"Qyrkúıek aıynda ınflásıa kútken mólsherden joǵary bolyp shyqty. Buǵan túrtki azyq-túlikke jatpaıtyn taýarlar, ásirese qurylys materıaldary boldy. Komýnaldyq qyzmetter men janar-jaǵarmaı tarıfteriniń aıtarlyqtaı ósimi qyzmet kórsetý sektoryndaǵy ınflásıany údete tústi". Osylardy eskere otyryp, amerıkalyq bank - JP Morgan Qazaqstanda bazalyq mólsherleme kem degende 100 b.p-ǵa ósetinin boljaıdy, dep habarlaıdy Dalanews.kz.
"Ulttyq Bank dollar usynysyn ulǵaıta otyryp, valúta naryǵynda durys sharalar qabyldady. Qyrkúıek aıyndaǵy ınflásıa bizdiń boljamymyzdan da, BBG konsensýsynan da asyp tústi (ekeýi de jyldyq sıpatta 12,6%), tamyzda 12,2%-dan kóterildi, bul - 2023 jyldyń tamyzynan bergi eń joǵary kórsetkish. Tamyz aıy Ulttyq Bank úshin tosyn syı boldy, al qyrkúıek aıy da odan qalys qalmady. Endi biz ınflásıa deńgeıi 2025 jyldyń aıaǵynda 13,5% deńgeıinde bolady dep boljaımyz, bul tamyz aıynyń sońynda jarıalanǵan Ulttyq Banktiń boljamdy dıapazonynan (11-12,5%) edáýir joǵary. 29 tamyzdaǵy UB komıteti otyrysynyń hattamalarynda, eger ınflásıanyń aǵymdaǵy qarqyny saqtalsa, mólsherlemeni ósirý qajettiligi artatyny atap kórsetilgen. Alaıda,qazirgi jaǵdaıda qarqyn saqtalyp qana qoımaı, údeı túsken. Shildedegi 0,7% aılyq kórsetish tamyzda 1% boldy, sodan keıin biz óz boljamymyzǵa qazan aıynda 100 b.p. ósim bolatyny týraly qosymsha málimet engizdik. Qyrkúıek aıynda ınflásıa azyq-túlikke jatpaıtyn taýarlardyń, eń aldymen qurylys materıaldarynyń ósýi aıasynda 1,1%-ǵa deıin kúsheıe tústi. Endi táýekelder Ulttyq Banktiń bazalyq mólsherlemeni 100 b. p-dan joǵary kótere alatynyn kórsetip otyr" dep Telegram-daǵy Komentarı arnasy amerıkalyq bank jarıalaǵan boljammen bólisti.
Tamyz jáne qyrkúıek aıyndaǵy derekter ınflásıalyq qysymnyń turaqtylyǵyn ǵana emes, onyń kúsheıip jatqanyn da kórsetedi. Sondaı-aq oń qubylys ta bar: qyrkúıek aıynda ekpin alǵan baǵa jalpyny birdeı qamtymaıdy. Alaıda ınflásıanyń turaqtylyǵy saqtalýda. Tosyn syıdyń negizgi kózi azyq-túlikke jatpaıtyn taýarlar boldy, olardyń baǵasy aıyna 1,5% ósti (jáne tamyz aıynda 9,8% - dan keıin 10,8%). Bul sekiris qurylys materıaldarymen (turǵyn úıdi jóndeýge arnalǵan materıaldar) jáne az da bolsa jıhaz ben turmystyq jabdyqtarmen baılanysty bolýy múmkin. Ósim bir sanatqa baǵyttalǵandyqtan, shildede teńgeniń álsireýine ol negiz bolyp tabylmaıdy.
Azyq-túlik baǵasy maýsym kezeńine saı, ádettegideı arzandamady. Ol sol kúıinde joǵary bolyp qaldy, múmkin buǵan álsiz teńge men suranystyń artýy áser etken. Komýnaldyq qyzmetter tarıfteriniń eleýli jáne turaqty ósimi jalǵasyp, qyzmetterdegi ınflásıanyń jyldyq kórsetkishi 15,3%, al aılyǵy 1% boldy. Komýnaldyq qyzmetter men otynǵa tarıfteri ınflásıaǵa yqpal etýshi negizgi faktory bolyp tabylady: qyrkúıekte benzın 3,5% (tamyzda +2,4% keıin), elektr energıasy 2,4% (+4,5% keıin), káriz 1,7% - ǵa qymbattady. Komýnaldyq qyzmetter men energetıkalyq taýarlardyń keń tizimi ár aılarda ósip, ınflásıa men ınflásıalyq kútýlerge únemi qysym jasap otyrady. Bul rettegi ózgeristerdiń aýqymy men jıiligi 2023 jyldyń basynan beri buryn-sońdy bolmaǵan deńgeıge jetti, bul tarıf dınamıkasy men jalpy ınflásıa arasyndaǵy turaqty sáıkessizdikke ákelip soǵýda. Dáıekti áser mańyzdylyǵyn joımady: tarıfterdiń ósýi qyzmetterdegi baǵanyń jalpy ósý qarqynynan jáne basty ındeksterden turaqty túrde asyp otyrady.
"Osylaısha Ulttyq Bank óte kúrdeli makroekonomıkalyq jaǵdaıǵa tap kelip otyr. Mólsherlemeni 150 nemese, tipti 200 bazalyq pýntke kóterý ınflásıalyq kútýlerdi turaqtandyrý maqsatyndaǵy Ulttyq Banktiń mindettemesin oryndaý turǵysynda zańdy sheshim bolar edi. Alaıda, birinshi kezeńde, bizdiń oıymyzsha, 100 b.p-ǵa da kóterý jetkilikti bolady. Biz osy aptada Ulttyq Bank osy turǵyda sheshim qabyldaıdy dep oılaımyz", delingen sheteldik bank boljamynda.
Ekonomıs Eldar Shamsýtdınov JPM-nyń bul aıtqandarymen kelise otyryp, azyq-túlikke jatpaıtyn segmenttegi baǵanyń údeýi valútalyq áserdi emes, ishki qyzyp ketý qubylysyn tanytatynyn aıtady.
"Artyq suranystyń negizgi kózi bul jumyspen qamtý men ımporttyń ósýine yqpal etetin, valútaǵa turaqty suranysty qalyptastyratyn jáne ınflásıaǵa qysymdy kúsheıtetin tutynýshylyq nesıeleý ekeni belgili", - deıdi ol.
Aıta ketsek, Ulttyq Banktiń Aqsha-nesıe saıasaty jónindegi komıteti 10 qazanda bazalyq mólsherlemege (kóterý/tómendetý turǵysynda) qatysty óz sheshimin jarıalaýy tıis.
Buǵan deıin QR Ulttyq ekonomıka mınıstrligi 2026-2035 jyldarǵa arnalǵan uzaq merzimdi ekonomıkalyq damý boljamyn jarıalaǵan bolatyn. Onyń memlekettik josparlaý júıesi qujattarynyń qarjylyq qamtamasyz etilý kólemin aıqyndaıtyny da naqtylanady.
