Каспий теңізіндегі алып кен орны Қашаған маңында көп көлемде мұнай төгілгені туралы хабар жалған дабыл болып шықты, - деп хабарлайды Dalanews.kz энергобарлау саласындағы Upstream порталына сілтеп.
Қашаған еліміздің қайраңындағы ең ірі мұнай және газ кен орны саналады. Оған қоса Теңіз және Қарашығанақпен бірге Қазақстандағы ең ірі үш шетелдік мұнай компаниясының бірі, әлемдегі шикі мұнайдың негізгі жеткізушісі.
Ресейлік Lorett спутниктік мониторинг компаниясы 30 наурызда Қашаған жобасының жасанды аралдарының бірінде жеті шаршы шақырымға жуық мұнай төгілгенін анықтап, Telegram-да хабарлама жариялады.
"Бұл расталған жағдайда Қазақстан билігі мен италиялық Eni басқаратын Қашаған жобасының батыс акционерлері арасындағы қарым-қатынас одан әрі қиындап кетуі мүмкін еді", - деп жазды басылым бұл туралы.
Қазақстан билігі мұнай мен газды өндіру, экспортты ұлғайту үшін жоба алдағы бірнеше онжылдықта дамуын жалғастыруға тиіс деп санайды, бұл ел бюджетіне түсетін табысты ұлғайтуға да көмектеседі. Билік бұл жоба бұрынғыдай қазақстандық мердігерлерге жұмыс бергенін және отынды жергілікті тұтынушыларға төмендетілген бағамен ұсынуды жалғастырғанын қалайды.
Lorett жеке компаниясы Ресей үкіметі қаржыландыратын, Мәскеу маңындағы "Сколково" инновациялық орталығында тіркелген.
Компания мәліметінше, Каспий теңізінің Ресей, Қазақстан және Әзербайжан секторларында мұнай мен мұнай өнімдері төгілуін бақылау үшін Sentinel 1A еуропалық спутнигінен жалпыға қолжетімді кескіндер мен радиолокациялық деректерді пайдалануда Raimet және Ctrl2go секілді екі ресейлік компаниямен ынтымақтасады.
Photo: SPUTNIK/AFP/SCANPIX
Ай сайынғы есебінде Lorett наурыздағы мониторинг барысында Каспий теңізінде мұнай мен мұнай өнімдері төгілген іздер табылғанын мәлімдеді.
Содан кейін қазақстандық эколог әрі белсенді Галина Чернова есептің қорытындыларын әлеуметтік желіде жариялады. Чернова болжамды апат туралы барлық сауалды Қашағанға емес, осындай есеп дайындаған ресейлік компанияларға жіберілуі керек екенін айтты.
Қазақстанның Экология және табиғи ресурстар министрлігіне қарасты Атырау өңірлік басқармасы болжамды оқиға орнына шұғыл тексеріс жүргізілетінін мәлімдеді.
Алайда ведомство апат болған жерді тексеруді тапсырған тікұшақ теңіз бетінде мұнай іздерін таппады.
Содан кейін Атырау билігі әлеуметтік желідегі парақшасында тікұшақтан бақылау бойынша алынған бейнежазбаны жариялап, осы ақпаратты жоққа шығарды.
Қашаған операторы өз мәлімдемесінде "Қашаған теңіз кешенінде 30 наурызда сағат 7:43 (GMT+5) немесе 2:43 (UTC) кезінде мұнай, ағынды сулар немесе басқа сұйықтықтар төгілгені туралы ақпарат дәлелдермен расталмады", - деп жазды.
NCOC ресейлік компаниялардың есебінен шыққан бұл дабылға жауап ретінде "[ресейлік] басылымда айтылған D аралына жақын аймақ зерттелді, төгінді табылған жоқ" деді.
Сондай-ақ, оператор 2016 жылы Қашағанда өндіріс басталғаннан бері мұнай төгілмегенін және жобаның теңіз нысандары штаттық режимде жұмыс істейтінін мәлімдеді.
Upstream пікір алу үшін жүгінген кезде Lorett "жауаптарды дайындап жатырмыз және кейінірек жауап береміз" деп жауап қатқан.
Алайда ай сайынғы есепті жарияланғаннан кейін Lorett шенеуніктері компанияның Telegram арнасында бірнеше хабарлама жариялады. Олар болжамды төгінді 29 наурызда байқалғанын, бірақ бұл мұнайдың емес, "өндірістік ағынды сулардың" қалдығы болды деп мәлімдеді.
Бұл деректің расталуы NCOC пен оның халықаралық акционерлеріне қысымды күшейтуі мүмкін еді, өйткені Қазақстан билігі оператордан қоршаған ортаға келтірілген залалға байланысты шамамен 5 миллиард доллар төлеуді талап етті.
