قازۇاۋ رەكتورى، ت.ي.ەسپولوۆپەن كەزدەسۋىندەگى تاپسىرماسى بويىنشا!
ەلباسىمىزدىڭ قازاقستاندا جۇرگىزىپ وتىرعان اگرارلىق ساياساتى اۋىل شارۋاشىلىق سالاسىن جاڭعىرتۋ، اگرارلىق ءبىلىم، عىلىم مەن ءوندىرىس ينتەگراسياسىن دامىتۋ ارقىلى اگروونەركاسىپتىك كەشەندە باسەكەگە قابىلەتتى، ەكسپورتقا باعىتتالعان ونىمدەر كولەمىن ارتتىرۋدى، ەلىمىزدەگى تاعام قاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتۋدى تالاپ ەتەدى.
ۇستىمىزدەگى جىلى 15 تامىز كۇنى مەن اقوردادا ەلباسى نۇرسۇلتان ءابىش ۇلى نازاربايەۆتىڭ قابىلداۋىندا بولدىم. كەزدەسۋ بارىسىندا وتاندىق اگرارلىق عىلىم مەن ءبىلىمنىڭ بۇگىنگى دامۋى جانە وسى سالاداعى كۇردەلى ماسەلەلەر مەن ونى شەشۋ جولدارى تۋرالى مالىمدەدىم.
كەزدەسۋدە مەملەكەت تاراپىنان اگرارلىق عىلىم، ءبىلىم سالاسىنا كورسەتىلەتىن كومەك، سەرپىندى يننوۆاسيالاردى جۇزەگە اسىرۋ ءۇشىن مەگاگرانتار ءبولۋ، عىلىمي-زەرتتەۋ جۇمىستارىنا قارجى كولەمىن ۇلعايتۋ، جوبالاردى تەحنولوگيالىق ەكسپەرتيزا مەن سىناقتان وتكىزەتىن ءىرى ورتالىقتار قۇرۋ سياقتى كوپتەگەن وزەكتى ماسەلەلەردى شەشۋ جولدارى تالقىلاندى.
اتالعان باعىتتاردى دامىتۋ ءۇشىن اقش، فرانسيا، ارگەنتينا، برازيليا، يزرايل، جۇڭگو سىندى دامىعان ەلدەردىڭ وزىق تاجىريبەلەرىنىڭ جان-جاقتى تالداۋىنا نەگىزدەلگەن. بۇل مەملەكەتتەردەگى ءىرى ۋنيۆەرسيتەتتەر ءبىلىم بەرۋ مەن عىلىمي ءۇردىسىنىڭ بيزنەس قۇرلىمدارمەن بايلانىستىراتىن ورتا بولىپ تابىلادى. مۇنداي جوعارى وقۋورىندارى زەرتتەۋ ۋنيۆەرسيتەتتەرىنىڭ مارتەبەسىنە يە.
ءبىلىم، عىلىم مەن بيزنەستىڭ ينتەگراسياسىن جۇزەگە اسىراتىن عىلىمي-زەرتتەۋ ينستيتۋتتارى ءدال وسى وقۋو رىندارىنىڭ بازاسىندا جۇمىس جاسايدى. ۋنيۆەرسيتەت قۇرامىندا جۇمىس جاسايتىن ستراتەگيالىق اگروبيزنەستى تالدايتىن ورتالىق قازاقستاننىڭ اگروونەركاسىپ كەشەنىنىڭ قازىرگى جاعدايىنا تولىققاندى ساراپتاما جۇرگىزىپ وتىرادى.
وسى ورتانىڭ اقپاراتى بويىنشابۇگىندە قازاقستاندا 23 عىلىمي-زەرتتەۋ ينستيتۋتى، 14 تاجىريبەلى شارۋاشىلىق جانە 10 ءبىلىم تاراتۋ– ەكستەنشن ورتالىعى قىزمەت اتقارادى. ال اقش-تا – 10 عىلىمي-زەرتتەۋ ينستيتۋتى، 91 تاجىريبە شارۋاشىلىقتارى، 2900 ءبىلىم تاراتۋ ورتالىعى، ارگەنتينادا – 4 عزي، 47 تاجىريبە شارۋاشىلىعى، 320 ءبىلىم تاراتۋ ورتالىعى بار. وزگە ەلدەردە دە وسىنداي كورسەتكىشتەر تىركەلگەن.
عىلىمي-زەرتتەۋ ينستيتۋتتارى، ءتاجiريبە شارۋاشىلىقتارى جانە ءبىلىم بەرۋ ورتالىقتارىنىڭ سانىنا بايلانىستى ءبىزدىڭ ەلدە باسقا مەملەكەتتەرمەن سالىستىرعاندا «توڭكەرىلگەن پيراميدا» بايقالادى. قازاقستان عىلىمي-زەرتتەۋ ينستيتۋتتارى سانى بويىنشا كوپتەگەن شەت ەلدەردەن وزىق تۇر، ءبىراق ءبىلىم تاراتۋ ورتالىقتارىنىڭ سانى اناعۇرلىم از. بۇل عىلىمي-زەرتتەۋ جۇمىستارى ناتيجەلەرىنىڭ وندىرىسكە ىس-جۇزىندە ەنگىزىلمەي جاتقانىن، ال ءبىلىم بەرۋ ورتالىقتارى اگروونەركاسىپ كەشەنى قىزمەتكەرلەرى ءۇشىن تەك بىلىكتىلىكتى ارتتىرۋ كۋرستارىن وتكىزۋمەن عانا شەكتەلەتىنىن كورسەتىپ وتىر.
ەلىمىزدىڭ اگروونەركاسىپ كەشەنىنىڭ ەكونوميكالىق تيىمدىلىگىن جوعارىلاتۋ ءۇشىن قازاقستانداعى عىلىمي زەرتتەۋلەردىن ناتيجەسىن وندىرىسكە ەنگىزۋ، اگروبيزنەسكە وزىق تاجىريبە مەن ءبىلىمدى تارتۋعا، اۋىلدىق كاسىپكەرلەردىڭ بىلىمدەرىنكوتەرۋ ءۇشىن تاجىريبە شارۋاشىلىقتارىمەن وزىق ءبىلىمدى تاراتۋدىڭ زاماناۋي جۇيەسىن كوبەيتۋ قاجەت. سوندىقتان، قازاقستاندا عىلىمي-زەرتتەۋ ينستيتۋتتارىنىڭ سانىن كوبەيتۋدەن كورى يننوۆاسياعا بەيىمدەلگەن تاجىريبە شارۋاشىلىقتارى مەن ءبىلىم تاراتۋ ورتالىقتارىنىڭ سانىن ارتتىرۋ ءتيىمدى بولار ەدى. سەبەبى، قازىرگى تاڭدا ەلدىڭ اۋىل شارۋاشىلىعى سالاسىندا جۇمىس جاسايتىن كاسىپكەرلەردىڭ 12% عانا ورتادان جوعارى جانە جوعارى ءبىلىمى بار.
قازىرگى كەزدە ەلىمىزدە عىلىمي-زەرتتەۋ جۇمىستارىنا بولىنەتىن 66،0 ملرد. تەڭگەنىڭ 4،2 ملرد.تەنگە (6،4 %) عانا اۋىلشارۋاشىلىق سالاسىنداعى عىلىمي زەرتتەۋلەرگە بولىنەدى. مىسالى، يۋنەسكو-نىڭ اقپاراتى بويىنشا وڭتۇستىك كورەيادا عىلىمعا بولىنەتىن قارجىنىڭ مولشەرى ىشكى جالپى ءونىمنىڭ كولەمىنەن – 4،3%، يزرايلدە – 4،1%، شۆەسيادا – 3،6% پايىزدى قۇرايدى. ال تمد ەلدەرىمەن سالىستىرساق رەسەيدە – 1،2%، ۋكراينادا – 0،7 % ال قازاقستاندا – 0،2 % عانا بولىپ وتىر.
قازىرگى ۋاقىتتا ترانسۇلتتىق كومپانيالار عىلىمدى دامىتۋعا ءوز سالاسىنىڭ عانا شەڭبەرىندە قارجى بولەدى. وسى ۋاقىتقا دەيىن اۋىل شارۋاشىلىق سالاسىندا ءىرى ترانسۇلتتىق كومپانيالاردىڭجوقتىعىنان اگروونەركاسىپ كەشەنىندەگى عىلىمعا مۇنداي قارجىلار بولىنبەي كەلەدى. وسى جەردە ەلىمىزدەگى اگرارلىق عىلىمنىڭ دامۋىندا كەدەرگى بولىپ وتىرعانوزەكتى پروبلەمالار تۋرالى ايتا كەتكەن دۇرىس بولار. ول:
- اگرارلىق عىلىمنىڭ مارتەبەسىنىڭ، سونداي-اق عىلىمي-تەحنيكالىق باعىتتاعى ەڭبەككە دەگەن سۇرانىستىڭ تومەندىگى؛
- عىلىمعا بولىنەتىن قارجىنىڭ جەتىسپەۋشىلىگى؛
- جاڭا فورماسياداعى بىلىكتى مامانداردىڭ تاپشىلىعى، (جاس عالىمداردىڭ اگرارلىق عىلىمعا قىزىعۋشىلىعىنىڭ تومەندەۋى). بۇنىڭ سەبەبى ەڭبەكاقى مولشەرىنىڭ ازدىعى، الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق، تۇرمىستىق جاعدايلاردىڭ دۇرىس شەشىلمەۋى ت.ب.؛
- عىلىمي-زەرتتەۋ ينستيتۋتتارى مەن تاجىريبە ستانسيالارىنىڭ ماتەريالدىق-تەحنيكالىق بازاسىنىڭ ەسكىرۋى، عىلىمي ناتيجەلەردىڭ وندىرىسكە ەنگىزىلمەۋى.
مەملەكەت باسىشىسى عىلىمعا جاڭالىق الىپ كەلەتىن جاستار ەكەنىن ۇنەمى ايتىپ كەلەدى. ولارعا مەملەكەت تاراپىنا ۇلكەن قولداۋلار كورسەتىلۋدە. «بولاشاق» باعدارلاماسى وسىنىڭ ايقىن كورىنىسى. ءبىراق،وسى سالادا شەت مەملەكەتتەردەن يننوۆاسيالىق تەحنولوگيالار مەن وزىق ءبىلىم ترانسفەرتىن تارتاتىن جاڭا فورماتتاعى عالىمداردىن سانى وتە تومەن. ايتا كەتسەك، تاۋەلسىزدىك العان 25 جىلدا اۋىلشارۋاشىلىق سالاسى بويىنشا «بولاشاق» باعدارلاماسىمەن 70 عانا جاس مامان شەت ەلدەردە وقىپ، بىلىكتىلىگىن ارتتىرىپ كەلگەن.
باسەكەگە قابىلەتتى، زاماناۋي وزىق بىلىممەن قارۋلانعان، جاڭاشا ويلايتىن كاسىبي مامانداردىڭ تاپشىلىعىنان اۋىل شارۋاشىلىعى سالاسىندا يننوۆاسيالىق تەحنولوگيالاردى يگەرۋ ءۇردىسى باياۋ جۇرگىزىلۋدە.
ەلباسى «يننوۆاسيالىق قازاقستان – 2020» فورۋمىندا يننوۆاسيانىڭ 4 باعىتىن انىقتاپ بەرگەن بولاتىن: ەلەۋلى، سەرپىندى، تۇبەگەيلى، ءابسوليۋتتى يننوۆاسيا. وسى باعىتتارداعى يننوۆاسيالىق باستامالار ەلدە جاڭادان قالىپتاسىپ كەلەدى. مىسالى، جالپى ىشىكى ءونىمنىڭ 0،92% عانا يننوۆاسيالىق ءونىمنىڭ ۇلەسىندە. سوندىقتان، جاڭالىق اشقان عالىمدارعا، عىلىمي ينستيتۋتتار مەن اگروبيزنەس قۇرىلىمدارىنا مەملەكەتتىك-جەكەمەنشىك سەرىكتەستىك ارقىلى ناتيجەلى جۇمىس اتقارعان جاعدايدا ماقساتتى تۇردە يننوۆاسيالىق گرانت ءبولىنۋى قاراستىرىلعانى ءجون.
وقۋ ورنىمىز 2010 جىلدان باستاپ زەرتتەۋ ۋنيۆەرسيتەتىنە ترانسفورماسيالانۋ بويىنشا ستراتەگيالىق باعىتتا جۇيەلى جۇمىستار اتقارىپ كەلەدى. بۇل جەردە ايتاتىن جاعداي، ترانسفورماسيالانۋ تاجىريبەسىنە شەتەلدىڭ جەتەكشى جوعارى وقۋ ورىندارىنىڭ 13 بىلىكتى عالىمدارى وڭ باعالارىن بەرىپ، ەكسپەرتتىك تۇجىرىمدامالارىن ۇسىندى.
ترانسفورماسيا شەنبەرىندە، 2016 جىلى ۋنيۆەرسيتەتتە اگروتەحنولوگيالىق حاب قۇرىلدى. ونىڭ قىزمەتى اگرووندىرىس كەشەنىنە يننوۆاسيالىق تەحنولوگيالاردى، ستارتاپ-جوبالداردى، يدەيالاردى تارتۋعا، ولاردى وندىرىسكە ەنگىزۋگە، سونداي-اق مەملەكەت-جەكەمەنشىك سەرىكتەستىگىنىڭ تەتىكتەرىن ىسكە اسىرىپ، ۋنيۆەرسيتەتتىڭ ءوزىن-وزى قارجىلاندىرۋىن جانە دەربەستىگىن قامتاماسىز ەتۋگە ارنالعان. سول ارقىلى جالپى رەسپۋبليكانىڭ اۋىل شارۋاشىلىعى سالاسىنىڭ باسەكەگە قابىلەتتىلىگىن ارتتىراتىن بولادى.
قازىرگى كەزدە اگروتەحنولوگيالىق حاب نەگىزىندە اقش، ەۋروپا جانە ازيا مەملەكەتتەرىندەگى 36 عىلىمي ورتالىقتارمەن تىعىز ارىپتەستىك بايلانىس ورناتىپ، الەمنىڭ 13 بەدەلدى جوعارى وقۋ ورىندارىمەن قوس ديپلومدىق ءبىلىم بەرۋ باعدارلاماسىن ىسكە اسىرۋدا.
بۇگىندە اگروقۇرىلىمدار وندىرىستە ۇلكەن جەتىستىككە تەك عىلىم ارقىلى جەتۋگە بولاتىنىن جاقسى تۇسىنۋلەرى ءتيىس. وسى ماقساتتا ءبىز ستۋدەنتتەرىمىزدىڭ، ماگيسترانترانتتار مەن PhD دوكتورانتارىمىزدىڭ ءوندىرىس ورىندارىندا تاجىريبەدەن ءوتۋ ماسەلەسىنە باسا نازار اۋدارىپ، بۇگىنگى كۇنى وقۋ جوسپارى مەن اكادەميالىق كۇنتىزبەنى قايتا قاراپ، ءبىلىم الۋشىنىڭ وندىرىستىك تاجىريبەدەن ءوتۋ مەرزىمىن 7 ايعا دەيىن ۇزارتتىق. بۇل جەردە ايتاتىن ءبىر ماسەلە، ۋنيۆەرسيتەتتە ءبىلىم الۋشىلار 2-كۋرستان باستاپ اگروبيزنەستى ۇيىمداستىرۋ ءپانى بويىنشا وزدەرى شىققان وڭىرلەردەگى شارۋاشىلىقتاردا تاجىريبەدەن ءوتىپ، بيزنەس-جوسپارلارىن جاساۋ ءۇشىن، ناقتى مالىمەتتەر جيناپ، دايىن جوبالارىن كوميسسيا الدىندا قورعايدى. ستۋدەنتتەردىڭ ورىندايتىن بارلىق ديپلومدىق، ماگيسترلىك جانە دوكتورلىق ديسسەرتاسيالارىندابىر ءبولىمى زەرتتەلىپ وتىرعان باعىتتىڭ ەكونوميكالىق تيىمدىلىگىنە، ارنالۋى ءتيىس. بۇل تالاپتار كەلەشەكتە مامانداردىڭ تاجىريبەگە بەيىمدەلۋىن جانە اگرارلىق نارىقتا سۇرانىسقا يە بولۋىن جوعارىلاتىپ، كاسىبي بىلىكتىلىگىن ارتتىرۋعا ىقپال ەتەدى.
ۋنيۆەرسيتەتىمىزدىڭ دىڭگەگى سانالاتىن اگروتەحنولوگيالىق حاب قىزمەتى اياسىندا بۇگىندە كورنەل ۋنيۆەرسيتەتىمەن «جەرگىلىكتى المانىڭ پەرسپەكتيۆتى سورتتارىنىڭ گەندىك قورىن زەرتتەۋ»، كولۋمبيانىڭ NASA ۋنيۆەرسيتەتىمەن، اقش-تىڭ ميچيگان شتاتى ۋنيۆەرسيتەتىمەن «كليماتتىق مودەلدەۋ ارقىلى ءداندى داقىلداردىڭ ونىمدىلىگىن جوسپارلاۋ»، مالايزيانىڭ پۋترا ۋنيۆەرسيتەتى ماماندارىمەن «حالال ونىمدەر ءوندىرىسى تەحنولوگياسى»، فيندليانديا عالىمدارىمەن «تاعام قاۋىپسىزدىگى جانە ۆەتەريناريا»ماسەلەلەرى بويىنشا بىرلەسكەن جۇمىستار جۇرگىزىلۋدە. سونىمەن قاتار، امەريكا، جۇڭگو، رەسەي عالىمدارىمەن بىرگە «زيانكەستەر مەن سورتاڭداردى الدىن الا انىقتاۋ» بويىنشا، «گەوسكان» مەن NASA عالىمدارىمەن «اگروونەركاسىپ كەشەنىندەگى تاۋەكەلدەردىڭ ورتاق جۇيەسىن قۇرۋ» جوبالارى جۇزەگە اسۋدا.
مۇنداي اۋقىمدى جوبالار ەلىمىزدەگى عىلىمي-زەرتتەۋ ينستيتۋتتارىندا دا جۇرگىزىلۋدە. مىسالى: «نان ءونىمىن شىعارۋعا ارنالعان ميكروورگانيزمدەر تۇرلەرىنىڭ جيىنتىعى»، «ورگانيكالىق اۋىلشارۋاشىلىق ونىمدەرىن ءوندىرۋ»، «ارال تەڭىزىنىڭ قۇرعاتىلعان جەرىندە فيتومەليوراتيۆتىك وسىمدىكتەردىڭ تەحنولوگياسىن قالىپتاستىرۋ»، «ارنايى مال ازىعىن دايىنداۋدىڭ وتاندىق رەسەپتۋراسىن جاساپ، وندىرىسكە ەنگىزۋ»، «قويدىڭ «ورداباسى» تۇقىمىنىڭ ونىمدىلىگى جوعارى، ەكولوگيالىق تازا ەتىن شىعارۋ» ت.ب.
الداعى ۋاقىتتا ق ر اۋىل شارۋاشىلىعى مينيسترلىگىنىڭ قولدانىستاعى عىلىمي-زەرتتەۋ ينستيتۋتتارىنىڭ ءتيىمدى جۇمىس جاساۋى ءۇشىن، سالالارعا بايلانىستى توپتاستىرىپ، قۇرىلىمدارىن قايتادان قاراستىرىپ، ولاردىڭ بازالارىندا 10-12 سالالىق عىلىمي-زەرتتەۋ ينستيتۋتتارىن قۇرۋ قاجەت. وڭىرلىك سيپاتتاعى باسقا عىلىمي ينستيتۋتتار تاجىريبە شارۋاشىلىقتارىمەن بىرىكتىرىلىپ، قايتا قۇرىلادى دا، مىناداي باعىتتا جۇمىس جاسايتىن بولادى:
- وتاندىق عىلىمي-زەرتتەۋ جانە تاجىريبەلىك-كونسترۋكتورلىق جۇمىستاردى كوممەرسيالاندىرۋ؛
- شەتەلدىكتەحنولوگيالاردىسىناۋجانەبەيىمدەۋ؛
- بىرەگەيتۇقىموندىرۋ؛
- يمپورتتىق جابدىقتار، تەحنولوگيالار، اسىل تۇقىمدى مال جانە تۇقىم سورتتارىن، كوشەت ماتەريالدارىن سەرتيفيكاتتاۋ؛
- ماگيسترانتتار مەن دوكتورانتتاردىڭ ديسسەرتاسيالىق زەرتتەۋ جۇرگىزۋىنە قاتىسۋ؛
- ستۋدەنتتەردىڭ ءبىلىم بەرۋ پراكتيكاسىنۇيىمداستىرۋ؛
- الدىڭعىقاتارلى ءبىلىم تاراتۋ.
مەملەكەتتىك-جەكەمەنشىك ارىپتەستىك اياسىندا وزىق شارۋا قوجالىقتارىنىڭ بازاسىندا كەم دەگەندە 160 ءبىلىم تاراتۋ ورتالىقتارىن قۇرۋ (اۋىلدىق جەرلەردىڭ سانىنا بايلانىستى). بۇل ورتالىقتاردا:
- «فەرمەر-فەرمەرگە» تالىمگەرلىك وزىق تاجىريبەسى بويىنشا دامىعان شارۋشىلىقتىڭ تاجىريبەسىن بەرۋ؛
- اگروونەركاسىپ كەشەنىن دامىتۋ بويىنشا وزەكتى تاقىرىپتار توڭىرەگىندە سەمينارلار وتكىزۋ؛
- اۋىل تۇرعىندارى اراسىندا زاڭناما جانەمە ملەكەتتىك باعدارلامالار،سونىڭ ىشىندە، اۋىل شارۋاشىلىعى كووپەراتيۆتەرى تۋرالى ءتۇسىندىرۋ جۇمىستارىن جۇرگىزۋ جۇزەگە اسادى.
ءبىلىم تاراتۋ جۇيەسى اۋىلشارۋاشىلىق تاۋارلارىن وندىرۋشىلەردەن مەملەكەتتىك ورگاندار، عىلىمي-زەرتتەۋ ينستيتۋتتارى، جوعارى وقۋ ورىندارى مەن قوعامدىق ۇيىمدارعا كەرى بايلانىس قۇرالى بولماق.
اۋىلشارۋاشىلىقكاسىپكەرلەرىنىڭ بىلىكتىلىگىن ارتتىرۋ ءۇشىن ءۇش بىردەي باعدارلامانى پايدالانۋعا مۇمكىندىك بار:
- «ناتيجەلى جۇمىسپەن قامتۋ» باعدارلاماسى - جاڭادان كاسىپ باستاعان فەرمەرلەر مەن جەكە قوسالقى شارۋاشلىقتار، كووپەراتيۆتەر ءۇشىن اۋىل شارۋاشىلىعى بيزنەسىنىڭ نەگىزدەرىن وقىتۋ ( «باستاۋ»)؛
- اوك دامىتۋدىڭ مەملەكەتتىك باعدارلاماسى - قولدانىستاعى فەرمەرلەرگە ارنالعان جانە ونىمدىلىىكتى ارتتىرۋعا باعىتتالعان( «دەمەۋ»)؛
- «بيزنەستىڭ جول كارتاسى» – تاجىريبەلى فەرمەرلەردىڭ ماركەتينگتىك ساۋاتتىلىعىن ارتتىرۋ، ولاردىڭ ىشكى جانە سىرتقى نارىقتارعا قاتىسۋىن كەڭەيتۋگە باعىتتالعان باعدارلاما ( «شەبەر»).
سەمينارلاردى ۇيىمداستىرۋ جانە باسقا دا ءىس-شارالارعا شەتەلدىك ساراپشىلار، عىلىمي-زەرتتەۋ ينستيتۋتتارى مەن جوعارى وقۋ ورىندارىنىڭ جەتەكشى عالىمدارى، «اتامەكەن» ۇكپ ايماقتىق فيليالدارى قاتىساتىن بولادى.
عىلىمي-زەرتتەۋ جانە تاجىريبەلىك-كونسترۋكتورلىق جۇمىستار جۇرگىزۋگە باسىمدىلىق عىلىمي-زەرتتەۋ ينستيتۋتتارى مەن جوعارى وقۋ ورىندارىنا بەرىلەتىن بولادى. جەرگىلىكتى جاعدايلارعا بايلانىستى تەحنولوگيالاردى انىقتاۋ جانە ونىڭ بەيىمدەلۋى ماقساتىندا جاسالىنعان زەرتتەۋلەر ناتيجەسى تاجىريبەلى شارۋاشىلىقتارعا بەرىلەدى.
قازاقستان ازىرگە جاھاندىق تەحنولوگيالىق كەڭىستىككە كىرۋگە تولىق دايىن ەمەس، سەبەبى عىلىمي-زەرتتەۋ جانە تاجىريبەلىك-كونسترۋكتورلىق جۇمىستاردى قارجىلاندىرۋ كولەمى، عزي مەن تاجىريبەلى شارۋاشىلىقتاردىڭ عىلىمي الەۋەتى بويىنشا الەمدىك تەحنولوگيالىق تىزبەككە ەنبەدى دەسە دە بولادى. بارلىق عىلىمي-زەرتەتۋ ينستيتۋتتارىن ساندىق جۇيەگە كوشىرىپ، «اگرويننوۆاسيالىق پاركتەر» قۇرىپ، جاڭا فورماسياداعى جاس عالىمداردى دايىنداۋ ءۇردىسىن كۇشەيتۋ كەرەك.
قازىرگى كەزدە كوپتەگەن جاڭا يننوۆاسيالىق جوبالار وندىرىستە قولداۋ تاپپاي كەلەدى. ونىڭ سەبەبى: قارجىلىق كەدەرگىلەر، ەكسپەرتيزانىڭ جوقتىعى، جوبالاردىڭ تەحنولوگيالىق سىناۋدان وتپەۋى، عالىمداردىڭ عىلىمي-زەرتتەۋ ناتيجەلەرىن وندىرىسكە ەنگىزۋگە دەيىنگى جاۋاپكەرشىلىگىنىڭ بولماۋى جانە يننوۆاسيالىق جوبالاردى ىنتالاندىرۋ مەحانيزمدەرىنىڭ جەتىلدىرىلمەۋى.
كەزدەسۋ قورىتىندىسى بويىنشا مەملەكەت باسشىسى بۇگىنگى تاڭدا زەرتتەۋشىلىك باعىتقا باسىمدىق بەرىپ وتىرعان قازاق ۇلتتىق اگرارلىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ جۇمىسىنا وڭ باعا بەرىپ، ءبىلىم ساپاسىن ارتتىرۋ، ونى جاڭا حالىقارالىق دەڭگەيگە كوتەرۋ، جاڭا فورماسياداعى ماماندار مەن عالىمداردى دايىنداۋ، عىلىمي جوبالاردىڭ ءتيىمدى ناتيجەسىن وندىرىسكە ەنگىزۋ، (كوممەرسيالاندىرۋ) اگروونەركاسىپتىك كەشەنىندە باسەكەگە قابىلەتتى، ەكسپورتقا باعىتتالعان اۋىل شارۋاشىلىق ونىمدەرىنىڭ كولەمىن ۇلعايتۋ، ازىق-تۇلىك قاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتۋ، جاڭا جۇمىس ورىندارىن اشۋ ماسەلەلەرى بويىنشا ناقتى تاپسىرمالار بەردى.
اعىمداعى جىلدىڭ قىركۇيەك ايىندا ۋنيۆەرسيتەت بازاسىندا ق ر پرەمەر-مينيستىنىڭ ورىنباسارى – ق ر اۋىل شارۋاشىلىعى ءمينيسترىنىڭ قاتىسۋىمەن رەسپۋبليكالىق عىلىمي-پراكتيكالىق كونفەرەنسيا وتەدى. كونفەرەنسيا اگروونەركاسىپ كەشەنىن دامىتۋدىڭ مەملەكەتتىك باعدارلاماسىن جۇزەگە اسىرۋ اياسىندا اگرارلىق عىلىم مەن ءبىلىمنىڭ وزەكتى ماسەلەلەرىنە ارنالاتىن بولادى.
تىلەكتەس ەسپولوۆ،
قازاق ۇلتتىق اگرارلىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ رەكتورى، ۇعا ۆيسە-پرەزيدەنتى، اكادەميك
