Búgin Memleket basshysynyń ókimimen Erulan Jamaýbaev QR Ulttyq Banki tóraǵasynyń birinshi orynbasary bolyp taǵaıyndaldy. Osylaısha Qasym-Jomart Toqaev birer jyl buryn attaı qalap, qasyna arnaıy aldyryp alǵan óz keńesshisin burynǵy ortasyna qaıtardy. Dalanews.kz bul neni bildiretinin saralap kórýge tyrysty.

Iá, 2024 jyly prezıdenttiń keńesshisi bolǵanǵa deıin Erulan Jamaýbaev  QR premer-mınıstiriniń orynbasary - qarjy mınıstri laýazymyn atqarǵan. Onda da ol "aspannan aıaǵy salbyrap túsken" shendi-shekpendilerdiń qatarynan emes. Ol - 1998 jyldan bastap 2014 jylǵa deıingi aralyqta Ulttyq Bankte qatardaǵydan laýazymdy qyzmetke deıin kóterilgen óz salasyndaǵy eńbekqor adamdardyń biri. Sol sebepti de Erulan Jamaýbaevtyń esimi qarjy salasyndaǵylar úshin jaqsy tanys. 

PİKİRLER:

"Ulttyq Bank tóraǵasynyń taǵy bir orynbasary paıda boldy. Onda da birinshi. Iá, ortalyq bank basshysynyń birinshi orynbasary degen laýazym buǵan deıin bolmaǵan. Bul jańa laýazymǵa burynǵy qarjy mınıstri Erulan Jamaýbaev keldi. Ol qandaı departamentterge jaýapty bolady, ol jaǵy ázirge belgisiz", dep jazady ekonomıs Andreı Chebotarev.

"Meniń oıymsha, bul taǵaıyndaý Memleket basshysy Ulttyq Banktiń táýelsizdigi týrasynda aıtqanyna baılanysty: "...qazir Úkimetpen tyǵyz yntymaqtastyqta jumys júrgiziletin naǵyz ýaqyt. Biz táýelsizbiz, ózimizge ózimiz qojamyz degen burynǵy qaǵıdat endi jumys istemeıdi, óıtkeni qazirgi el ekonomıkasy basyndaǵy jaǵdaı erekshe… Belsendi aralasýsyz syrttan baqylaý bolýy múmkin, biraq qarjy sektory úshin bul dabyldy jaǵdaı. Óıtkeni Ulttyq Bank sheshimderine yqpal etý yqtımaldyǵy joǵary" dep jazady ekonomıs Eddar Shamsýtdınov jelidegi paraqshasynda.

Mamandardyń bul arada alystan oraǵytyp aıtyp otyrǵany ne jaǵdaı?

Birinshiden, Jamaýbaevtyń kezinde (qarjy mınıstri bolyp turǵanda) kezeń-kezeńdi qamtıtyn jalpyǵa birdeı deklarasıany is júzinde engizý sharalary qolǵa alynǵan. Sondaı-aq sonyń basshylyǵymen Qarjy mınıstrligi mobıldi aqsha aýdarymyn qatań baqylaýǵa alý máselesin kótergen. Idealdy bolmasa da bul sharalar dendep engizilip jatqany belgili. Iaǵnı, Jamaýbaevtyń bastamashyldyq qasıeti bar, onyń ústine óz salasyn jetik bilgendikten de ol batyl qadamdarǵa barýda taısaqtaı bermeıdi.

Bárinen buryn, búginderi Úkimet pen bıznes qaýymdastyq qyzyl keńirdek bolyp talqylap jatqan qosymsha qun salyǵy mólsherlemesin ósirý bastamasy osy Jamaýbaevtyń kezinde qolǵa alynǵan edi. Jamaýbaevtyń vedomstvosy ol kezde, ıaǵnı 2023 jyly qosymsha qun salyǵyn 12 paıyzdan 16 paıyzǵa kóterýdi usynǵan. Kóptegen narazylyqtan keıin prezıdent: "Qosymsha qun salyǵyn 12 paıyzdan 16 paıyzǵa kóterý másele sheshimi bolmaıdy" dep kesip aıtyp, bul bastama ol kezde orta joldan toqtaǵan. Alaıda búgin oǵan qaıta qozǵaý salynyp jatqany belgili. Múmkin Jamaýbaevtyń kezinde qosymsha qun salyǵy boıynsha ázirlengen usynym endi "konservasıadan" alynyp, jaýapty tulǵanyń bastamasymen qoldanysqa engizilip jiberýi de múmkin be, qalaı?..

Qosymsha qun salyǵy mólsherlemesin ósirý arqyly Ulttyq qorǵa túsetin qosymsha qarajat kózi ashylady. Bul búdjet tapshylyǵy jaǵdaıynda kerekti shara retinde alǵa tartylýda. Mundaıda ınflásıaǵa salmaq túseri haq. Osy araǵa kelgende, Úkimet pen Ulttyq Bank múddesi turǵysynda qarama-qaıshylyqtar týyndaýy yqtımal. Inflásıa demekshi, qańtarda ol boljamdy kórsetkishten asyp, Úkimet bul rette qatań shara qabyldamaǵan Ulttyq Bankti aıyptaǵan edi. Osy jaǵynan alǵanda, ózindik mısıasy bar Erulan Jamaýbaevtyń Ulttyq Bankke kelýimen alda bizdi bazalyq mólsherlemege qatysty da "tosyn syı" kútip turýy yqtımal...