AQSH Máskeý bırjasyna qarsy sanksıa salǵan soń munyń Qazaqstan ekonomıkasyna qanshalyq áseri bolady degen úreı paıda bola bastady. Bul máselege ekonomıs sarapshy, eks-senator Ýálıhan Qaısarov jaýap berdi, - dep habarlaıdy Dalanews.kz.
Ekonomıs Reseıge salynǵan sanksıa Reseıdegi dollardyń ishki baǵytyna kóp áser etpeıtinin jetkizdi.
"12-si kúni Amerıka qabyldaǵan sanksıalardy qaraıtyn bolsaq, sol kezderde dollar keıbir bankilerde 200 rúblge deıin kóterildi. Biraq muny dúrbeleń dep aıtýǵa bolady. Qazir kerisinshe Reseı rýbliniń baǵyty kóterildi. Ol neni bildiredi? Dúrbeleń azaıǵanyn kórsetedi. Reseı álemdik sanksıalarǵa óz ekonomıkasyn qalyptastyrdy. Bul sanksıa asa qatty áser etpeıdi. Reseıdiń jalpy ishki ónimi - 5,5 trıllıon dollar. Ol álemdegi segizinshi ekonomıka bolyp otyr. Eýropadaǵy tórtinshi ekonomıka. ...Jalpy Reseıdiń ekonomıkasy qalaı bolsyn kóterilip jatyr", - dedi sarapshy Barys Media-ǵa.
Sarapshy Reseı áskerı ónerkásip kesheni arqyly ekonomıkasyn kóterip jatqanyn aıtty.
"Qara metaldar deımiz ǵoı, dúnıe júzi memleketteri sanksıa salsa da qara metal óndirisi, tutynylýy kóterildi. Óıtkeni bári áskerı keshenge bara jatyr: tank jasaý kerek, qarý-jaraq jasaý kerek. Olar ekonomıkasyn áskerı soǵys arqyly ustap otyr. Reseıdiń ekonomıkasy aldaǵy bir-eki jyldyqta quldyraıdy degenge kúmándimin", - dedi ol.
Ýálıhan Qaısarov bul jaǵdaıdyń Qazaqstanǵa qandaı áseri bolatynyn aıtty.
"Qazaqstandaǵy teńgeniń baǵyty dollarǵa qaraǵan kezde sál kóterildi. Biraq búgin óz ornyna kelip jatyr. Teńge bolsyn, Reseıdiń rýbli bolsyn, olardyń baǵyty ımportqa baılanysty. Eger shetelden alyp keletin zattar, taýarlar kóbeıetin bolsa, árıne, dollardyń baǵyty kóteriledi. Oǵan qosa ózimizdiń, Reseıdiń eksporty bar. Reseıde qazir aǵash eksporty azaıdy, gaz eksporty azaıdy, Qytaıǵa saýda balansy múldem ózgerdi. Olardyń saýda-sattyǵy tym azaıǵan joq. ...Kóp adam Reseıdiń sharýasy bitti deıdi, ol shyndyqqa saı keletin nárse emes.
...Qazaqstandy aıtatyn bolsaq, jaǵdaı, Reseıge salynǵan sanksıa Qazaqstanǵa qatty áser etpeıdi. Óıtkeni Qazaqstan arqyly jasap jatqan saýda-sattyǵy óte az. Kóbin Qytaı arqyly jasap jatyr, Úndistan, Túrkıa arqyly jasap jatyr. Menińshe, eger Qazaqstanda dollar kóteriletin bolsa, 470 teńgeden aspaıdy. Kerisinshe jazdyń aıaǵyna deıin dollar 450-455 teńge kóleminde bolýy kerek", - dedi sarapshy Barys Media-ǵa.
Aıta keteıik, buǵan deıin ekonomıs Rasýl Rysmambetov The Times of Central Asia basylymyna Reseıdegi birqatar qarjy qurylymyna qarsy sanksıa Qazaqstanǵa tikeleı áser etpeıtinin málimdegen edi. Alaıda Reseı bıliginiń áreketteri Qazaqstan úshin mindetti túrde zardaptarǵa ákep soqtyrady.
"Bir sátte Reseıdiń qarjy bıligi sanksıalardyń qysymy olardyń qyzmetin qıyndatýǵa emes, olardyń qarjylyq qurylymyn buzýǵa baǵyttalǵanyn túsinedi", - dep jazdy Rysmambetov áleýmettik jelilerde.
Degenmen sarapshy rúbldiń qunsyzdanýy qant, sút jáne astyq óndiretin qazaqstandyq kásipkerlerge áser etedi dep sanaıdy.
