Toǵyz joldyń toraby sanalatyn Shý aýdany ornalasýy jaǵynan erekshe aımaq sanalady. Bul jaqtyń aýa raıy da egin sharýashylyǵyna, jemis-jıdek pen baý-baqsha ósirýge óte qolaıly. Sondyqtan bolsa kerek, munda Jer-Ananyń rızyǵyn kórip otyrǵan sharýalar jeterlik. Solardyń biri – aýdan irgesindegi Belbasar aýylynyń turǵyny, «Mustafa» sharýa qojalyǵynyń jetekshisi - Abýbakır Mamedov.
Osydan 10 jyl buryn qurylǵan sharýa qojalyq baqsha ónimderiniń birneshe túrin ósirýmen aınalysady. Al, ótken jyldan bastap alma ósirýdi qolǵa alypty. Aldaǵy ýaqytta qojalyq aýdandy ekologıalyq turǵydan taza, jergilikti sapaly ónimmen qamtamasyz etip, mol tabysqa qol jetkizbek nıette eken. Jalpy, «Mustafa» sharýa qojalyǵynyń ıeliginde 38 gektar jer bar bolsa, onyń basym bóligine qarbyz ben pıaz syndy baqsha ónimderin egip keledi. Al, ótken jyldan bastap alma ósirýdi qolǵa alypty. Olar kúz aıynda 5 gektar alqapqa 4500 túp alma ekse, bıyl dál sondaı aýmaqqa 4900 túp ekken. Jemis ósirý sharýashylyǵynda alma sortynyń erekshe mańyzy bar. Sondyqtan, baý aǵashtaryn ekkende eń áýeli sorttardy durystap tańdap alýǵa erekshe nazar aýdarý qajet eken. Máselen, sharýa qojalyqtyń jetekshisi Abýbakır Mamedov búginde almanyń 4 túrin ósirip jatqanyn aıtady.
–Ónimniń tátti bolýy tuqymǵa tikeleı baılanysty. Sol sebepti dál osy alma sharýashylyǵynyń bilikti mamandarynyń keńesine súıene otyryp,Almaty qalasynan 9 myńǵa jýyq alma túbin ákeldik. Onyń 6500 túbi «Zolotoı golden» sorty bolsa, 1200 túbi «Amerıkanka». Al qalǵany «Damıra» jáne «Mantep» dep atalatyn sorttar. Negizinen, bul sorttar ekkennen keıin ekinshi jyldan bastap ónim bere bastaǵanymen, besinshi jyly ǵana tolyq ónim beredi. Alma aǵashy erekshe kútip-baptaýdy qajet etedi, bala kútkennen de aýyr.Sál bosańsyp, qaraýsyz qaldyra qalsań jemisin bermeı, jabaıy shóp soıaý-soıaý bolyp ósip ketedi. Oǵan qosa, jemis aǵashtarynyń negizgi jaýy qurt qoı. Sol sebepti, dárileý jumystaryn ýaqytynda júrgizip otyrý qajet. Alaıda, mıneraldy tyńaıtqysh pen dári-dármekti belgilengen talappen bermeseńiz, óltirip alýyńyz ábden múmkin. Sondyqtan, alma aǵashtaryn egetin jáne butaqtaryn kesetin kezde de Túrkıadan arnaıy mamandardy aldyrdyq. Endi aýdan ákimdiginen taǵy da jer suramaqpyn. Oǵan qolym jetip jatsa, alma baqty 20 gektarǵa deıin ulǵaıtý josparda bar, - deıdi Abýbakır Mustafauly.
Jerdiń «tilin» jetik meńgergen qojalyq ıesi alma baǵyna tamshylatyp sýarý ádisin qoldanyp, tıisti talaptarǵa saı baptap, kútýde. Onyń aıtýynsha, tamshylatyn sýarý ádisiniń jumysy az bolǵanymen, shyǵyny kóp kórinedi. Onyń ústine, tamshylatyp sýarýda paıdalanylatyn quraldar maýsymdyq bolǵandyqtan, ol bir jylǵa ǵana jaramdy eken. Alaıda, shýlyq sharýa eńbek etýge talpynǵan adamdy Jer-Ananyń quralaqan qaldyrmaıtynyna kózi jetse kerek, alma ósirýdiń mashahatyna qaramastan, onyń kútimine bar kúshin sarp etýde. «Baǵban bolsań baq ósir, balama dep taǵy ósir» degen ataly sózdi ómirlik ustanym etken aǵamyz baǵyndaǵy almasynyń balbyrap pisýin ǵana kútip otyr. Qalaı desek te, jerge etken jaqsylyq jerden qaıtady. Jemisi óz aldyna, kez kelgen aǵash aýany tazartady. Al, tazalyq – búgingi urpaq saýlyǵynyń negizgi kepili. Sondyqtan da kez kelgen turǵyn bazardyń emes, ózimiz baptaǵan taza jemisti tutynýy qajet. Bul rette, Abýbakır syndy baǵbandardan úırenerimiz kóp ekeni anyq.
