ادىلدىككە اپاراتىن جول. قازاقستاندا ادام قۇقىقتارىنىڭ تەتىكتەرى دامىپ كەلەدى

جاربول كەنت ۇلى 10 جەل. 2024 10:54 723

ءبىزدىڭ ەلىمىز اۋقىمدى دەموكراتيالىق جانە ساياسي رەفورمالاردى، سونداي-اق ادام قۇقىقتارىن قورعاۋ سالاسىنداعى باستامالاردى جۇزەگە اسىرۋدا مويىندالعان وڭىرلىك كوشباسشىلاردىڭ ءبىرى بولىپ تابىلادى. بۇل رەفورمالار ادام قۇقىقتارىن قامتاماسىز ەتۋ مەن قورعاۋعا ەلەۋلى ۇلەس قوسقان «ادىلەتتى قازاقستاندى» قۇرۋ جولىنداعى وراسان زور ساياسي قايتا قۇرۋدىڭ ءبىر بولىگى بولدى دەسەك، قاتەلەسپەيمىز.

وسى باعىتتاعى جۇيەلى جۇمىس شەڭبەرىندە 2021 جىلعا دەيىن ادام قۇقىقتارى سالاسىنداعى باسىم شارالار جوسپارى جانە 2022 جىلعا دەيىن ادام قۇقىقتارى مەن زاڭنىڭ ۇستەمدىگى سالاسىنداعى ودان ءارى ءىس-شارالار جوسپارى قابىلدانىپ، جۇزەگە اسىرىلدى. وتكەن جىلى ادام قۇقىقتارىنىڭ جالپىعا بىردەي دەكلاراسياسىنىڭ 75 جىلدىعى قارساڭىندا تاياۋ جىلدارعا ارنالعان ادام قۇقىقتارى مەن زاڭدىلىقتى قامتاماسىز ەتۋ جونىندەگى ءۇشىنشى ءىس-قيمىل جوسپارى قابىلداندى.

ەلىمىزدىڭ سوڭعى جىلدارداعى ادام قۇقىقتارى سالاسىنداعى باستى جەتىستىكتەرىنە توقتالايىق.

مەملەكەت باسشىسى ءتيىمدى ادىلەتتىلىك پەن ازاماتتاردىڭ قۇقىقتارىن قورعاۋ ەرەكشە ورىن الاتىن قوعامدا ادىلەتتىلىك پەن ءتارتىپ ورناتۋ قاجەتتىگىنە ۇنەمى نازار اۋدارىپ كەلەدى.

ءبىزدىڭ ەلدىڭ بالا قۇقىقتارى تۋرالى فاكۋلتاتيۆتىك حاتتاماعا قول قويۋى جانە مۇگەدەكتەردىڭ قۇقىقتارى تۋرالى فاكۋلتاتيۆتىك حاتتامانى راتيفيكاسيالاۋى ادام قۇقىقتارى سالاسىنداعى حالىقارالىق ستاندارتتاردى ەنگىزۋدەگى ماڭىزدى قادامدار بولدى.

2023 جىلى بۇۇ-نىڭ ادام قۇقىقتارى جونىندەگى كەڭەسى «ءار بالاعا بەيبىتشىلىك پەن تولەرانتتىلىق ءۇشىن ساپالى ءبىلىم بەرۋدى قامتاماسىز ەتۋ» اتتى ءبىرىنشى قازاقستاندىق قاراردى قابىلدادى. قارار 100-دەن استام مەملەكەت، سونىڭ ىشىندە ەۋروپالىق وداق مۇشەلەرى، اقش، لاتىن امەريكاسى، ازيا، افريكا جانە تاياۋ شىعىس ەلدەرىنەن بىرلەسكەن اۆتورلىق نىساندا كەڭ قولداۋ تاپتى.

«حالىق ۇنىنە قۇلاق اساتىن مەملەكەت» قاعيداتىن ۇستانا وتىرىپ جانە ادام قۇقىقتارى جونىندەگى جۇمىس اياسىندا كونستيتۋسيالىق سوت قايتا جانداندى، وعان ەندى بارلىق ازاماتتار تىكەلەي جۇگىنە الادى. بارلىق دەرلىك جاعدايلاردا كونستيتۋسيالىق سوت قاراستىرىلىپ وتىرعان ماسەلەنى زەردەلەۋ كەزىندە ءوز ۇستانىمدارىن نەگىزدەۋ جانە قولدانىستاعى حالىقارالىق قۇقىقتىق اكتىلەردىڭ ەرەجەلەرىن تىكەلەي پايدالانۋدا حالىقارالىق قۇقىقتىق اكتىلەرگە بەلسەندى تۇردە سىلتەمە جاسايدى.

قۇقىق قورعاۋ ۇيىمدارى، زاڭگەرلەر، ەكونوميستەر، تاۋەلسىز ساراپشىلار مەن مەملەكەتتىك قىزمەتكەرلەردەن قۇرالعان ۇلتتىق قۇرىلتايدىڭ قۇرىلۋى حالىقتىڭ ەل باسقارۋ ىسىنە قاتىسۋىن ارتتىردى. 2023 جىلى «قوعامدىق باقىلاۋ تۋرالى» زاڭنىڭ قابىلدانۋى مەملەكەتتىك ورگانداردىڭ قىزمەتىنە مونيتورينگ جۇرگىزۋ جانە قوعامدىق باستامالاردى ىلگەرىلەتۋدە قۇقىقتىق نەگىز قالىپتاستىردى.

ۇەۇ-نىڭ الەۋمەتتىك ماسەلەلەردى شەشۋگە بەلسەندى قاتىسۋىنا نەگىز جاسالدى. ازاماتتىق باستامالاردى قولداۋ ورتالىعى ارقىلى بەرىلگەن گرانتتىق قارجىلاندىرۋ جالپى سوماسى 6،4 ملرد تەڭگە بولاتىن جۇزدەگەن جوبانى جۇزەگە اسىرۋعا مۇمكىندىك بەردى.

2023 جىلى پارلامەنتتىك سايلاۋدىڭ پروپورسيونالدى-ماجوريتارلىق ۇلگىسىن ەنگىزۋ سايلاۋعا ءوزىن-وزى ۇسىنعان كانديداتتاردىڭ قاتىسۋىن قامتاماسىز ەتۋگە مۇمكىندىك بەردى. سونداي-اق، 2023 جىلدىڭ باسىندا سىبايلاس جەمقورلىققا قارسى ساياساتتى كۇشەيتەتىن لاۋازىمدى تۇلعالاردىڭ نەگىزسىز بايۋى ءۇشىن جاۋاپكەرشىلىكتى ەنگىزەتىن زاڭ قابىلداندى.

زاڭناماعا بەيبىت جينالىستار وتكىزۋدىڭ حابارلاۋ ءتارتىبى قوسىلدى. بەيبىت جينالىستاردى وتكىزۋ تۋرالى حابارلاۋ ءتارتىبى پيكەتتەر، ميتينگىلەر، جينالىستار ءۇشىن كوزدەلگەن.

2023 جىلدىڭ قازان ايىندا «پەتيسيا» ۇعىمى قالىپتاستى. ءوتىنىشتى بەرۋ جانە قاراۋ ءتارتىبى رەتتەلدى، داۋىستاردىڭ شەكتى سانى بەلگىلەندى.

ازاماتتاردىڭ قۇقىقتىق قۇرىلىمدارمەن ءوزارا ءىس-قيمىلىن جاقسارتۋعا كومەكتەسەتىن مەملەكەتتىك قىزمەتتەردى سيفرلاندىرۋعا ەرەكشە نازار اۋدارىلۋدا.

ادام ساۋداسىمەن كۇرەسۋ ءۇشىن ۇلتتىق زاڭنامانى حالىقارالىق ستاندارتتارعا سايكەستەندىرەتىن جاڭا زاڭ قابىلداندى. ادام ساۋداسىنىڭ بارلىق تۇرلەرى، سونىڭ ىشىندە ءماجبۇرلى ەڭبەك، قايىر سۇراۋ، جىنىستىق قاناۋ جانە ورگانداردى الۋ قىلمىستارىنا جازا قاراستىرىلعان.

ەڭ ماڭىزدى شەشىمدەردىڭ ءبىرى ءولىم جازاسىن تولىعىمەن الىپ تاستاۋ بولدى. بۇل 2022 جىلعى رەفەرەندۋمدا ازاماتتاردىڭ قولداۋىنا يە بولعان كونستيتۋسياعا ءتيىستى تۇزەتۋلەر ەنگىزۋدىڭ ارقاسىندا مۇمكىن بولدى.


ۇسىنىلعان
سوڭعى جاڭالىقتار