قازاقستاننىڭ مۇناي ءوندىرۋ كولەمىن قىسقارتاتىنى تۋرالى حابار ءبىر اپتادان بەرى ب ا ق بەتىنەن تۇسپەي تۇر دەپ جازادى Dalanews.kz.
اڭگىمە رەسەي اۋماعى ارقىلى وتەتىن كاسپيي قۇبىر كونسورسيۋمى (كتك) باعىتىمەن ەكسپورتتالاتىن قازاقستاندىق مۇنايدىڭ كولەمىن قىسقارتۋ جايىندا. بۇل تۋرالى العاشقىلاردىڭ ءبىرى بولىپ رەسەيدىڭ «كوممەرسانت» باسىلىمى جازعان ەدى.
باسىلىمنىڭ دەرەگىنە سۇيەنسەك، الداعى 2 اي ىشىندە كتك ارقىلى ەكسپورتتالاتىن مۇناي كولەمى كەم دەگەندە ەكى ەسە قىسقارۋى مۇمكىن. بۇل سەناريي شىندىققا اينالسا، قازاقستان مۇنايىنىڭ الەمدىك نارىققا جەتكىزىلۋى ايتارلىقتاي شەكتەلمەك.
بيىلعى كورسەتكىشتەرگە كوز سالساق، قاڭتاردا قازاقستان مەن رەسەي كتك ارقىلى 4،8 ملن توننا، اقپاندا 5،5 ملن توننا، ال ناۋرىزدا شامامەن 6 ملن توننا مۇناي ايداعان.
ءساۋىر ايىندا بۇل كورسەتكىش 6،5 ملن تونناعا جەتۋى ءتيىس ەدى. ءبىراق قازىرگى جاعداي باسقاشا وربىگەلى تۇر.
كتك قۇبىرىنداعى ءۇش قاشىقتان بايلاۋ قۇرىلعىسىنىڭ (ۆپۋ) ەكەۋىنىڭ جۇمىسى توقتاعان جاعدايدا، مۇناي تاسىمالداۋ قارقىنى ايتارلىقتاي باسەڭدەيدى.
قازاقستان ەنەرگەتيكا مينيسترلىگى «مۇناي تيەۋ جۇمىسى شتاتتىق رەجيمدە ءجۇرىپ جاتىر» دەگەنىمەن، بۇل ازىرگى جاعداي عانا. شىن مانىندە، كتك تەرمينالىنىڭ مۇناي ساقتاۋ مۇمكىندىگى – شامامەن 1 ملن توننا كولەمىندە. بۇل رەزەرۆۋارلار الداعى جەتى كۇن ىشىندە تولىپ قالۋى مۇمكىن.
مۇنداي جاعدايدا، قازاقستاننىڭ ەڭ ءىرى ءۇش جوباسى – تەڭىز، قاشاعان مەن قاراشىعاناق كەنىشتەرىندە مۇناي ءوندىرىسى قىسقارۋى ءسوزسىز.
Reuters اگەنتتىگى دە دەرەككوزدەرىنە سۇيەنىپ، قازاقستاننىڭ مۇناي ءوندىرۋدى قىسقارتۋعا دايىندالىپ جاتقانىن حابارلادى.
قازاقستاندىق ساراپشىلاردىڭ ەسەبى بويىنشا، ەگەر ەل ايىنا كتك ارقىلى شامامەن 5 ملن توننا مۇناي ەكسپورتتاسا، سونىڭ جارتىسى – 2،5 ملن توننا (18 ملن باررەلدەن استام) شەكتەلسە، بۇل قازاقستان بيۋدجەتى مەن ۇلتتىق قورىنا ايىنا شامامەن 400 ملن دوللار كولەمىندە زيان كەلتىرەدى. بۇل وتە اۋقىمدى شىعىن.
قىسقارتۋ تۋرالى حابار الەمدىك نارىقتاعى باستى ويىنشىلاردىڭ ءبىرى – وپەك+ ۇيىمىنىڭ دا نازارىندا. الداعى 3 ءساۋىر كۇنى تەحنيكالىق كوميتەت جينالسا، 5 ساۋىردە وپەك+ ەلدەرىنىڭ مينيسترلەرى باس قوسادى.
وسى جيىندا قازاقستاننىڭ جاڭا ەنەرگەتيكا ءمينيسترى ەرلان اقكەنجەنوۆ بايانداما جاساۋى مۇمكىن. قازاقستاننىڭ مۇناي ەكسپورتىنداعى قىسقارۋ وپەك+ ەلدەرىنە ءتيىمدى بولۋى ابدەن ىقتيمال. سەبەبى ءوندىرىس كولەمىنىڭ تومەندەۋى الەمدىك نارىقتاعى مۇناي باعاسىنىڭ وسۋىنە جول اشادى.
رەسەيدىڭ روسترانسنادزورى ازوۆ-قاراتەڭىز باسسەينىندەگى بارلىق پورتتارعا كەشەندى تەكسەرۋ جۇرگىزگەن. وسى تەكسەرۋ بارىسىندا كاسپيي قۇبىر كونسورسيۋمىنا (كتك) تيەسىلى ءۇش قاشىقتان بايلاۋ قۇرىلعىسىنىڭ (ۆپۋ) ەكەۋىنىڭ جۇمىسى توقتاتىلعان. ياعني، مۇنايدى تەڭىزدەگى تانكەرلەرگە تيەۋ مۇمكىندىگى ەكى ەسەگە ازايىپ وتىر.
بۇل رەسمي تۇرعىدا قاۋىپسىزدىك تالاپتارىن بۇزۋعا بايلانىستى شەشىم دەپ تۇسىندىرىلگەنىمەن، استارىندا ەكونوميكالىق-ساياسي مۇددەلەر دە بولۋى مۇمكىن دەگەن پىكىر ايتىلۋدا.
ءبىر نارسە انىق: قازاقستان ءۇشىن مۇناي ءوندىرىسىن كۇرت قىسقارتۋ اۋىر ءارى شىعىندى پروسەسس. مۇناي ءوندىرىسىن قايتادان تولىق قۋاتتا قالپىنا كەلتىرۋ دە وڭاي ەمەس.
ەنەرگەتيكا ساراپشىسى ولجاس ءبايدىلدينوۆتىڭ ايتۋىنشا، مۇناي ءوندىرۋ «كرانداعى سۋ ەمەس»، ونى قالاعان كەزدە اشىپ-جابۋعا مۇمكىندىك جوق.
ءقازىر بارلىق تاراپ ءۇشىن ەڭ ماڭىزدىسى كتك كونسورسيۋمىنىڭ رەسمي مالىمدەمەسى. ونىڭ ناقتى پوزيسياسى بەلگىلى بولعاندا عانا جاعدايدىڭ تولىق بەينەسىن كورە الامىز.
ازىرگە انىق نارسە قازاقستان ەكونوميكاسى جاقىن ۋاقىتتا مۇناي ەكسپورتىنىڭ قىسقارۋىنا بايلانىستى قيىن سىناقپەن بەتپە-بەت كەلۋى مۇمكىن.
