Áleýmettik jelide Almaty men Taldyqorǵan arasyndaǵy jerasty jaryqtary boıynda degazasıa kúsheıip, Ystyqkól ústinde erekshe bulttar paıda bolǵany týraly aqparat tarady. Jazba avtory muny jaqyn arada bolýy múmkin jer dúmpýiniń belgisi retinde atap kórsetedi. Alaıda Halyqaralyq aqparattyq tehnologıalar ýnıversıtetiniń PhD doktory, Ionosfera ınstıtýtynyń jetekshi ǵylymı qyzmetkeri Marat Nurtas bul málimdemeni joqqa shyǵaryp, dúrligýge negiz joq ekenin málimdedi, dep habarlaıdy Dalanews.kz.
Jazbada ne aıtylǵan?
Svetlana Drýjınına esimdi jeli qoldanýshysy óz jazbasynda jer silkinisine qatysty boljamyn ortaǵa salǵan.
“Búgingi lentany paraqtaý bir ǵanıbet — eshkimdi eshnárse alańdatpaıdy. Biraq sonyń arasynda bir maza bermeı júrgen oıdy aıtqym keledi”, – deıdi ol.
Jeli qoldanýshysy kez kelgen jer silkinisiniń aldynda jer astynan gaz bóliný (degazasıa) júretinin, bul qubylys seısmotektonıkalyq bulttar arqyly baıqalatynyn aıtady. Mundaı bulttar kóp jaǵdaıda jaqyn arada bolatyn jer silkinisiniń belgisi bolýy múmkin. Avtordyń paıymdaýynsha, bulttardyń aýmaǵy neǵurlym keń bolsa, zilzalanyń qýaty da soǵurlym joǵary bolady. Al bulttar paıda bolǵannan bastap jer silkinisi oryn alǵanǵa deıin birneshe saǵattan 10 kúnge deıingi ýaqyt ótýi múmkin.
“Qazirgi tańda Kemın jáne Almaty mańyndaǵy jerasty jaryqtary boıynda degazasıa kúsheıip keledi. Bul qubylys Taldyqorǵanǵa deıin baıqalýda”, – dep jazady Drýjınına.
Sondaı-aq ol Ystyqkóldiń ústinde “gerold” dep atalatyn erekshe pishindegi bulttardyń paıda bolǵanyn atap ótken. Bul da avtordyń pikirinshe, jer silkinisiniń jaqyndaýynyń belgisi bolýy yqtımal.
Jazba áleýmettik jeli qoldanýshylary arasynda túrli pikir týdyrdy. Biri ony ǵylymı boljam dep qabyldasa, endi biri jaı ǵana úreı týǵyzatyn aqparat retinde synǵa aldy.
Qarashadaǵy jer silkinisin dál boljaǵan maman atalaǵan aqparatqa qatysty túsinikteme berdi
Ionosfera ınstıtýtynyń jetekshi ǵylymı qyzmetkeri Marat Nurtastyń aıtýynsha, qazirgi ýaqytta Almaty mańynda eshqandaı erekshe qubylys baıqalmaıdy.
“Áleýmettik jelidegi derekter Shyǵys Qazaqstan, Semeı nemese Óskemen óńirine qatysty bolýy múmkin. Biraq ondaǵy dabyl da asa kúshti jer silkinisin kórsetip turǵan joq”, – dedi ol.
Ǵalymnyń bul pikirine súıensek, áleýmettik jelide taraǵan aqparattyń ǵylymı negizi naqty dáleldenbegen. Degenmen mamandar árdaıym resmı kózder men seısmologıalyq ortalyqtardyń eskertýine qulaq asýǵa keńes beredi.
Aıta keteıik, 5 qarashada Almatyda 3 baldyq jerasty dúmpýi tirkeldi. Bul jaǵdaı turǵyndardyń úreıin alyp, tótenshe jaǵdaıǵa daıyndyq máselesin qaıta eske saldy. Osyǵan baılanysty Marat Nurtas jer silkinisi qaýpin baǵalap, aldaǵy ýaqytta bolýy múmkin seısmıkalyq belsendilikti boljaý úshin arnaıy zertteý júrgizgenin málimdegen edi.
Naýryz aıynda Dalanews.kz agenttigi Marat Nurtastyń tabıǵı qubylysqa baılanysty pikirin suraǵan bolatyn. Qoǵamda keńinen talqyǵa túsken bul suqbatta zertteýshi halyqty kóktem jáne kúz aılarynda erekshe saq bolýǵa shaqyrǵan edi.
