ەرەكشە شام قازۇۋ جانىنداعى ەكسپەريمەنتتىك جانە تەوريالىق فيزيكا عىلىمي-زەرتتەۋ ينستيتۋتىندا جاسالعان.
جوبا اۆتورلارى – فيزيكا-ماتەماتيكا عىلىمدارىنىڭ كانديداتى، قازاقستان رەسپۋبليكاسى مەملەكەتتىك سىيلىعىنىڭ لاۋرەاتى مەرلان دوسبولايەۆ، ۋنيۆەرسيتەتتىڭ جاس عالىمدارى ساعي ورازبايەۆ، ەربولات ۇسەنوۆ، الماسبەك وتەگەنوۆ جانە ايزادا قوجاحمەتوۆا.
عالىمداردىڭ ايتۋىنشا، شامدى جاساپ شىعارۋ تەحنولوگياسىندا ايتارلىقتاي وزگەرىس جوق. ەڭ باستىسى – ەنەرگيانى ۇنەمدى پايدالانۋعا باسىمدىق بەرۋ جانە رەسۋرستاردى ۇتىمدى ءارى ءتيىمدى پايدالانۋ.
– بۇل يننوۆاسيالىق ءوندىرىستىڭ باستى ەرەكشەلىگى – ليۋمينەسەنتتى شامداردىڭ تەحنيكالىق سيپاتتامالارىن جاقسارتاتىن نانوبولشەكتەردى قوسۋ تەحنولوگياسىنا نەگىزدەلگەن. ول ۇلكەن شىعىندى قاجەت ەتپەيدى. بۇل تەحنولوگيانىڭ قازاقستاندا بالاماسى جوق. ءبىزدىڭ ءونىمنىڭ باستى ەرەكشەلىگى مەن جاڭالىعى وسىندا. ەنەرگيا ۇنەمدەگىش شامنىڭ ۇلگىلەرى بارلىق سىناقتاردان ءساتتى ءوتىپ، ارنايى سەرتيفيكاتتارعا يە بولدى، – دەيدى جوبا اۆتورلارىنىڭ ءبىرى مەرلان دوسبولايەۆ.
بۇگىندە ۋنيۆەرسيتەتتىڭ ەكسپەريمەنتتىك جانە تەوريالىق فيزيكا عىلىمي-زەرتتەۋ ينستيتۋتى جىلىنا ءۇش مىڭ شامعا دەيىن شىعارۋعا قاۋقارلى. شامداردىڭ فورمالارى مەن ۇلگىلەرى دە ءارتۇرلى. عالىمداردىڭ بولجامىنشا، جىلىنا جاڭا ءونىمنىڭ 200 مىڭ داناسى تۇتىنۋشىلارعا جەتپەك.
– جوعارى ساپا، ءونىمنىڭ نارىقتاعى قۇنىنىڭ تومەندىگى مەن شامنىڭ يننوۆاسيالىق كومپونەنتىنىڭ بولۋى – ونىڭ باسەكەلىك قابىلەتىن ارتتىرادى، – دەيدى جوبا اۆتورلارى.
يدەيا اۆتورلارىنىڭ ءبىرى – قازۇۋ-دىڭ پوستدوكتورانتى جانە ينستيتۋتتىڭ اعا عىلىمي قىزمەتكەرى ساعي ورازبايەۆ. ول فرانسيا، گەرمانيا، ۆەنگريا، جاپونيا، رەسەي، بەلارۋس ەلدەرىنىڭ كوپتەگەن جەتەكشى عىلىمي ورتالىقتارىنداعى عالىمدارمەن تىعىز شىعارماشىلىق قارىم-قاتىناس جاسايدى. ونىڭ 100-دەن اسا عىلىمي جۇمىسى شەتەلدىك باسىلىمداردا جاريالانعان. سونداي-اق ول 4 يننوۆاسيالىق پاتەنت پەن ءبىر ەۋرازيالىق پاتەنتتىڭ يەگەرى. ساعي ورازبايەۆ فرانسيانىڭ ورلەان پوليتەحنيكالىق ۋنيۆەرسيتەتىندە عىلىمي تاعىلىمدامادان وتكەن. ىزدەنۋشى جاراتىلىستانۋ عىلىمدارى سالاسىنداعى ۇزدىك جۇمىسى ءۇشىن جاس عالىمدارعا ارنالعان د. ا. قونايەۆ اتىنداعى سىيلىقتىڭ جانە تالانتتى جاس عالىمدارعا ارنالعان عىلىمي ستيپەنديانىڭ جانە «قازۇۋ-دىڭ ۇزدىك جاس عالىمى» ديپلومىنىڭ يەگەرى. سونداي-اق بىرنەشە ۇزدىك جوبالاردىڭ جەڭىمپازى.
ال PhD دوكتور الماسبەك وتەگەنوۆ ۆيگنەر اتىنداعى ۆەنگريا اكادەمياسىندا جانە جاپونيانىڭ كيوتو تەحنولوگيالار ينستيتۋتىندا عىلىمي تاعىلىمدامالاردان وتكەن. بىرنەشە رەت بەدەلدى حالىقارالىق كونفەرەنسيالاردا باياندامالار جاساعان. ول – جاس عالىمدارعا ارنالعان د. ا. قونايەۆ اتىنداعى سىيلىقتىڭ جانە تالانتتى جاس عالىمدارعا ارنالعان عىلىمي ستيپەنديانىڭ يەگەرى. بىرنەشە ونەرتابىس پاتەنتىنىڭ اۆتورى.
ايتا كەتەيىك، ەرەكشە شامدى شىعارعان ەكسپەريمەنتتىك جانە تەوريالىق فيزيكا عىلىمي-زەرتتەۋ ينستيتۋتى فيزيكانىڭ ءارتۇرلى سالاسىندا عىلىمي جانە عىلىمي-تەحنيكالىق زەرتتەۋلەر جۇرگىزەدى. عىلىمي-زەرتتەۋ جانە تاجىريبەلىك-كونسترۋكتورلىق جۇمىستاردى اتقارۋدا ۇلكەن تاجىريبەلەرى بار ينستيتۋت قىزمەتكەرلەرى 500-دەن استام پاتەنت پەن اۆتورلىق كۋالىكتەردىڭ اۆتورلارى. ينستيتۋت جاراتىلىستانۋ عىلىمدارى سالاسىنداعى ىرگەلى جانە قولدانبالى زەرتتەۋلەر بويىنشا بەلسەندى جاريالانىمدار جاعىنان دا ۇنەمى الدىڭعى ورىندا.
