MediaNet حالىقارالىق جۋرناليستيكا ورتالىعىنىڭ DEMOSCOPE قوعامدىق پىكىردىڭ ەسپرەسس-مونيتوريڭ بيۋروسى قازاقستاندىقتار اراسىندا قىزىق ساۋالناما جۇرگىزگەن. 13-24 قاراشا ارالىعىندا جۇرگىزىلگەن ساۋالناما تاقىرىبى - "قازاقستاندىقتاردىڭ شەتەلگە كەتكەن بىلىكتى ماماندار تۋرالى ويى". ساۋالناما ناتيجەسىندە ءار بەسىنشى قازاقستاندىق ەلدەن كوشۋدى ويلايتىنى انىقتالعان،- دەپ حابارلايدى Dalanews.kz.
DEMOSCOPE بيۋروسى قازاقستان ازاماتتارىنىڭ كوشى-قونعا قاتىستى ويىن جانە بىلىكتى مامانداردىڭ ەلدەن كەتۋ سەبەپتەرىنە دەگەن كوزقاراسىن زەرتتەدى. ساۋالناما ناتيجەسى بويىنشا ءار بەسىنشى رەسپوندەنت (21%) ەلدەن كوشۋ تۋرالى ويلاناتىنىن ايتتى.
ولاردىڭ ىشىندە 6،9%ء-ى الداعى 2-3 جىلدا كوشۋگە نيەتتى. 5،6%ء-ى كوشۋدى جوسپارلاپ وتىرعانىمەن، ازىرگە مۇمكىندىگى جوق، ال 8،4%ء-ى بەلگىلى ءبىر جاعداي بولسا، كوشۋ مۇمكىندىگىن قاراستىرىپ وتىر. سونىمەن قاتار، ساۋالناماعا قاتىسۋشىلاردىڭ 78،5%ء-ى جاقىن ارادا ەلدەن كەتۋدى جوسپارلامايتىنىن ايتتى.
اناليز كورسەتكەندەي، كوشۋگە دەگەن نيەت كوبىنەسە رەسپوندەنتتەردىڭ جاسىنا بايلانىستى.
كوشىپ كەتۋگە ەڭ كوپ نيەت بىلدىرگەن رەسپوندەنتتەر – جاستار مەن ورتا جاستاعى ادامدار اراسىندا بايقالدى. مىسالى، 18-29 جاس ارالىعىنداعى جاستاردىڭ شامامەن 25% كوشۋ تۋرالى ويلانسا، 30 جاستاعىلار اراسىندا بۇل كورسەتكىش 30%-كە جاقىن. ودان كەيىنگى جاس ساناتىنداعى ءار ونىنشى ادام ناقتى كوشۋگە نيەتتى (10،7% – «الداعى 2-3 جىلدا كوشۋدى جوسپارلاپ وتىر»).
رەسپوندەنتتەردىڭ باسىم كوپشىلىگى (83،7%) قازاقستاندا تۋعان، 9،3%ء-ى ەلدە 20 جىلدان استام ۋاقىت تۇرىپ كەلەدى. ال 6،8%ء-ى قازاقستاندا 20 جىلدان از ۋاقىت تۇرادى.
ەلدەن كەتۋدى جوسپارلاعان رەسپوندەنتتەردەن ولاردى كوشىپ كەتۋگە يتەرمەلەيتىن ناقتى سەبەپتەر تۋرالى سۇراق قويىلدى.
كوپشىلىگى جوعارى جالاقى الۋعا (24،5%)، وزدەرى مەن بالالارى ءۇشىن پەرسپەكتيۆانىڭ جوقتىعىن (23،9%)، سونداي-اق جاقسى جۇمىس تابۋ نيەتىن (14%) اتادى. ءبىر قىزىعى، جاستاردىڭ كوبى ساپالى ءبىلىم الۋعا جانە ءوزىن-وزى دامىتۋعا جاعداي جاساۋعا ۇمتىلادى، ال ورتا جانە ۇلكەن جاستاعى توپتار وزدەرى مەن بالالارى ءۇشىن مۇمكىندىكتەردىڭ جوقتىعىن ءجيى ايتادى.
سونداي-اق، رەسپوندەنتتەر كوشى-قونعا قاتىستى تومەندەگى سەبەپتەردى اتادى:
- ءوزىن-وزى دامىتۋعا جاقسى جاعداي (13،2%)
- ساپالى ءبىلىم (11،7%)
- ساپالى مەديسينالىق قىزمەت (4،9%)
- كاسىبي ءوسۋ مۇمكىندىگى (4،4%)
- قولايلى ەكولوگيا مەن كليمات (3،8%)
- ساياحاتتاۋ (3،3%)
- ءومىر سۇرۋگە ءقاۋىپسىز جەر (3%)
- تۋىستارعا جاقىن جەرگە كوشۋ (2،6%)
- ورتاسىن كەڭەيتۋ (1،3%)
- بيزنەس دامىتۋ (0،7%)
- تاريحي وتانىنا ورالۋ (0،6%).
رەسمي دەرەكتەرگە سايكەس سوڭعى ەكى جىلدا قازاقستاندا – ەلگە كەلگەن ادام سانى كەتكەندەرگە قاراعاندا كوپ. ۇلتتىق ستاتيستيكا بيۋروسىنىڭ دەرەكتەرىنە سايكەس، 2024 جىلدىڭ العاشقى ءۇش توقسانىندا قازاقستانعا 20 مىڭنان استام ادام كوشىپ كەلگەن، ال ەلدەن كەتكەندەردىڭ سانى ەكى ەسە از – 10،2 مىڭ ادام.
الايدا كوشى-قوننىڭ وڭ سالدوسى تەك ساندىق كورسەتكىشتەردى عانا كورسەتەدى، ساپالىق كورسەتكىشتەردى ەسكەرمەيدى. كوشى-قون پروسەستەرىن تالداۋداعى نەگىزگى ينديكاتور ميگرانتتاردىڭ ءبىلىم دەڭگەيى مەن كاسىبي بىلىكتىلىگى.
ەلدەن كەتكەندەردىڭ اراسىندا سۇرانىسقا يە تەحنيكالىق ماماندىق يەلەرى (1،2 مىڭ ادام)، ەكونوميستەر (589 ادام)، پەداگوگتار (385 ادام)، ساۋلەتشىلەر مەن قۇرىلىسشىلار (261 ادام)، سونداي-اق زاڭگەرلەر (170 ادام) ۇلەسى كوپ.
رەسمي دەرەكتەرگە قاراماستان، DEMOSCOPE ساۋالناماسىنىڭ ناتيجەسى بويىنشا، رەسپوندەنتتەردىڭ جارتىسىنا جۋىعى (45،9%) سوڭعى 2-3 جىلدا تانىستارى، دوستارى نەمەسە ارىپتەستەرىنىڭ شەتەلگە ءبىرجولا كوشىپ كەتكەنىن ايتتى.
قازاقستاندىقتاردىڭ باسىم بولىگى (63،3%) وتانداستارىنىڭ شەتەلگە قونىس اۋدارۋىنا تۇسىنىستىكپەن قارايدى. رەسپوندەنتتەردىڭ 11،4%ء-ى ولاردى سىناسا، 21%ء-ى بەيتاراپ ەكەنىن ايتتى.
سىرتقى كوشى-قون تەندەنسيالارىن بولجاۋ ماسەلەسىندە رەسپوندەنتتەردىڭ كوبى (39،2%) الداعى 3-5 جىلدا قازاقستاننان بىلىكتى مامانداردىڭ كەتۋى ارتا تۇسەدى دەپ سانايدى. قارسى پىكىر بىلدىرگەندەر 21،7%ء-تى قۇرايدى، ولار كەرىسىنشە، ەلگە ميگرانتتار اعىمى ارتادى دەگەن ويدا. ال 18،7%ء-ى كەلۋشىلەر مەن كەتۋشىلەر سانى شامامەن تەڭ بولادى دەپ ەسەپتەسە، 20،4%ء-ى ناقتى جاۋاپ بەرە المادى.
زەرتتەۋ قازاقستاندىقتار ءۇشىن ەميگراسياعا ەڭ تارتىمدى ەلدەردى دە انىقتادى. كوش باستاپ تۇرعان ەلدەر – اقش (7،7%)، رەسەي (6،2%)، ەۋروپا ەلدەرى (5،1%)، تۇركيا (4،6%) جانە كانادا (2،6%). سونىمەن قاتار، رەسپوندەنتتەردىڭ 35%ء-ى كوشۋگە نيەت بىلدىرەتىن ەل جوق ەكەنىن ايتتى.
