سەزىم جىرى ساكۋرا

Dalanews 10 قاڭ. 2018 07:45 2823

كۇنشىعىس ەلىندە كوكتەم مەزگىلىن ەرەكشە قۇرمەتپەن قارسى الادى. مىڭداعان قىزعىلت، كۇلگىن، اق تۇسكە بويالعان ساكۋرانىڭ گۇلدەنۋىن جاپونيادا جالپى جۇرت بولىپ، ۇلتتىق مەرەكە رەتىندە تويلايدى. بۇل مەيرامدى جاپوندىقتار «حانامي» دەپ اتايدى.

حانامي – شيە اعاشىنىڭ گۇلدەنۋ كەزەڭى. بۇل مەرەكە جاپونياداعى ەجەلگى تانگ يمپەرياسىندا XII عاسىردان بەرى ەرەكشە اتاپ ءوتىلىپ كەلەدى. شىعۋ تاريحىندا ءتۇرلى اڭىزدار دا بار.

جاپوننىڭ اتاقتى قىلقالام شەبەرى كانوۋبي سۋنوبۋدىڭ اتى تاريحتا ساكۋرامەن بايلانىستى ساقتالعان. ونىڭ تۋىندىلارى توكيوداعى سانتوريي مۇراجايىنان تاماشالاۋعا بولادى. جاپون سۋرەتشىلەرى ءوز تۋىندىلارى ارقىلى ساكۋرا – گۇلدەنگەن عۇمىر، ساكۋرا – وركەندەگەن تىرشىلىك، ساكۋرا – جۇماق دەگەن يدەيانى بەينەلەگەن.

جاپونيادا كوكتەم ەرتە شىعادى. سوندىقتان ساكۋرانىڭ گۇلدەنۋىن بۇكىل جاپون حالقى بولىپ باقىلايدى. شيە اعاشتارى گۇل جارىپ ءتۇرلى تۇسكە ەنۋىن قالت جىبەرمەيدى. بۇل كەزەڭ نەگىزىنەن ناۋرىز ايىنىڭ باسىنان مامىر ايىنىڭ ورتاسىنا دەيىن جالعاسادى.  حانامي مەملەكەتتە رەسمي مەرەكە بولىپ بەكىتىلگەن. مەرەكە كەزىندە ادامدار جۇمىسقا، جاستار مەن بالالار ساباقتارىنان بوساتىلادى. بارلىعى ساياباقتاردا، اللەيالاردا، ءتۇرلى دەمالىس ورىندارىندا قىدىرىپ، كوڭىل كوتەرەدى. ورتالىق الاڭداردا ادامداردان اياق الىپ جۇرگىسىز جاعدايعا جەتەدى. ساكۋرو گۇلدەگەن كەزدە جاپوندار ۇلتتىق كيىمدەرىن كيىپ، ۇلتتىق بيلەرىن كوپشىلىككە تارتۋ ەتسە، ۇلتتىق اندەرىن اسپانداتا شىرقايدى.

بەتىن اققا بوياپ كيمونوسىن كيگەن جاپون ايەلدەرى ۇلتتىق تاعامدارىنان قوناقتارعا ءدام تاتقىزادى. بىر-بىرىنە يگى تىلەك-لەبىزدەرىن ايتىپ، كەلەسى كوكتەمدە مولشىلىقتا، امانشىلىقتا جولىعۋىنا نيەت بىلدىرەدى. جاپوندار كوكتەمنىڭ وسىناۋ مەرەكەسىن شەكسىز سۇيىسپەنشىلىكپەن قارسى الادى. جالپى جاپونداردىڭ ۇلتتىق سيمۆولىن كورسەتەتىن ماڭعىزدى مەيرام. كوكتەم مەزگىلىن وسىنداي الاپات سەزىممەن سۇيەتىن جاپونداردىڭ ساكۋرو تۋرالى حالىقتىق ءانى دە بار. «ساكۋرو» ءانىن ءقازىر جاپون ساحناسىندا يكيمينو گاكاري اتتى ءانشى قىز ورىنداپ ءجۇر. ونى ءبىز ولەڭ تۇرىندە سىزدەرگە اۋدارىپ جەتكىزۋگە تىرىستىق:

ساكۋرا كۇلتەلەرى تۇسەدى

ەسكە ساپ قول ۇستاسقان كۇندەردى.

ءسىز بەرگەن – عاشىق جاننىڭ ۋادەسى،

ساقتالىپ، ءبىر جۇرەكتە بۇرلەندى.

 

ساكۋرا،

ءار كەزدە باراتىنبىز ەسىمدە،

پويىزعا ەكەۋىمىز، ءبىز بىرگە.

كوڭىلدى مۇنداي ساتتەر كەرەمەت،

مەن ءۇشىن سوزىلعانداي ماڭگىگە.

 

ءار كەزدە قارايلاسام وتكەنگە،

ءار ۋاقىت، كوزىم جۇمىپ ءبىر ساتكە:

مەنىمەن وسى ماڭدا ەمەسسىز،

جادىمدا ەستەلىكتەر كوپ مەندە.

 

ءۇمىتسىز – سول ۋاقىتتار، بىلەمىن

مەندەگى ءدىرىل قاققان جۇرەگىم،

بايقاساڭ، بوس ورىن بار ءالى دە

بايقاسام ءسىز تابارسىز ءبىر ەمىن.

 

بالالىق، عۇمىر سولدى – ءيىرىم

ءسىزسىز جوق، مەنىڭ بۇكىل ءومىرىم.

ءسىز مەننەن بولساڭىز دا الىستا،

مەن سوناۋ شيە گۇلدى كورەمىن.

 

مەن عانا ءسىزدى ەستي الامىن،

سىزدەگى جۇرەك ءۇنىن قالادىم.

شيەلەر بۇرشىك اتقان كوكتەمدە،

مەن سىزبەن ماڭگى بىرگە بولامىن.

 

ساكۋرا كۇلتەلەرى تۇسەدى،

ەسكە ساپ قول ۇستاسقان كۇندەردى.

ءسىز بەرگەن – عاشىق جانىڭ ۋادەسى،

ساقتالىپ، ءبىر جۇرەكتە بۇرلەندى...

 

ادىلەت ىقىلاس، اباي اتىنداعى قازۇپۋ-دىڭ ستۋدەنتى

(ولەڭدى اعىلشىن تىلىنەن اۋدارعان اۆتور)

ۇسىنىلعان
سوڭعى جاڭالىقتار