بۇل تۋرالى قازاقپارات حابارلادى.
وسىلايشا، رامازان ءالىمقۇلوۆتىڭ سوزىنە قاراعاندا، ۇلتتىق ءبىرىڭعاي تەستىلەۋدىڭ رەسمي بەكىتىلگەن جاڭا فورماتىندا «ماتەماتيكالىق ساۋاتتىلىق»، «وقۋ ساۋاتتىلىعى» جانە «قازاقستان تاريحى» اتتى ءۇش ءپان مىندەتتى ءپان بولىپ قالعان جانە 2 بەيىندىك ءپان قوسىلعان. ونىڭ ايتۋىنشا،
"قازاق ءتىلىنىڭ» سۇراقتارى «وقۋ ساۋاتتىلىعى» دەگەن ءپاننىڭ ىشىندە ءىشىنارا كەزدەسەدى. ال، انا ءتىلى مەكتەپتەگى قورىتىندى اتتەستاسيادا قالعان.
ەسكە سالا كەتەيىك، بلوگەرلەرگە ارنالعان جيىنعا ءبىر دە ءبىر بۇقارالىق اقپارات قۇرالى شاقىرىلماعان بولاتىن. «قازاقپارات» اگەنتتىگىنىڭ تىلشىلەرى وسىنداي ماڭىزدى تاقىرىپ تالقىلاناتىن جيىن تۋرالى ەستىگەن سوڭ، ۇلتتىق تەستىلەۋ ورتالىعىنا بارعان ەدى.
«مەن ورىس مەكتەبىندە وقيمىن دەلىك. سوندا، ەندى ماعان ۇلتتىق ءبىرىڭعاي تەستىلەۋدە قازاق ءتىلىن تاپسىرۋ مىندەتتى ەمەس پە؟» دەگەن ءجۋرناليستىڭ سۇراعىنا ق ر ءبىلىم مينيسترلىگىنىڭ وكىلدەرى «مىندەتتى ەمەس» دەپ جاۋاپ بەردى.
«بۇرىن ورىس مەكتەبىندە وقيتىندار قازاق ءتىلىن تاپسىرعانىمەن، ونىڭ بالى وقۋعا تۇسەردە سانالمايتىن. مەن سىزدەرگە ايتايىن، قازاق ءتىلى بۇرىن دا ءفورمالدى تۇردە عانا تاپسىرىلدى. ەندى ءقازىر مۇلدە الىپ تاستادىق. قازاق ءتىلى مەكتەپ دەڭگەيىندەگى ەمتيحاندا قالدى»،-دەدى ءبىلىم مينيسترلىگى جوعارى جانە جوعارعى وقۋ ورنىنان كەيىنگى ءبىلىم بەرۋ دەپارتامەنتىنىڭ ديرەكتورى دارحان احمەتزاكييەۆ.
«ءقازىر ورىس مەكتەبىندە قازاق ءتىلى، قازاق مەكتەبىندە ورىس ءتىلى وقىتىلادى. قورىتىندى اتتەستاسيادا بۇل ەكى ءپان دە قالدى. قورىتىندى اتتەستاسيادا ورىس تىلىندە وقىعاندار قازاق تىلىنەن ەسسە جازادى. بۇرىن دا ءبىرىڭعاي ۇلتتىق تەستىلەۋدە قازاق ءتىلىنىڭ بالى سانالمايتىن.
ەندى جاڭا فورماتتا قازاق ءتىلى اتتەستات الۋعا تاپسىرىلاتىن بەس ەمتيحاننىڭ ىشىندە بار. ەسسەنى ءۇش ساعات جازادى. ورىس تىلىندە وقىسا — ورىس تىلىندە، قازاق مەكتەبىندە وقىسا — قازاق تىلىندە جازادى»،-دەيدى ءبىلىم جانە عىلىم مينيسترلىگى مەكتەپكە دەيىنگى جانە ورتا ءبىلىم دەپارتامەنتىنىڭ ديرەكتورى جاڭىل جونتايەۆا.
«قازاق ءتىلىن نەگە ۇلتتىق ءبىرىڭعاي تەستىلەۋگە مىندەتتى ءپان ەتىپ ەنگىزبەيمىز؟ مىسالى، انگليانىڭ جوعارى وقۋ ورنىنا ءتۇسۋ ءۇشىن «IELTS»، اقش-تىڭ وقۋ ورنىنا ءتۇسۋ ءۇشىن «TOEFL»، فرانسيانىڭ وقۋ ورنىنا ءتۇسۋ ءۇشىن «Delta» تاپسىرماساق، ياعني، سول ەلدىڭ ءتىلىن تەكسەرەتىن تەست تاپسىرماساڭىز، ول ەلدىڭ جوعارى وقۋ ورنىنا تۇسە المايسىز. سوندا، ءبىزدىڭ ەلدە قالاي؟»،-دەگەن سۇراق تا قويىلدى.
بۇعان جاڭىل جونتايەۆا: «ءقازىر ءبىزدىڭ مەملەكەتىمىزدە 82 پايىزدان استامى قازاق مەكتەپتەرى. ءتىپتى ورىس مەكتەپتەرى جوق ايماقتار بار. سونى دۇرىس تۇسىنىڭىزدەر. اتتەستاتتا قالدىردىق قوي، ونىڭ ورتاشا باعاسى دا ىقپال ەتەدى… وقۋ ساۋاتتىلىعىن تاپسىرادى…»،-دەپ قىسقا قايىرا جاۋاپ بەردى.
— سىزدەر سوندا قازاق ءتىلىن ۇلتتىق ءبىرىڭعاي تەستىلەۋگە مىندەتتى ءپان رەتىندە قوسىلعانىن قالايسىزدار ما؟ جارايدى، ءقازىر ءبىز قازاق ءتىلىن تەستكە مىندەتتى ءپان ەتىپ ەنگىزەيىك. سوندا، ول قازاق ءتىلىنىڭ ساپاسىنا اسەر ەتەدى دەپ ويلايسىزدار ما؟ اسەر ەتپەيدى. ەگەر ءبىز قازاق ءتىلىن ەمتيحانعا كىرگىزسەك، ول اسەر ەتەدى دەپ ۇمىتتەنەتىن شىعارسىزدار، ءبىراق، ول اسەر ەتپەيدى. يدەولوگيانى دۇرىستاۋ كەرەك مەكتەپتە وقىعان جىلدار بويى قازاق ءتىلىن دۇرىستاپ وقۋ كەرەك. ەگەر بەسىنشى كلاستا وقيتىن بالا قازاق ءتىلىن بىلمەسە، 11-سىنىپتا تەست كىرگىزۋ ارقىلى قازاق ءتىلىنىڭ ساپاسىن ارتتىرامىز دەگەندەرىڭىز سايكەس كەلمەيدى»،– دەدى دارحان احمەتزاكييەۆ.
ايتا كەتەيىك، ۇبت-نىڭ بۇل جاڭا فورماتى 2017 جىلدىڭ 1-قاڭتارىنان ەنگىزىلدى.
