كەشە عانا ەلدەن كەتىپ، رەسەيدە جاسىرىنعالى العاش رەت مالىمدەمە جاساعان سيريا پرەزيدەنتىنىڭ پانا تاپقان جەرىنە 250 ميلليون دوللار تاسىپ العانى بەلگىلى بولدى. وندا دا بۇل ونىڭ بيلىكتە وتىرعان كەزى - 2018 جىلدىڭ ناۋرىزى مەن 2019 جىلدىڭ قىركۇيەگى ارالىعىندا بولعان. قوماقتى قاراجات سيريانىڭ ورتالىق بانكىنەن الىنىپ، بۇگىندەرى سانكسياعا ۇشىراعان رەسەيلىك قوس بانكتىڭ شوتتارىندا جاتقان كورىنەدى. Financial Times باسىلىمىنىڭ بۇل رەتتەگى زەرتتەۋىن Dalanews.kz ءوز نازارلارىڭىزعا ۇسىنادى.
Financial Times مالىمەتىنشە، 250 ملن دوللاردى رەسەيگە تاسۋ ءۇشىن اساد ماكەۋگە 21 رەيس جاساپتى. باسىلىم سونىڭ ىشىندە ەكى رەيسكە قاتىستى تولىق مالىمەت ۇسىنادى. بىرىندە، ياعني 2019 جىلدىڭ اقپانىندا سيريانىڭ ورتالىق بانكى ماسكەۋگە شامامەن 20 ميلليون ەۆرو، ال سول جىلدىڭ مامىرىندا تاعى 10 ميلليون دوللار جونەلتكەن. ءسويتىپ ولاردىڭ ءبىرى بۇگىندەرى اقش سانكسياسىنا ۇشىراعان "رەسەي قارجى كورپوراسياسى" (رقك)، ەكىنشىسى سمربانك شوتتارىنا كەلىپ تۇسكەن.
ال بۇل اراداعى رقك رەسەيدىڭ قارۋ-جاراق ەكسپورتى جونىندەگى مەملەكەتتىك كومپانياسى بولىپ تابىلادى، ياعني روسوبورونەكسپورتتىڭ قۇرىلىمى. بۇل – ءبىر.
ەكىنشىدەن، باسىلىم دەرەككوزى وسىنداي قاراجات الىنىپ جاتقاندا سيريانىڭ مەملەكەتتىك قازىناسى، ياعني 2018 جىلى ەلدىڭ ۆاليۋتالىق رەزەرۆى "ءنول" بولعانىن ايتادى.
"سانكسيالارعا بايلانىستى سيريانىڭ ورتالىق بانكى رەسەيدەن بيداي ساتىپ الۋدا، اقشانى باسىپ شىعارۋ قىزمەتتەرى، سونداي-اق "قورعانىس" شىعىندارىن تولەۋ ءۇشىن قولما-قول اقشامەن ەسەپ-ايىرىسۋعا ءماجبۇر بولدى"، - دەيدى گازەت سۇحباتشىسى. ونىڭ ايتۋىنشا، ورتالىق بانك "قازىنادا بارىن بەرگەن".
Financial Times سيريانىڭ ورتالىق بانكى "سيريالىق ديكتاتور كرەملگە اسكەري قولداۋى ءۇشىن قارىزدار بولعان كەزدە جانە ونىڭ تۋىستارى رەسەيدەن اكتيۆتەردى جاسىرىن ساتىپ الىپ جاتقاندا" ماسكەۋگە اقشا اۋدارعانىن باسا اتاپ كورسەتەدى. 2019 جىلدىڭ وزىندە Financial Times باشار اسادتىڭ تۋىستارى 2013 جىلدان باستاپ ماسكەۋدە كەم دەگەندە 20 جىلجىمايتىن مۇلىك، ونىڭ ىشىندە "موسكۆا-سيتيدەن" 19 پاتەر ساتىپ العانىن جازعان بولاتىن.
ال بۇل رەتتە سيريانىڭ بۇرىنعى پرەزيدەنتى باشار اساد ءلام-ميم دەپ جاق اشپايدى. ەلدەن كەتكەننەن كەيىنگى العاش رەت كەشە جاساعان مالىمدەمەسىندە ول ءوزىنىڭ قاشقىن ەمەس ەكەنىن دالدەۋگە بارىنشا تىرىسقان.
"مەن جوسپارلى تۇردە وتانىمدى تاستاپ، قاشىپ كەتكەنىم جوق. ءبىراق سولاي كورسەتكىسى كەلىپ جاتقاندار بار. كوتەرىلىس بولىپ جاتقان سوڭعى ساعاتتاردا دا ەلدەن كەتپەدىم. 8 جەلتوقساننىڭ تاڭىنا دەيىن ءوز مىندەتتەرىمدى ورىنداپ، داماسكىدە بولدىم... وسى وقيعالار بارىسىندا مەنىڭ، سول سەكىلدى باسقالار تاراپىنان دا ساياسي باسپانا بەرۋ نەمەسە وتستاۆكاعا كەتۋ تۋرالى ماسەلە كوتەرىلگەن جوق"، - دەلىنگەن بۇرىنعى مەملەكەت باسشىسى كەڭسەسىنىڭ الەۋمەتتىك جەلىدەگى پاراقشاسىندا جاريالانعان ونىڭ مالىمدەمەسىندە.
ساياساتكەردىڭ ايتۋىنشا، ول قارۋلى وپپوزيسيا كۇشتەرى قالاعا باستاپ-كوكتەپ كىرگەننەن كەيىن عانا استانادان كەتكەن. ول لاتاكياعا ساپار شەگىپ، سول جەردەن جاۋىنگەرلىك وپەراسيالاردى باقىلاۋدى جوسپارلاعان. ءبىراق رەسەيدىڭ حمەيميم اۋە بازاسىنا كەلىپ جەتكەندە ول داماسكىنىڭ قۇلاعانىن ەستيدى.
"ماسكەۋ بازا قولباسشىلىعىنان مەنى 8 جەلتوقساندا كەشكە رەسەيگە جەدەل ەۆاكۋاسيالاۋدى ۇيىمداستىرۋدى تالاپ ەتتى. بۇل داماسك قۇلاعاننان كەيىن ءبىر كۇن وتكەن سوڭ بولدى"، - دەپ اتاپ ءوتتى اساد.
بۇرىنعى پرەزيدەنت ءوزىنىڭ حالقى مەن ارمياسىنان باس تارتپاعانىن جانە ەلدەن كەتۋىنە سيريا قارۋلى كۇشتەرىندەگى الاساپىران مەن مەملەكەتتىك ينستيتۋتتاردىڭ توقىراۋى تۇرتكى بولعانىن اتاپ ءوتتى. سونداي-اق ول "تەرروريستەر" بيلىكتى باسىپ العاننان كەيىن پرەزيدەنتتىڭ ەلدە قالۋى ماعىناسىز بولاتىنىن ناقتىلاپتى.
بۇل ونىڭ قارۋلى توپتىڭ اكەسىنىڭ ءقابىرىن باسىپ العاننان كەيىنگى، الدە قارجىلىق جاعدايىنا قىسپاق كەلىپ جاتقاننان جاساعان ءماجبۇرلى مالىمدەمەسى مە، ول جاعىن بىلە قويمادىق.
ايتا كەتسەك، قاراشا ايىنىڭ سوڭىنان باستاپ قارۋلى توپتار سيريانىڭ بىرنەشە ءىرى قالالارىن باسىپ الدى، سونىڭ ىشىندە داماسكىگە دە باسا-كوكتەپ كىردى. سەگىزىنشى جەلتوقساندا مەملەكەتتىك تەلەديدار ەفيرىندە وپپوزيسيا وكىلدەرى ەل بيلىگىنە كەلگەندەرىن مالىمدەدى.
