ وسى جاعى تۇسىنىكسىز بولىپ تۇر.
اۋىلداعى اتا-انالار بالالارى قاتارىنان كەم قالماسىن دەپ اۋزىنداعىسىن جىرىپ، سولاردىڭ وقۋىنا تولەپ، كوللەدجدەردىڭ قوجايىندارىن بايىتىپ جاتىر. ءبىلىم مينيسترلىگى نەگە بۇعان توسقاۋىل قويمايدى.
وسىدان ءبىرشاما جىل بۇرىن داۋلەت تولەندى ەسىمدى ارىپتەسىمىز «كوللەدج كوپ پە، كوتتەدج كوپ پە؟» دەپ ماقالا جازعان ەدى. ءقازىر وسى تاقىرىپتا كەز كەلگەن وڭىرگە قاراتىپ، كوللەدجدەرىن ساناپ شىعۋعا بولادى.
وسىنداي بولماشى وقۋ ورىندا ساباق بەرىپ، ءبىلىم الىپ جۇرگەن ۇستاز بەن شاكىرتتىڭ اراسىندا قانداي بايلانىس بولۋى مۇمكىن. ەشقانداي.
بۇل تىعىرىقتان قالاي شىعۋعا بولادى؟ تۇرمىستىڭ تاۋقىمەتىن تارتىپ، كۇيكى تىرلىكتىڭ سوڭىندا جۇرگەن ۇستازدى جازالاپ، جۇمىستان شىعارعانمەن ماسەلە شەشىلمەيدى.
ءبىرشاما ۋاقىت وتكەننەن كەيىن ءدال وسىعان ۇقساق وقىس وقيعا كەڭ بايتاق قازاقستاننىڭ تاعى ءبىر پۇشپاعىندا بۇرق ەتە قالۋى مۇمكىن.
بىزدىڭشە، بۇل ءۇشىن الدەبىرەۋدىڭ قالتاسىن قامپيتۋ ماقساتىندا قۇرىلعان كوللەدجدەردى جابۋ كەرەك.
بۇدان سوڭ، اقشاسى بارلارعا كوللەدج ەمەس، كاسىپورىن اشۋعا مۇمكىندىك تۋعىزىپ، جاعداي جاساعان ءجون.
ال ءبىز بولساق، تاقىر جەردە كوللەدج اشىپ، مامان دايىنداپ جاتىرمىز. ءقازىر كوللەدج بىتىرگەندەردىڭ ءبارى جۇمىسسىز، بوسىپ ءجۇر.
ءدال ءقازىر قازاقستانعا كوللەدج ەمەس، زاۋىت، فابريكا، ءوندىرىس قاجەت. ءوندىرىس دامىسا، ءبىزدىڭ وي-سانامىز دا وزگەرەدى، داميدى. دۇنيەنىڭ، ادامىنىڭ، ماماندىقتىڭ ءقادىرىن بىلەتىن بولامىز.
ال ءوندىرىستىڭ دامۋى ءۇشىن جالعاز ءبىلىم جانە عىلىم مينيسترلىگى نە ىستەي الادى؟ تۇك تە ىستەي الماسى انىق. بۇل جەردە ۇكىمەت ءبىر ادامنىڭ ورگانيزىمى سەكىلدى جۇمىس ىستەۋ كەرەك.
وكىنىشكە وراي، بىزدەر مۇنداي جۇيەلى ءىستى كورىپ تۇرعانىمىز جوق. سوندىقتان، جاركەنتتەگى كوللەدجدە ورىن العان وقيعا ءوندىرىسىمىز دامىماعان سوڭ، وسىنداي جايت ورىن الدى بايلام جاساعاندى ءجون كورىپ وتىرمىن. ال ءسىز قالاي ويلايسىز؟
نۇرلان جۇماحان
