Keshe ǵana elden ketip, Reseıde jasyrynǵaly alǵash ret málimdeme jasaǵan Sırıa prezıdentiniń pana tapqan jerine 250 mıllıon dollar tasyp alǵany belgili boldy. Onda da bul onyń bılikte otyrǵan kezi - 2018 jyldyń naýryzy men 2019 jyldyń qyrkúıegi aralyǵynda bolǵan. Qomaqty qarajat Sırıanyń ortalyq bankinen alynyp, búginderi sanksıaǵa ushyraǵan reseılik qos banktiń shottarynda jatqan kórinedi. Financial Times basylymynyń bul rettegi zertteýin Dalanews.kz óz nazarlaryńyzǵa usynady.
Financial Times málimetinshe, 250 mln dollardy Reseıge tasý úshin Asad Mákeýge 21 reıs jasapty. Basylym sonyń ishinde eki reıske qatysty tolyq málimet usynady. Birinde, ıaǵnı 2019 jyldyń aqpanynda Sırıanyń ortalyq banki Máskeýge shamamen 20 mıllıon evro, al sol jyldyń mamyrynda taǵy 10 mıllıon dollar jóneltken. Sóıtip olardyń biri búginderi AQSH sanksıasyna ushyraǵan "Reseı qarjy korporasıasy" (RQK), ekinshisi SMRBank shottaryna kelip túsken.
Al bul aradaǵy RQK Reseıdiń qarý-jaraq eksporty jónindegi memlekettik kompanıasy bolyp tabylady, ıaǵnı Rosoboroneksporttyń qurylymy. Bul – bir.
Ekinshiden, basylym derekkózi osyndaı qarajat alynyp jatqanda Sırıanyń memlekettik qazynasy, ıaǵnı 2018 jyly eldiń valútalyq rezervi "nól" bolǵanyn aıtady.
"Sanksıalarǵa baılanysty Sırıanyń ortalyq banki Reseıden bıdaı satyp alýda, aqshany basyp shyǵarý qyzmetteri, sondaı-aq "qorǵanys" shyǵyndaryn tóleý úshin qolma-qol aqshamen esep-aıyrysýǵa májbúr boldy", - deıdi gazet suhbatshysy. Onyń aıtýynsha, ortalyq bank "qazynada baryn bergen".
Financial Times Sırıanyń ortalyq banki "sırıalyq dıktator Kremlge áskerı qoldaýy úshin qaryzdar bolǵan kezde jáne onyń týystary Reseıden aktıvterdi jasyryn satyp alyp jatqanda" Máskeýge aqsha aýdarǵanyn basa atap kórsetedi. 2019 jyldyń ózinde Financial Times Bashar Asadtyń týystary 2013 jyldan bastap Máskeýde kem degende 20 jyljymaıtyn múlik, onyń ishinde "Moskva-Sıtıden" 19 páter satyp alǵanyn jazǵan bolatyn.
Al bul rette Sırıanyń burynǵy prezıdenti Bashar Asad lám-mım dep jaq ashpaıdy. Elden ketkennen keıingi alǵash ret keshe jasaǵan málimdemesinde ol óziniń qashqyn emes ekenin dáldeýge barynsha tyrysqan.
"Men josparly túrde Otanymdy tastap, qashyp ketkenim joq. Biraq solaı kórsetkisi kelip jatqandar bar. Kóterilis bolyp jatqan sońǵy saǵattarda da elden ketpedim. 8 jeltoqsannyń tańyna deıin óz mindetterimdi oryndap, Damaskide boldym... Osy oqıǵalar barysynda meniń, sol sekildi basqalar tarapynan da saıası baspana berý nemese otstavkaǵa ketý týraly másele kóterilgen joq", - delingen burynǵy memleket basshysy keńsesiniń áleýmettik jelidegi paraqshasynda jarıalanǵan onyń málimdemesinde.
Saıasatkerdiń aıtýynsha, ol qarýly opozısıa kúshteri qalaǵa bastap-kóktep kirgennen keıin ǵana astanadan ketken. Ol Latakıaǵa sapar shegip, sol jerden jaýyngerlik operasıalardy baqylaýdy josparlaǵan. Biraq Reseıdiń Hmeımım áýe bazasyna kelip jetkende ol Damaskiniń qulaǵanyn estıdi.
"Máskeý baza qolbasshylyǵynan meni 8 jeltoqsanda keshke Reseıge jedel evakýasıalaýdy uıymdastyrýdy talap etti. Bul Damask qulaǵannan keıin bir kún ótken soń boldy", - dep atap ótti Asad.
Burynǵy prezıdent óziniń halqy men armıasynan bas tartpaǵanyn jáne elden ketýine Sırıa Qarýly kúshterindegi alasapyran men memlekettik ınstıtýttardyń toqyraýy túrtki bolǵanyn atap ótti. Sondaı-aq ol "terrorıster" bılikti basyp alǵannan keıin prezıdenttiń elde qalýy maǵynasyz bolatynyn naqtylapty.
Bul onyń qarýly toptyń ákesiniń qabirin basyp alǵannan keıingi, álde qarjylyq jaǵdaıyna qyspaq kelip jatqannan jasaǵan májbúrli málimdemesi me, ol jaǵyn bile qoımadyq.
Aıta ketsek, qarasha aıynyń sońynan bastap qarýly toptar Sırıanyń birneshe iri qalalaryn basyp aldy, sonyń ishinde Damaskige de basa-kóktep kirdi. Segizinshi jeltoqsanda memlekettik teledıdar efırinde opozısıa ókilderi el bıligine kelgenderin málimdedi.
