Taǵdyr tabystyrǵan, tabany Alataý men Altaıdyń atyrabyna tıgen osynaý ult pen ulystyń uıymshyldyǵy «Halyqtar dostyǵy» degen máńgilik alaýdyń óshpeýine kepil. Degenmen, soǵan qaramastan el arasynda sorpanyń qaınaýyndaı burq ete qalatyn tartysta bolatyny jasyryn emes. Osyndaı kıkiljińniń aldyn alý úshin júıeli jospar qajet.
Bul tusta Almaty oblystyq «Dostyq úıi» Qoǵamdyq kelisim ortalyǵy biregeı jobalar qataryn el nazaryna usynyp otyrǵan jaıy bar. Bul týraly «Dostyq úıi» dırektory Sandýǵash Dúısenova málimdedi.
Alǵashqy balamasy joq joba – Jer Janaty Jetisy.
Bul jastardyń kásibin bastaý úshin oqytý jáne granttar bólý arqyly kásipkerlik qyzmetti nasıhattaýǵa baǵyttalǵan.
«Jobany qurýǵa jas urpaq arasyndaǵy etnosaralyq qaqtyǵystar túrtki boldy, al ol qaqtyǵystardyń basty sebebi – jastar arasynda oryn alǵan jumyssyzdyq» deıdi Sandýǵash Elýbaıqyzy.
Joba sheńberinde áleýmettik saýalnama arqyly belsendi aýyl jastary izdestirilip, odan keıin qatysýshylardy kásipkerlik negizderine oqytý júrgiziledi. Al oqý sońynda qatysýshylarǵa sertıfıkattar beriledi. Sonymen qatar, jobany uıymdastyrýshylar men kýratorlar jas kásipker bıznesin qoldaý jáne alǵa jyljytý boıynsha qoldaý kórsetedi.
Kelesi usynylyp otyrǵan is-shara «Made in Jetisu» festıvali. Bul – shaǵyn kásipkerlerdiń áleýetin, jańa bıznes ıdeıalardy, tájirıbe almasýdy, etnostardyń Qazaqstandyq kún tártibine kirýin jáne kásipkerlikke oqytýdaǵy jańa tásildemeni kórsýge baǵyttalǵan.
Festıváldiń maqsaty shaǵyn bıznespen aınylysatyn jáne kóp jaǵdaıda úı óndirisinde otyrǵan tulǵalarǵa jańa deńgeıge kóshýdi yntalandyrý bolyp keledi. Ultaralyq kelisimdi nyǵaıtý da osy jobanyń ajyramas bóligi bolyp tabylady.
Jobanyń negizgi mindetteri Jetisý óńiriniń etnomádenı ortalyqtarynyń alýan túrliligin kórsetý, sondaı-aq túrli etnos ókilderi arasynda kásipkerlerdi yntalandyrý jáne qoldaý bolyp tabylady. Festıváldi júzege asyrý barysynda kelesi taqyryptar usynylady:
- úıde biregeı óndiris,
- halyqtyń shyǵarmashylyq bólimi,
- ınovasıalar.
- Mádenıet jáne jańa tehnologıalardy engizý.
– Festıvál aıasynda «İskerlik mektep» alańy jumys isteıtin bolady. Jas kásipkerler arasynda keńes berý jáne beıresmı qarym-qatynas arqyly uıymdastyrýshylar eń batyl bıznes-ıdeıalardyń týyndaýyna áser etýi múmkin. Sonymen qatar, festıvál aıasynda kásipkerler «Jyldyń ashylýy» nomınasıasy boıynsha qatysýshylardy marapattaıtyn bolady, – dedi «Dostyq úıi» Qoǵamdyq kelisim ortalyǵynyń dırektory Sandýǵash Dúısenova.
Festıválge Almaty oblysynyń 17 aýdany men 3 qalasy qatysa alady.
Eńbekke tartý arqyly, tájirıbe almasý negizinde iske asatyn kelesi joba – «Qyryltai» halyqaralyq forýmy.
Joba ejelgi Jibek jolyn jańǵyrtý arqyly ıdeologıalyq yntymaqtastyqqa baǵyttalǵan, ol adamdardyń óz elinen shyqqan etnostarmen erkin júrip-turý jolyndaǵy barlyq kedergilerdi joıýǵa, sondaı-aq ulttyq dástúrlerdi nyǵaıtýǵa ony odan ári damytýǵa kómektesedi.
Forýmǵa TMD elderinen delegattar qatysady. Qonaqtar Qazaqstan jerinde túrli sebepterge baılanysty qalyp qoıǵan óz ultynyń turǵyndarymen, olardyń salt-dástúrlerimen, ádet-ǵuryptarymen tanysa alady.
Forým barysynda kásipkerlik, saýda jáne ınvestısıa salasyndaǵy halyqaralyq yntymaqtastyq máseleleri sheshiletin bolady. Forýmǵa qatysýshylar birneshe baǵyttardy tamashalaı alady:
- Jastarǵa patrıottyq tárbıe berý;
- Halyqaralyq jáne aımaqaralyq yntymaqtastyqty damytý
- Jastardyń dástúrli otbasylyq qundylyqtaryn qalyptastyrý
- Qazaqstandyq biregeılikti, barlyq etnostardyń birligin qalyptastyrý, mádenıetaralyq jáne konfesıaaralyq dıalogqa járdemdesý.
«Forým sońynda «Etno-moda» baıqaýy ótedi, onyń barysynda túpnusqalyq jáne qaıta jańartylǵan kostúmnen bastap, sýretshilerdiń, modelerlerdiń, dızaınerler men stılısterdiń fýtýrısik, fantasıkalyq týyndylaryna deıin kıimdegi etnıkalyq stıldiń barlyq baǵyttary usynylatyn bolady. Baıqaýǵa Táýelsiz Memleketter Dostastyǵy elderiniń joǵary jáne orta bilim berý mekemeleriniń dızaınerleri, oqytýshylary men stýdentteri qatysady» degen paıymda Sandýǵash Elýbaıqyzy.
Ulttar arasyndaǵy yntymaqtastyqty nasıhattaýdy kózdegen jobalar qatarynda ólkemizdiń tarıhy men mádenıetin , bolmysyndaǵy daralyǵyn kópke kórsetýde nazardan tys qalmaǵan. Onyń dáleli «Etno-aýyl Jailau» jobasy.
Jobanyń maqsaty – Almaty oblysynda etno-aýyl qurý. Ulttyq-mádenı keshenniń kelýshileri – Jetisýda turatyn ózge etnos ókilderiniń baı tarıhyn, mádenıetin, ónerin jáne dástúrlerin tamashalaı alady. Kez kelgen adam, órkenıettiń etnomádenı ortasyna enip, túrli etnostardyń merekelik ómirinen tolyq lázzat ala alady.
– Osy jobany iske asyra otyryp, eldiń tarıhı jáne mádenı murasyn nasıhattaýǵa, qunsyz salt-dástúrler men ádet-ǵuryptardyń rýhanı qazynasynyń ulǵaıýyna úlken yqpal etýge múmkindigimiz bar, – deıdi Sandýǵash Dúısenova.
Keshende túrli etnostardyń taǵamdary, salt-dástúrleri, sondaı-aq ulttyq kıimder usynylatyn bolady.
Kelýshiler úshin sheberlik synyptary, Tildik kýrstar, tigý jáne kesteleý sabaqtary ótkiziledi, sondaı-aq kelýshiler bı bılep, túrli mýzykalyq aspaptarda oınaýdy úırene alady.
Jobany iske asyrý barysynda Qazaqstan úshin biregeı týr-ónim jasalady, ol Almaty oblysynyń týrızm salasyn damytýǵa tamasha qosymsha bola alady.
Sandýǵash Dúısenova sondaı-aq, búgingi kúni joǵaryda atalǵan jobalardy júzege asyrý boıynsha belsendi jumys júrgizilip jatqanyn atap ótti. Mekeme basqa basqarmalarmen jáne departamenttermen yntymaqtastyq úshin memorandýmdar daıyndaý ústinde.
Anar Sabyrova, Almaty oblysy
