Básekege qabiletti saılaý júıesi bar elde proporsıonaldy, majorıtarlyq nemese aralas júıelerdiń artyqshylyqtary men kemshilikteri týraly másele kóterip, áńgime aıtýǵa bolady, negizi.
Al Tuńǵysh prezıdentimizdiń eldegi júıeni proporsıonaldy dep ataǵany endi, tipti shyndyqqa saı kelmeıdi.
Olardy feık partıalar, zombı depýtattar dese bolady, biraq olar óz baǵdarlamasynyń, kóshbasshylary nemese partıalarynyń kúshimen joıqyn dodada jeńiske jetip, elektoraldy mandat jınaıtyn klasıkalyq saıası partıalar qataryna jatpaıdy.
Bizdiń bılikke parlamenttik saılaýǵa qaısy yńǵaıly: proporsıonaldyq pa, álde majorıtarlyq júıe me dep oılanyp, sharshaýdyń túkke keregi joq.
Bul arada básekelestik te, ashyqtyq ta, saılaýshylary da joq áldeqashan «ólip» qalǵan saılaý júıesiniń ózin ózgertý kerek.
Basqa elderdiń tájirıbesi Parlament saılaýynda proporsıonaldyq ta, majorıtarlyq ta, aralas júıeler de bola beretinin kórsetedi. Biraq istiń mánisi onda emes.
Barlyq jerdiń kem-ketigi men óz artyqshylyǵy bolady. Biraq olardy biriktiretin jalǵyz nárse bar. Ol - joǵary saıası básekelestik, feık partıalardyń, zombı depýtattardyń bolmaýy.
Árıne, ol arada da saıası popýlızmge keńinen jol beriledi, biraq parlamenttiń quramy qoǵamnyń kóńil-kúıiniń aınasy ispetti, bárin kórsetip turýy kerek.
Bizdegideı atqarýshy bıliktiń qas-qabaǵyn baǵyp, solardyń aıtqanyna quldyq urmaıdy. Sondyqtan bılikti bólshektemese bolmaıdy.
Áıtpese, týra bizdegideı bolady: Parlament saılanbaıdy, tek «porsıonaldy-mınorıtarlyq júıe negizinde qurylady. Osy júıe saqtalyp qalsa, onda kez-kelgen merziminen buryn parlamenttik saılaýdan jaqsylyq, bir jańashyldyq kútip keregi joq.
Ol bir ornynda kegejektep turýdy bildiredi. Biraq bizdikiler alys qashyqtyqqa júgirý sekildi maqtanýyn asyrap jarnamalaıdy deısiz kelip...
