Ortalyq Azıa odaqqa birigýi múmkin be?

Dalanews 05 mam. 2018 06:28 771

«Eýrazıa álemi» pikirsaıys klýbynyń kezekti basqosýy «Bolashaqtaǵy Orta Azıa: áriptestik qarqyny vs statıka» atty taqyrypqa arnaldy.

 Saıasattanýy Edýard Poletaevtyń aıtýynsha, Orta Azıa memleketteriniń arasyndaǵy áriptestikke bastamashy bolǵan Ózbekstannyń qazirgi prezıdenti Shavkat Mırzıaev.

«Meniń aıtpaǵym, bolashaqta Orta Azıa keńistiginde naqty strategıasy bar odaq qurylýy múmkin be? Múmkin. Biraq, qıyndyǵy kóp. Munyń túrli saıası sebepteri bar», – dedi ol.

Al profesor Bolat Sultanovtyń aıtýynsha,  Ortalyq Azıa bólek odaq, bólek naryq retinde ózge uıymdarmen áriptesip jumys isteýge ázir daıyn emes.

«Buǵan kim jáne ne kedergi degen saýalǵa toqtalaıyq. Bir kezderi munyń basty sebepshisi marqum Islam Kárimov edi. Kárimov kóp tarapty áriptestikke qarsy boldy. Mundaı áriptestiktiń túrin qoldamady ol. Sosyn eń basty faktor. Aımaqtaǵy memleketter birjaqty kelisimge kele almaı otyrǵan jaǵdaılar kóp. Onyń eń bastysy sý-energetıkalyq resýrs. Sý máselesi sheshilmeı aımaqtaǵy elderdiń odaqqa birigýi de múmkin emes», – dedi Sultanov.
Sarapshy Rustam Burnashevtyń pikirinshe, Ortalyq Azıa eshqashan bir bolmaǵan. Keńes Úkimetiniń ózi Qazaqstan men Orta Azıany eki bólek alyp qarastyrǵan.

«Kedergiler de bar. Sonyń biri Eýrazıalyq ekonomıkalyq odaq ekenin esten shyǵarmaǵan jón. Qazaqstan men Qyrǵyzstan Eýrazıalyq ekonomıkalyq odaqqa múshe. Olar bir odaqta júrip, bir odaqqa qosyla almaıtyny beseneden belgili» dedi ol.

Óz kezeginde «Strategıa» áleýmettik jáne saıası zertteýler ortalyǵy qoǵamdyq qorynyń prezıdenti Gúlmıra Ileýova: «Odaq týraly

másele kótergende buǵan jalpy jahandyq deńgeıde elderdiń qalaı qararyn, olardyń strategıasyn eskerý qajet. AQSH-tyń maqsaty bul aımaqta túgeldeı, taza shynaıy demokratıa ortaný.  Eýrazıalyq ekonomıkalyq odaq taza Reseıdiń jobasy. Qytaıdyń da óz kózdegeni bar» dedi ol.

Al saıasattanýshy Ádil Káýkenov áriptesteriniń sózine qarsy shyqty. Onyń aıtýynsha, Orta Azıanyń odaqqa birigýine jol ashatyn alǵysharttar óte kóp. Buǵan geografıalyq jáne mádenı faktor sebep bolady.

 

Usynylǵan
Sońǵy jańalyqtar