Sońǵy birneshe jylda Qazaqstanda jańa merekelerdi engizý týraly birneshe ret bastama kóterildi. Depýtattar, mınıstrlikter men qoǵam belsendileri óz usynystaryn aıtýda. Qoǵam Qazaqstanda qandaı datalardy toılaýdy usynyp jatyr, sholyp kórsek.
Ulttyq kıim kúni. Bul bastamany Májilis depýtaty Dáýlet Muqaev kóterdi. Halyq qalaýlysy Qazaqstannyń ulttyq kıimin dáripteý maqsatynda Úkimetke Ulttyq kıim kúnin respýblıkalyq deńgeıde bekitý qajettigin jetkizdi. Májilismenniń sózine qaraǵanda, dástúrli kıim qazaqstandyqtardyń ulttyq kodyn tamasha aıshyqtaıdy. Ol óziniń áriptesterin Májiliste ulttyq kıim elementterin jıi kıýge shaqyrdy. Aldaǵy ýaqytta tek Naýryz merekesi men taqyryptyq sharalarmen shektelip qalmaı, ulttyq kıim kıý dástúrin úrdiske aınaldyrý qajet.
Depýtattyń usynysy 2024 jyldyń 21 aqpanynda jasalǵan. Ázirge úkimetten jaýap bolǵan joq.
Jańa jyldyń ornyna áz-Naýryz (kóktemdegi jańa jyl) merekesin joǵary deńgeıde toılaý da sońǵy jyldary jıi aıtylyp jatyr. Muny Prezıdent Qasym-Jomart Toqaev ta qoldaıtynyn bildirdi. «...Bir jaǵynan, Jańa jyl men úshin qasterli mereke emes. Onyń ústine, ózimizdiń tól jańa jylymyz – áz-Naýryzdy esten shyǵarmaǵan jón. Bul meıram – tirshilikti túlete keletin naǵyz tabıǵı jyl basy», – dedi Memleket basshysy. Ol Naýryz – jańarý men jańǵyrýdyń sımvoly ekenin atap ótip, tól merekemizdiń mazmunyn baıytyp, ony barynsha erekshelep, jańasha atap ótýimiz kerek ekenin túsindirdi. «Bul qadam qoǵamdy uıystyryp, ulttyq biregeıligimizdi aıshyqtap, el birligin nyǵaıta túsýge yqpal etedi dep senemin», – degendi Qasym-Jomart Kemeluly.
Senat depýtaty Álı Bektaevtyń Naýryz merekesin Jańa jyl merekesimen salystyrǵany bar. Onyń málimetinshe, Jańa jyldy toılaý kúrdelenip, otbasylyq merekeden «materıaldyq» sharaǵa aınalǵan. Depýtat Qazaqstanda Jańa jyldy toılaýdyń erekshe áleýmettik-ıdeologıalyq dástúrin qalyptastyrý qajettigin jetkizdi. Ol elimizde Naýryz meıramyn toılaýdyń ulttyq tujyrymdamasyn qabyldaý qajet dep esepteıdi.
Senatordyń saýaly Úkimet basshysyna qańtar aıynda jiberilgen bolatyn. Buǵan Premer-Mınıstrdiń orynbasary Tamara Dúısenova jaýap berdi. Vıse-premer depýtat kótergen máseleni ózekti dep sanaıdy. Tıisti tapsyrma Mádenıet jáne aqparat mınıstrine berilgen kórinedi.
«Aǵymdaǵy jyldyń naýryz aıynda uıymdastyrylatyn negizgi is-sharalar azamattardyń rýhanı tárbıesin arttyrýǵa, qazaq jerindegi tatýlyq pen dostyqty nyǵaıtýǵa, ulttyq biregeılik pen kelisimdi saqtaýǵa, otbasylyq qundylyqtardy nasıhattaýǵa, qorshaǵan ortany, tabıǵatty qurmetteýge, adamgershilikke tárbıeleýge baǵyttalǵan. Qoǵamda Naýryz meıramyn toılaý mádenıeti jańasha qalyptasa bastaıdy. Óz kezeginde Mádenıet jáne aqparat mınıstrligi Naýryz meıramyn toılaý boıynsha is-sharalar josparyn ázirleýde», – delingen habarlamada.
Sapa kúni. Bul merekeniń paıda bolýyna Saýda jáne ıntegrasıa mınıstrliginiń Tehnıkalyq retteý jáne metrologıa komıteti bastamashy boldy. Merekeni qarashanyń ekinshi beısenbisinde atap ótý usynyldy. Sapa kúninde dúnıe júzindegi kompanıalar bıznes-semınarlar, prezentasıalar sıaqty túrli sharalarǵa qatysady, qyzmetkerlerge arnalǵan vıktorınalar men konkýrstar ótkizedi, jeńimpazdardy atap ótedi.
Dúnıejúzilik sapa kúni 1989 jyly Eýropalyq sapa uıymy, AQSH jáne Japonıa bastamasymen jyl saıyn qarashanyń ekinshi beısenbisinde belgilenedi. Ony alǵash ret 1990 jyly BUU sapanyń tabysty damýǵa qol jetkizýdegi mańyzdy róli týraly halyqaralyq habardarlyqty arttyrý maqsatynda jarıalady.
Alaıda, Sapa kúni qazirgi ýaqytta Qazaqstanda bekitilgen mereke kúnderiniń tiziminde joq.
Memlekettik qyzmet qyzmetkerleriniń kúni. Bul kásibı merekeni engizý týraly bastamany Sıfrlyq damý, ınovasıalar jáne aeroǵarysh ónerkásibi mınıstrligi 2023 jyldyń aqpanynda kótergen bolatyn. Maqsat – memlekettik qyzmet kórsetý salasynyń qyzmetkerlerin qoldaý. Mınıstrliktiń málimetinshe, olardyń jalpy sany 20 myńnan astam adamdy quraıdy. 15 sáýirde Memlekettik qyzmet kórsetý salasy qyzmetkerleri kúnin atap ótý usynyldy.
Qazirgi ýaqytta mereke kúnderiniń bekitilgen tizbesine Memlekettik qyzmet kórsetýshiler kúni kirmeıdi.
Turǵyn úı-kommýnaldyq sharýashylyǵy qyzmetkerleriniń kúni. 2022 jyldyń shildesinde Indýstrıa jáne ınfraqurylymdyq damý mınıstrligi 16 sáýirdi Turǵyn úı-kommýnaldyq sharýashylyq qyzmetkerleri kúnin engizý týraly qaýly jobasyn daıyndady. Usynysqa qatysty túsindirme jazbada turǵyn úı-kommýnaldyq sharýashylyq salasynyń qyzmetkerleri el turǵyndaryn táýlik boıy jylýmen, elektrmen, sýmen qamtamasyz etip, kóshe tazalyǵyn qadaǵalap, sonymen qatar elimizdiń turǵyn úı qoryn basqaryp, kútip-baptap, sol arqyly jaǵdaı týǵyzatyny atap ótilgen. Olar barlyq azamattar úshin qolaıly jáne jaıly ómir súrý úshin baryn salyp, eńbek etedi.
Sondaı-aq vedomstvo buǵan deıin Keńes Odaǵy kezinde Turǵyn úı-kommýnaldyq sharýashylyǵy qyzmetkerleriniń kúni dástúrli túrde shilde aıynyń tórtinshi jeksenbisinde atalyp ótetinin eske salady. Odaq ydyraǵannan keıin bul mereke Reseıde, Belorýssıada, Ýkraınada jáne Ózbekstanda saqtalyp qalǵan. Qazirgi ýaqytta bekitilgen merekeler tiziminde joq.
Alash qaıratkerleriniń kúni. 2022 jyldyń jeltoqsan aıynda Májilis Alash kúnin jyl saıyn 12 jeltoqsanda memlekettik deńgeıde atap ótýdi usynǵan bolatyn. Usynys Alash Orda qaıratkerleriniń rólin erekshe atap ótý qajettiliginen týyndap otyr. Bul usynysqa eks-premer-mınıstr Álıhan Smaıylov bul másele saıası qýǵyn-súrgin qurbandaryn tolyq aqtaý jónindegi memlekettik komısıanyń qaraýyna usynylatynyn aıtty. Alash kúni qazir bekitilgen merekeler tiziminde joq.
Sport jattyqtyrýshysy kúni. Bul usynysty «Qazaqstandyq sportshylar odaǵy» qaýymdastyǵy jasady. Uıym qazirgi ýaqytta mereke beıresmı túrde 30 qazanda toılanyp jatqanyn, biraq kásipodaq 7 sáýirde - kórnekti sportshy Qajymuqan Muńaıtpasovtyń týǵan kúnin jattyqtyrýshylar kúni retinde atap ótýdi usynyp otyrǵanyn málimdedi.
Qazirgi ýaqytta bekitilgen merekeler tiziminde joq.
Aıta keteıik, Qazaqstanda merekeler ulttyq, memlekettik, kásibı jáne basqalarǵa bólinedi:
- ulttyq merekeler – Qazaqstan memlekettiliginiń damýyna erekshe áser etken tarıhı mańyzy bar oqıǵalardy atap ótý úshin Qazaqstan Respýblıkasynda belgilengen merekeler. Ulttyq merekelerdi toılaý ortalyq jáne jergilikti memlekettik organdarda resmı is-sharalarmen (jalǵyz ulttyq mereke – 25 qazanda atap ótiletin Respýblıka kúni) birge júredi;
- memlekettik merekeler – qoǵamdyq-saıası mańyzy bar oqıǵalarǵa arnalǵan, sondaı-aq Qazaqstan Respýblıkasynyń azamattary dástúrli túrde atap ótetin merekeler. Memlekettik merekelerdi toılaý resmı is-sharalarmen qatar júrýi múmkin;
- kásibı jáne ózge de merekeler – ulttyq jáne memlekettik mereke mártebesi berilmegen, azamattardyń jekelegen sanattary toılaıtyn merekeler.
