تاۋەلسىزدىك مەرەكەسىنىڭ قارساڭىندا تەكەلى قالاسىنىڭ اكىمى باتىر قايىركەن ۇلى مولداحمەتوۆ باتىر انا سابدىكەنوۆا ءجاميلا بايناۋرىزقىزىنىڭ شاڭىراعىنا ارنايى بارىپ، اجەيدى تۋعان كۇنىمەن قۇتتىقتادى. «انا الدىندا ءبارىمىز دە باس يەمىز، انا الدىندا ءبارىمىز دە بورىشتارمىز. ۇلتىڭىز بەن ۇرپاعىڭىزدىڭ بەسىگىن تەربەتكەن جاقسى عۇمىرىڭىز جالعاسا بەرسىن»، – دەپ ىزگى تىلەگىن ايتقان ءوڭىر باسشىسى تۋعان كۇن يەسىنە سىيلىعىن تابىس ەتىپ، وتباسى مۇشەلەرىن دە كەلىپ جەتكەن ايتۋلى مەرەكەمەن قۇتتىقتادى.
«ادام – ۇرپاعىمەن باقىتتى» دەسەك، 93-كە كەلگەن ءجاميلا سابدىكەنوۆا انامىز، ايتسا ايتقانداي، ۇرپاعىمەن باقىتتى جان. ەكى عاسىردىڭ كۋاسى بولعان قارت انا قازاقتىڭ دا وسى كەزەڭ ارالىعىنداعى تاريحي جىلناماسىنان ورىن العان سان قيلى وقيعالاردى جانارىنىڭ تاسپاسىنان وتكەرىپ، جۇرەگىنە قاتتاپ كەلەدى.
[caption id="attachment_58827" align="aligncenter" width="650"] ءجاميلا اجەي اكەسى بايناۋرىز بەن شەشەسى نۇرقايشا اپامەن[/caption]
اناسى – نۇرقايشا ءوز زامانىنداعى بەدەلدى، اۋقاتتى ادامنىڭ قىزى ەدى. XIX عاسىردىڭ باس كەزىندەگى الاساپىران – «قىزىلدار قىرعىنى» كەزىندە ءبىر اۋلەتتەن جالعىز ءوزى ءتىرى قالىپ، ارتىنان بايناۋرىز اتامەن شاڭىراق كوتەرەدى. اكەسى بايناۋرىز بەن شەشەسى نۇرقايشانىڭ جالعىز قىزى بولعان ءجاميلا اجە 1950-جىلدارى ينستيتۋتتى جاڭا ءبىتىرىپ، مايسك اۋىلىنا ءمۇعالىم بولىپ كەلگەن تۇرسىن اتامەن تانىسىپ، وتاۋ قۇرىپ 40 جىل ءتاتۋ-تاتتى عۇمىر كەشەدى.
[caption id="attachment_58822" align="aligncenter" width="650"] ۇلجان بوتبايەۆا، تەكەلى قالاسى اكىمىنىڭ باسپا ءسوز حاتشىسى[/caption]
ءتورت ۇل، بەس قىز ءوسىرىپ، ولاردان ءقازىر 29 نەمەرە، 36 شوبەرە ءسۇيىپ وتىر.
جۇبايى سابدىكەنوۆ تۇرسىن (1929-1990) – ەڭبەكشى اۋىلىنىڭ مەكتەبىندە 40 جىل ۇستازدىق ەتكەن، الاكول اۋدانى، بۇرىنعى تالدىقورعان وبلىستىق، اۋداندىق سوۆەتتىڭ بىرنەشە مارتە دەپۋتاتى بولىپ، قازاق سسر-ىنە ەڭبەگى سىڭگەن ۇزدىك ءمۇعالىم، ەڭبەك ارداگەرى اتانعان ەلگە ءقادىرلى تۇلعا.
[caption id="attachment_58818" align="aligncenter" width="650"] ءجاميلا اجەيدىڭ جۇبايى سابدىكەنوۆ تۇرسىن (ورتادا) ەڭبەكشى ورتا مەكتەبى ۇجىمىمەن[/caption]
وسىنداي ىرگەلى اۋلەتتىڭ بەرەكەسىن كىرگىزىپ وتىرعان باتىر انا جاس كۇنىنەن اتا-ەنەنىڭ كوڭىلىن تاۋىپ، بالالارىنىڭ دا تاربيەسىن ەلەۋسىز قالدىرماي، ءار ىسكە بەلسەنە ارالاسىپ، ءۇيدىڭ دە، ءتۇزدىڭ دە شارۋاسىنا ۇلگەرىپ ءجۇردى. حالىقتىڭ باسىنا تۇسكەن نەبىر قيىن كەزەڭدەر الىستاعان سايىن كوڭىلدەن وشپەسە دە كومەسكىلەنە باستاعان سول جىلداردىڭ وتەۋىندەي، بۇگىندە بەيبىت زاماننىڭ باقىتتى اجەسى اتانىپ وتىر.
[caption id="attachment_58820" align="aligncenter" width="651"] تۇرسىن اتا مەن ءجاميلا اجەي[/caption]
اتا-انانىڭ ەڭ ۇلكەن مىندەتتەرىنىڭ ءبىرى – يماندى، باۋىرمال، دەنى ساۋ، ءبىلىمدى، ەڭبەكقور، كىشىپەيىل، جانى ىزگى، كورەگەندى ۇرپاق تاربيەلەۋ. ۇلىن ۇياعا، قىزىن قياعا قوندىرعان ابزال انا نەمەرەلەرى مەن شوبەرەلەرىنىڭ دە زامانعا ساي لايىقتالعان تاربيەمەن ءوسىپ كەلە جاتقانىنا ءدايىم ريزالىعىن ءبىلدىرىپ وتىرادى.
وتباسىلىق مەرەكەلەردە ۇل-قىزدارى مەن نەمەرە-شوبەرەلەرى ءبىر قاۋىم ەل بولىپ جينالعاندا جۇرەگى مەيىرىمگە تولى اق اجە، قۋانىشتان ءبىر جاساپ قالادى. بۇگىندە جاپىراعى جايقالعان الىپ بايتەرەكتەي بولىپ وتىرعان باتىر انا تۋعان-تۋىس، قۇدا-جەگجات، اۋىل-ايماعىنىڭ ورتاسىندا دا سىي-قۇرمەتكە بولەنىپ، ىزگىلىككە تولى عۇمىرىمەن ۇلگى بولىپ كەلەدى.
[caption id="attachment_58817" align="aligncenter" width="650"] ءجاميلا اجەي بالالارىمەن[/caption]
قارتى بار ەلدىڭ قازىناسى بار. ءيا، ءار ءسوزى مەن ءار ءىسى دانالىققا تۇنىپ تۇرعان قاريالارعا كورسەتىلەر قۇرمەت قاشاندا جۇرەككە جىلىلىق ۇيالاتارى ءسوزسىز. ەڭسەسى بيىك ەگەمەندى ەلدىڭ تاۋەلسىزدىگى باياندى بولۋىن تىلەگەن ءجاميلا اجەي دە تۋعان كۇنىمەن ارنايى قۇتتىقتاپ كەلگەن ايماق باسشىسىنا العىسىن ءبىلدىرىپ، اق باتاسىن بەردى.
باتىر قايىركەن ۇلىنىڭ تەكەلى قالاسىنىڭ اكىمى قىزمەتىن تاياۋدا عانا باستاعانىنا قاراماستان، وڭىردە حالىق يگىلىگى ءۇشىن جاسالىپ جاتقان شارالاردىڭ كوپتىگىنە دە باتىر انا رازىلىعىن ءبىلدىردى. رۋدنيچنىي اۋىلدىق وكرۋگىندە بالالار فۋتبول الاڭىنىڭ اشىلۋى سپورتسۇيەر جاسوسپىرىمدەردى قۋانىشقا كەنەلتسە، اباي اتىنداعى امفيتەاتردىڭ قۇرىلىس جۇمىستارىنىڭ ءساتتى اياقتالۋى رۋحانياتتىڭ ورىستەۋىنە سەپ بولارى انىق.
تەكەلىنىڭ تۇمسا تابيعاتى وتاندىق تۋءريزمدى دامىتۋعا تۇنىپ تۇر دەسەك ارتىق ايتقاندىق بولماس. قالا اكىمى وسى باعىتتاعى يگى ىستەردى قولعا الىپ، تاۋلى ءوڭىردىڭ ءورىسىن كەڭىتىپ، حالقىن باقۋاتتاندىرۋدى الداعى تىڭ جوسپارلارعا قوسقان.
تەكەلى قالاسىنىڭ تىنىسىن كەڭەيتىپ، كوركىن اسىرار وزگە دە جۇمىستاردىڭ قولعا الىنىپ، جالعاسىن تاۋىپ جاتقانى ەل دامۋىنا كىرپىش بولىپ قالانارى انىق.
مەدينا باقىت