Qazaqstandyqtar 2021 jyldan óz zeınetaqy jınaǵynyń bir bóligin turǵyn úı jaǵdaıyn jaqsartý men em-domǵa jumsap, qarjy uıymdarynyń basqarýyna bere alady. Zańǵa osy máselege qatysty engiziletin ózgeritýlerdi májilis 24 qarashada qabyldaǵan bolatyn. Qazir zań jobasy parlament senatynda jatyr.
Zeınetaqy jınaǵyn qalaı jumsaýǵa bolady?
Zeınetaqy jınaǵyn baspana jaǵdaıyn jaqsartý úshin:
• turǵyn úı satyp alý, onyń ishinde turǵyn úı qurylysyna úlestik qatysý týraly shartty resimdeý, turǵyn úı jaǵdaılaryn jaqsartý maqsatynda jekeshelendirý, bólip-bólip tóleý, turǵyn úıdi aıyrbastaý jolymen satyp alý;
• satyp alý quqyǵymen jaldaý sharty boıynsha bereshekti ishinara/tolyq óteý
• jeke turǵyn úı qurylysy jáne (nemese) jer ýchaskesin satyp alýǵa (nysanaly maqsaty – jeke turǵyn úı qurylysy nemese jeke qosalqy sharýashylyǵy) jumsaýǵa bolady.
Sonymen qatar, bul aqshany ekinshi deńgeıdegi bankterden, ıpotekalyq uıymdardan turǵyn úı satyp alý jáne úlesker retinde úı alý úshin bastapqy jarna retinde paıdalanýǵa bolady.
Turǵyn úı jaǵdaılaryn jaqsartý maqsatynda satyp alý quqyǵymen jaldaý, jekeshelendirý, bólip-bólip tóleý, turǵyn úıdi aıyrbastaý, jeke turǵyn úı salý nemese jer ýchaskesin satyp alý úshin ıpotekalyq qaryz alsańyz da, bastapqy jarna retinde quıýǵa ruqsat berilmek.
Zeınetaqy shotyndaǵy aqshany alyp, Turǵyn úı qurylys jınaq bankindegi esepshotty da tolyqtyrýǵa bolady. Joba boıynsha, aldyn ala turǵyn úı qaryzyn, aralyq turǵyn úı qaryzyn alýǵa qajetti qarjy retinde paıdalanýǵa bolady.
Sondaı-aq, basynda ıpotekasy bar qazaqstandyqtar bul aqshany qaryzdyń bir bóligin nemese tolyqtaı jabýǵa, ıpotekalyq turǵyn úı qaryzyn qaıta qarjylandyrýǵa jumsaı alady.
Taǵy bir jańalyq, BJZQ-dan alýǵa bolatyn aqshany erli-zaıyptylardyń birine, otbasy múshesine, jaqyn týysyna da berýge bolady.
Qarajat tek baspana jaǵdaıyn jaqsartýǵa jumsalýy shart. Bundaı jaǵdaıda syıǵa tartqysy kelgen jannyń zeınetaqy jınaǵy alýshynyń arnaıy ashylǵan esepshotyna túsedi.
Qandaı shekteýler qoıylady?
Birjolǵy zeınetaqy tólemine óz jubaıyńyzdan nemese joldasyńyzdan, jaqyn týysyńyzdan úı satyp ala almaısyz. Zeınetaqy jınaǵyna satyp alynǵan nemese salyǵan jyljymaıtyn múlikti jeke menshik quqy tirkelgen kúnnen bastap, 5 jyl ishinde jeke ıelikten shyǵarýǵa bolmaıdy. Bul shekteý 2021 jyldyń qańtaryna deıin TQJB qaryzy esebinen alynǵan jyljymaıtyn múlikke júrmeıdi.
Jeke menshiginde turǵyn úı nemese jer ýchaskesiniń bolýy salymshynyń bir jolǵy tólemdi alý jaıly ótinishin keri qaıtarýǵa, zeınetaqy tólemin berýden bas tartýǵa negiz bolmaıdy.
Ótinish bergen kezde, azamat bul qarjyny turǵyn úı jaǵdaıyn jaqsartýǵa jumsaıtynyn dáleldeýi qajet. Ol úshin ýákiletti operatorǵa qajetti qujattardy tapsyrady, al baǵdarlama operatory – aldaǵy ýaqyttta qurylatyn Otbasy banki bolmaq.
Birjolǵy zeınetaqy tólemderin turǵyn úı jaǵdaılaryn jaqsartý maqsattaryna paıdalaný qolma-qol aqshasyz tásilmen júzege asyrylady. Bul rette zeınetaqy shotynda jatqan aqshany arnaıy esepshotqa aýdarý, ıpotekalyq jınaqty rásimdeýge ketetin shyǵyndardy salymshy óz qaltasynan tóleıdi.
Aıta keteıik, memleket basshysy Q.Toqaev 1 qyrkúıektegi Úkimet otyrysynda 2021 jyly BJZQ-nyń 700 myńǵa jýyq salymshysy óz jınaqtarynyń bir bóligin turǵyn úı satyp alý, emge nemese qarjy kompanıalarynyń basqarýyna berýge paıdalana alatynyn aıtqan bolatyn. Ol Úkimetke Ulttyq bankpen birlesip, jyl sońyna deıin barlyq qajetti normatıvtik-quqyqtyq aktilerdi qabyldaýdy jáne osy baǵytta daıyndyq jumystaryn júrgizýdi tapsyrdy. Keıinnen Eńbek jáne halyqty áleýmettik qorǵaý mınıstri Birjan Nurymbetov 721 myńnan astam salymshy zeınetaqy jınaqtary turǵyn úı satyp alýǵa paıdalana alatynyn naqtylap ótken.
