ۇلتارالىق كەلىسىم – وركەنيەت تىرەگى. تىلگە جەڭىل، جۇرەككە جىلى تيەتىن ءسوز بولعانىمەن ونىڭ ارتىنداعى جاۋاپكەرشىلىكتىڭ جۇگى اۋىر. ءتۇرلى ەتنوس وكىلدەرىنىڭ اراسىنداعى تاتۋلىق اتتى تۋدىڭ تۇعىرىنان تۇسپەگەنى ماڭىزدى. بۇل رەتتە قازاقستان حالىقتار اسسامبلەياسىنىڭ اتقارار قىزمەتىنىڭ قىرۋار ەكەنى داۋسىز. ەلباسى نۇرسۇلتان نازاربايەۆ ايتقانداي «اسسامبلەيا – بۇكىل حالقىمىز بىرلەسە كوتەرگەن ورتاق ءبىر شاڭىراق». ونى قاستەرلەۋ بارشاعا پارىز.

تاعدىر تابىستىرعان، تابانى الاتاۋ مەن التايدىڭ اتىرابىنا تيگەن وسىناۋ ۇلت پەن ۇلىستىڭ ۇيىمشىلدىعى «حالىقتار دوستىعى» دەگەن ماڭگىلىك الاۋدىڭ وشپەۋىنە كەپىل. دەگەنمەن، سوعان قاراماستان ەل اراسىندا سورپانىڭ قايناۋىنداي بۇرق ەتە قالاتىن تارتىستا بولاتىنى جاسىرىن ەمەس. وسىنداي كيكىلجىڭنىڭ  الدىن الۋ ءۇشىن جۇيەلى جوسپار قاجەت.

بۇل تۇستا الماتى وبلىستىق «دوستىق ءۇيى» قوعامدىق كەلىسىم ورتالىعى بىرەگەي جوبالار قاتارىن ەل نازارىنا ۇسىنىپ وتىرعان جايى بار. بۇل تۋرالى  «دوستىق ءۇيى» ديرەكتورى ساندۋعاش دۇيسەنوۆا مالىمدەدى.

العاشقى بالاماسى جوق جوبا – Jer Janaty Jetisy.

بۇل  جاستاردىڭ كاسىبىن  باستاۋ ءۇشىن وقىتۋ جانە گرانتتار ءبولۋ ارقىلى كاسىپكەرلىك قىزمەتتى ناسيحاتتاۋعا باعىتتالعان.

«جوبانى قۇرۋعا جاس ۇرپاق اراسىنداعى ەتنوسارالىق قاقتىعىستار تۇرتكى بولدى، ال ول قاقتىعىستاردىڭ باستى سەبەبى – جاستار اراسىندا ورىن العان جۇمىسسىزدىق» دەيدى ساندۋعاش ەلۋباي قىزى.

جوبا شەڭبەرىندە الەۋمەتتىك ساۋالناما ارقىلى بەلسەندى اۋىل جاستارى ىزدەستىرىلىپ، ودان كەيىن قاتىسۋشىلاردى كاسىپكەرلىك نەگىزدەرىنە وقىتۋ جۇرگىزىلەدى. ال وقۋ سوڭىندا قاتىسۋشىلارعا سەرتيفيكاتتار بەرىلەدى. سونىمەن قاتار، جوبانى ۇيىمداستىرۋشىلار مەن كۋراتورلار جاس كاسىپكەر بيزنەسىن قولداۋ جانە العا جىلجىتۋ بويىنشا قولداۋ كورسەتەدى.

كەلەسى ۇسىنىلىپ وتىرعان ءىس-شارا «Made in Jetisu» فەستيۆالى. بۇل – شاعىن كاسىپكەرلەردىڭ الەۋەتىن، جاڭا بيزنەس يدەيالاردى، تاجىريبە الماسۋدى، ەتنوستاردىڭ قازاقستاندىق كۇن تارتىبىنە كىرۋىن جانە كاسىپكەرلىككە وقىتۋداعى جاڭا تاسىلدەمەنى كورسۋگە باعىتتالعان.

فەستيۆالدىڭ ماقساتى شاعىن بيزنەسپەن اينىلىساتىن جانە كوپ جاعدايدا ءۇي وندىرىسىندە وتىرعان تۇلعالارعا جاڭا دەڭگەيگە كوشۋدى ىنتالاندىرۋ بولىپ كەلەدى. ۇلتارالىق كەلىسىمدى نىعايتۋ دا وسى جوبانىڭ اجىراماس بولىگى بولىپ تابىلادى.

جوبانىڭ نەگىزگى مىندەتتەرى جەتىسۋ ءوڭىرىنىڭ ەتنومادەني ورتالىقتارىنىڭ الۋان تۇرلىلىگىن كورسەتۋ، سونداي-اق ءتۇرلى ەتنوس وكىلدەرى اراسىندا كاسىپكەرلەردى ىنتالاندىرۋ جانە قولداۋ بولىپ تابىلادى. فەستيۆالدى جۇزەگە اسىرۋ بارىسىندا كەلەسى تاقىرىپتار ۇسىنىلادى:

• ۇيدە بىرەگەي ءوندىرىس،


• حالىقتىڭ شىعارماشىلىق ءبولىمى،


• يننوۆاسيالار.


• مادەنيەت جانە جاڭا تەحنولوگيالاردى ەنگىزۋ.

 

– فەستيۆال اياسىندا «ىسكەرلىك مەكتەپ» الاڭى جۇمىس ىستەيتىن بولادى. جاس كاسىپكەرلەر اراسىندا كەڭەس بەرۋ جانە بەيرەسمي قارىم-قاتىناس ارقىلى ۇيىمداستىرۋشىلار ەڭ باتىل بيزنەس-يدەيالاردىڭ تۋىنداۋىنا اسەر ەتۋى مۇمكىن. سونىمەن قاتار، فەستيۆال اياسىندا كاسىپكەرلەر «جىلدىڭ اشىلۋى» نوميناسياسى بويىنشا قاتىسۋشىلاردى ماراپاتتايتىن بولادى، – دەدى «دوستىق ءۇيى» قوعامدىق كەلىسىم ورتالىعىنىڭ ديرەكتورى ساندۋعاش دۇيسەنوۆا.

فەستيۆالگە الماتى وبلىسىنىڭ 17 اۋدانى مەن 3 قالاسى قاتىسا الادى.

ەڭبەككە تارتۋ ارقىلى، تاجىريبە الماسۋ نەگىزىندە ىسكە اساتىن كەلەسى جوبا –  «Qyryltai» حالىقارالىق فورۋمى.

جوبا ەجەلگى جىبەك جولىن جاڭعىرتۋ ارقىلى يدەولوگيالىق ىنتىماقتاستىققا باعىتتالعان، ول ادامداردىڭ ءوز ەلىنەن شىققان ەتنوستارمەن ەركىن ءجۇرىپ-تۇرۋ جولىنداعى بارلىق كەدەرگىلەردى جويۋعا، سونداي-اق ۇلتتىق داستۇرلەردى نىعايتۋعا ونى ودان ءارى دامىتۋعا كومەكتەسەدى.

فورۋمعا تمد ەلدەرىنەن دەلەگاتتار قاتىسادى. قوناقتار قازاقستان جەرىندە ءتۇرلى سەبەپتەرگە بايلانىستى قالىپ قويعان ءوز ۇلتىنىڭ تۇرعىندارىمەن، ولاردىڭ سالت-داستۇرلەرىمەن، ادەت-عۇرىپتارىمەن تانىسا الادى.

فورۋم بارىسىندا كاسىپكەرلىك، ساۋدا جانە ينۆەستيسيا سالاسىنداعى حالىقارالىق ىنتىماقتاستىق ماسەلەلەرى شەشىلەتىن بولادى. فورۋمعا قاتىسۋشىلار بىرنەشە باعىتتاردى تاماشالاي الادى:

- جاستارعا پاتريوتتىق تاربيە بەرۋ؛

- حالىقارالىق جانە ايماقارالىق ىنتىماقتاستىقتى دامىتۋ

- جاستاردىڭ ءداستۇرلى وتباسىلىق قۇندىلىقتارىن قالىپتاستىرۋ

- قازاقستاندىق بىرەگەيلىكتى، بارلىق ەتنوستاردىڭ بىرلىگىن قالىپتاستىرۋ، مادەنيەتارالىق جانە كونفەسسياارالىق ديالوگقا جاردەمدەسۋ.

«فورۋم سوڭىندا «ەتنو-مودا» بايقاۋى وتەدى، ونىڭ بارىسىندا ءتۇپنۇسقالىق جانە قايتا جاڭارتىلعان كوستيۋمنەن باستاپ، سۋرەتشىلەردىڭ، مودەلەرلەردىڭ، ديزاينەرلەر مەن ستيليستتەردىڭ فۋتۋريستىك، فانتاستيكالىق تۋىندىلارىنا دەيىن كيىمدەگى ەتنيكالىق ءستيلدىڭ بارلىق باعىتتارى ۇسىنىلاتىن بولادى. بايقاۋعا تاۋەلسىز مەملەكەتتەر دوستاستىعى ەلدەرىنىڭ جوعارى جانە ورتا ءبىلىم بەرۋ مەكەمەلەرىنىڭ ديزاينەرلەرى، وقىتۋشىلارى مەن ستۋدەنتتەرى قاتىسادى» دەگەن پايىمدا ساندۋعاش ەلۋباي قىزى.

ۇلتتار اراسىنداعى ىنتىماقتاستىقتى ناسيحاتتاۋدى كوزدەگەن جوبالار قاتارىندا ولكەمىزدىڭ تاريحى مەن مادەنيەتىن ، بولمىسىنداعى دارالىعىن كوپكە كورسەتۋدە نازاردان تىس قالماعان. ونىڭ دالەلى «ەتنو-اۋىل Jailau» جوباسى.

جوبانىڭ ماقساتى – الماتى وبلىسىندا ەتنو-اۋىل قۇرۋ. ۇلتتىق-مادەني كەشەننىڭ كەلۋشىلەرى – جەتىسۋدا تۇراتىن وزگە ەتنوس وكىلدەرىنىڭ باي تاريحىن، مادەنيەتىن، ونەرىن جانە داستۇرلەرىن تاماشالاي الادى. كەز كەلگەن ادام، وركەنيەتتىڭ ەتنومادەني ورتاسىنا ەنىپ، ءتۇرلى ەتنوستاردىڭ مەرەكەلىك ومىرىنەن تولىق ءلاززات الا الادى.

– وسى جوبانى ىسكە اسىرا وتىرىپ، ەلدىڭ تاريحي جانە مادەني مۇراسىن ناسيحاتتاۋعا، قۇنسىز سالت-داستۇرلەر مەن ادەت-عۇرىپتاردىڭ رۋحاني قازىناسىنىڭ ۇلعايۋىنا ۇلكەن ىقپال ەتۋگە مۇمكىندىگىمىز بار، – دەيدى ساندۋعاش دۇيسەنوۆا.

كەشەندە ءتۇرلى ەتنوستاردىڭ تاعامدارى، سالت-داستۇرلەرى، سونداي-اق ۇلتتىق كيىمدەر ۇسىنىلاتىن بولادى.

كەلۋشىلەر ءۇشىن شەبەرلىك سىنىپتارى، تىلدىك كۋرستار، تىگۋ جانە  كەستەلەۋ ساباقتارى وتكىزىلەدى، سونداي-اق كەلۋشىلەر بي بيلەپ، ءتۇرلى مۋزىكالىق اسپاپتاردا ويناۋدى ۇيرەنە الادى.

جوبانى ىسكە اسىرۋ بارىسىندا قازاقستان ءۇشىن بىرەگەي ءتۋر-ونىم جاسالادى، ول الماتى وبلىسىنىڭ تۋريزم سالاسىن دامىتۋعا تاماشا قوسىمشا بولا الادى.

ساندۋعاش دۇيسەنوۆا سونداي-اق، بۇگىنگى كۇنى جوعارىدا اتالعان جوبالاردى جۇزەگە اسىرۋ بويىنشا بەلسەندى جۇمىس جۇرگىزىلىپ جاتقانىن اتاپ ءوتتى. مەكەمە باسقا باسقارمالارمەن جانە دەپارتامەنتتەرمەن ىنتىماقتاستىق ءۇشىن مەموراندۋمدار دايىنداۋ ۇستىندە.

انار سابىروۆا، الماتى وبلىسى