Qazaqstan qor bırjasy óziniń resmı tizimine Qara teńiz saýda jáne damý bankiniń (BSTDB) baǵaly qaǵazdaryn tirkedi. Aksıonerleri quramyna 11 memleket kiretin mundaı halyqaralyq qarjylyq uıymnyń Qazaqstan emıtenti atanýy neni bildiredi? Bul týraly Dalanews.kz saıtynan oqyp-bile otyryńyzdar.
Qara teńiz saýda jáne damý banki 1997 jyly 24 qańtarda qurylǵan, ulttyqtan joǵary mártebege ıe halyqaralyq qarjy ınstıtýty. Basty keńsesi Gresıada ornalasqan. Jarǵylyq kapıtaly - 3,45 mlrd evro. İri aksıonerleri - Reseı, Gresıa jáne Túrkıa, úsheýiniń árqaısysy teń úleske - 16,58%-dan ıe.
Qalǵan aksıonerleri:
- Rýmynıa - 14,0%,
- Bolgarıa – 13,5%,
- Ýkraına – 13,5%,
- Ázirbaıjan – 5,0%,
- Albanıa – 2,0%,
- Armenıa – 1,0%,
- Grýzıa - 0,5%,
- Moldova– 0,5% .
Banktiń basty mindeti – saýda-sattyqty, túrli jobalardy qarjylandyrý jáne kepildik usyný, jekemenshik jáne memlekettik kásiporyndardyń aksıonerlik kapıtalyna qatysý arqyly múshe-memleketterdiń ekonomıkalyq damýyn qoldaý.
Qara teńiz saýda jáne damý banki (BSTDB) Qazaqstanda alǵash ret tóbe kórsetip otyrǵan joq. Ol buǵan deıin 2022 jyly 1 shildede "Astana" halyqaralyq qarjy ortalyǵyna (AIX) da bondtaryn ornalastyrǵan bolatyn. Sol kezde atalǵan banktiń bizdiń elimizdegi anderaıteri bolyp "Teniz Capital Investment Banking" AQ bolyp tanylǵan. 100 mln dollarǵa baǵaly qaǵazdar shyǵarylyp, olardyń bir bóligi bizde ornalastyrylǵan.
Sol kezdiń ózinde bul seriktestiń Qazaqstan úshin strategıalyq mańyzy joǵary ekeni aıtylǵan.
"Óńirdegi geosaıası turaqsyzdyq sanksıalar túrinde Soltústik dálizge qaýip-qater tóndirip otyrǵany belgili. Tasymal qyzmetinde logıstıkalyq shyǵyndar artyp, turyp qalý múmkindigi artýda. Árıne, Transkaspıı halyqaralyq marshrýty jáne Soltústik dálizdiń kúıi synı jaǵdaıda. Mundaıda Túrkıanyń temir joldaryna qaraǵanda Qara teńiz arqyly tasymal jasaý tıimdirek kórineri sózsiz", - deıdi jergilikti qyzmet kórsetýshiler.
Bul jaǵdaı Moody's, esebinde de eskerilgen, Qazaqstannyń uzaqmerzimdi nesıelik reıtıńi Baa2-den Baa1-ge deıin kóterilgen. Demek, Qazaqstan men BSTDB múddesi osy óńirdegi birikken jobalardy damytý turǵysynda túıisedi.
"Qazaqstannyń bul qarjy ınstıtýtyna qatysýy zańdy. Mysaly, Qara teńizge tikeleı shyǵa almaıtyn osy bankke múshe Albanıa, Armenıa nemese Ázirbaıdjan syndy elder bar. Qazaqstan úshin mundaı jaǵdaıda qosymsha qarjylandyrý kózine jol ashylady. Bankke múshe bolǵan jaǵdaıda Qazaqstan óz terıtorıasynan tys jerde Soltústik dálizdi damytýǵa qatysa alady. Sáıkesinshe, bank kólik-logıstıkasy boıynsha ishki jáne syrtqy jobalardy qarjylandyrýda mańyzdy seriktes bola alady",- deıdi sarapshylar.
Aıta ketsek, birneshe kún buryn Qazaqstan men Reseı munaıyn "Drýjba" qubyry arqyly Belarýs pen Eýropaǵa aıdaý ýaqytsha toqtatyldy. Buǵan tehnıkalyq jóndeý jumystary sebep ekeni aıtylady.
Qazaqstan Germanıaǵa 2023 jyldan bastap munaı ımportyn ulǵaıta bastady. Shıkizat "Ózen – Atyraý – Samara" jáne "Drýjba" munaı qubyrlary arqyly aıdalady. "Drýjba" qubyry otandyq shıkizatty Reseı terıtorıasy arqyly ("Transneft" JAQ), odan ári GFR-ǵa tasymaldaý úshin "Adamova zastava" munaı tapsyrý pýnktine jetkizedi.
Sondaı-aq jeltoqsannyń 10-nan 11-ine qaraǵan túni Ýkraına áýe kúshteriniń drondary Reseıdiń Bránsk oblysyndaǵy janar-jaǵarmaı shyǵaratyn zaýytqa shabýyl jasaǵan. Saldarynan Bránsk mańyndaǵy Sven aýylyndaǵy "Drýjba" qubyrynyń quıý beketi otqa oranǵany týraly aqparat áleýmettik jelide paıda boldy. Alaıda bul málimet resmı túrde joqqa shyǵaryldy.
