Túrkıa bıligi Ystambul meri - opozısıalyq saıasatker Ekrem Imamoǵlýdyń ustalǵanynan keıin quldyrap qoıa bergen qarjy naryǵyn turaqtandyrýǵa jeń túre kirisip ketti. Demalys kúnderi ortalyq bank basshylyǵy komersıalyq bankterdiń ókilderimen qarjy naryǵyndaǵy qubylmalylyqty aýyzdyqtaý úshin "tehnıkalyq kezdesý" ótkizdi, dep habarlaıdy Dalanews.kz.
Aıta ketsek, bılikke qysymnyń biri, kútpegen jerden osy qor naryǵy tarapynan keldi. Óıtkeni opozısıa ókili ustala salysymen, túriktiń búkil qaltalylary qor naryǵyn "shaıqaýǵa" kiristi. 19 naýryzda Forex halyqaralyq naryǵynda túrik aqshasyna shaqqanda 1 AQSH dollary 11,99%-ǵa qymbattap, 41,1 lıra boldy. Osylaısha Túrkıa tarıhynda amerıkalyq valúta baǵamy alǵash ret 40 lıradan asqan. Al Borsa Istanbul qorynyń ashylý kezinde bazalyq ındeks 6,9%-ǵa tómendep, saýda-sattyq kilt toqtady. Eldiń 10 jyldyq táýelsiz oblıgasıalarynyń quny da quldyraı jóneldi.
Bloomberg málimetinshe, saıası oqıǵalar túrik aksıalaryna qysym jasaı alatynyn naqtylaıdy, óıtkeni eldiń qor naryǵynda, negizinen, qubylmalylyq kezeńderinde belsendi áreket etetin ishki ınvestorlar basym. Túrik baǵaly qaǵazdar depozıtarııiniń veb-saıtyndaǵy málimetterge sáıkes, jergilikti ınvestorlar túrik aksıalarynyń shamamen 62,5%-yna ıe. Sondyqtan búginderi saıası saýda osy qor naryǵy tóńireginde órbip jatqan jaıy bar.
Quldyraý entigin basqanymen, túrik qor naryǵyndaǵy qubylmalylyq áli de jalǵasýda. Osy dúısenbide AQSH dollaryna shaqqanda túrik lırasy taǵy 0,5% arzandady. Borsa Istanbul 100 qor ındeksi 2,8% ústemeledi. Al ótken aptada lıra 3,1%-ǵa arzandap, qor ındıkatory 17%-ǵa tómendegen edi.
Ótken beısenbide Túrkıanyń ortalyq banki kezekten tys otyrys ótkizýge májbúr boldy. Onyń qorytyndysy boıynsha overnignt kredıtteri boıynsha mólsherlemeni 2 paıyzdyq tarmaqqa, ıaǵnı 46%-ǵa deıin kóterdi,osylaısha qarjylyq jaǵdaılardy qatańdatý jáne lırany qoldaý sharalary qolǵa alyndy.
Demalys kúnderi ortalyq bank basshylyǵy komersıalyq bankterdiń ókilderimen qarjy naryǵyndaǵy qubylmalylyqty aýyzdyqtaý úshin "tehnıkalyq kezdesý" ótkizdi, dep habarlady Túrik bankteriniń qaýymdastyǵy. Al bul kezdesý qarsy taraptyń talaptaryn qarastyrýǵa negizdelip, mynandaı qosymsha sharalar qabyldandy:
- Sondaı-aq, ortalyq bank qarjy júıesindegi artyq lıra kólemin azaıtý úshin 91 kúndik merzimdi qamtıtyn vekselderdi ornalastyrý boıynsha aýksıon ótkizýge nıetti ekendikterin jarıalady. Bul - sońǵy 20 jyldaǵy alǵashqy osyndaı aýksıon.
- Túrkıa bıligi qarastyrǵan taǵy basqa qadamdardyń qatarynda ulttyq valútadaǵy jınaqtardy yntalandyrýshy - lıra depozıtterine salynatyn salyq kólemin azaıtý da bar, dep habarlaıdy Bloomberg óz derekkózderine silteme jasap.
- Jeksenbide kapıtal naryǵyna jaýapty túrik retteýshisi buryn tek 50 iri kompanıanyń qaǵazdary úshin áreket etken aksıalar naryǵynda "qysqa merzimdi" satylymǵa tyıymdy kúsheıtti.
- Sondaı-aq kompanıalarǵa aksıalardy aldyńǵy sesıanyń jabylý kezindegi deńgeıden joǵary baǵamen satyp alýǵa múmkindik berý arqyly buyback erejelerin jeńildetti.
- Sonymen qatar, retteýshi naryqtyń odan ári quldyraýyn boldyrmaýǵa tyrysyp, bırjalyq saýdanyń marjalyq talaptaryn da jumsartty.
Aıta ketsek, 2019 jyldan beri Ystambul meri qyzmetin atqaryp kelgen Ekrem Imamoǵlý sybaılas jemqorlyqqa qarsy tergeý sharalary aıasynda 19 naýryzda ustalǵan bolatyn. Kóp uzamaı túrik qor naryǵynda quldyraý oryn aldy. Ol 2027 jylǵa belgilengen Túrkıadaǵy prezıdenttik saılaýǵa opozısıanyń usynyp otyrǵan basty kandıdaty bolyp sanalady. Buǵan deıin Ystambul ýnıversıteti Ekrem Imamoǵlýǵa bergen dıplomyn joıǵan bolatyn. Sebebi joǵary bilimi bar adam ǵana Túrkıa prezıdenttiginen úmittene alady. Ekrem Imamoǵlýdyń ustalýy Túrkıada narazylyq aksıalaryn týǵyzdy, onyń barysynda 1 myńnan astam adam ustaldy.
