2025 جىلدىڭ قاڭتار ايىنىڭ قورىتىندىسى بويىنشا بانك سەكتورىنىڭ اكتيۆتەرى، سونداي-اق كرەديتتەر مەن دەپوزيتتەر قورجىندارىنىڭ سانى كۇرت قىسقاردى. نەسيە ديناميكاسى تەرىس مانگە يە، ساراپشىلاردىڭ پىكىرىنشە، بۇل كورپوراتيۆتىك نەسيەلەۋ كولەمىنىڭ تومەندەۋىنە بايلانىستى بولدى، ال بولشەك ساۋدا سەكتورىنىڭ ءوسىمى 2024 جىلعا قاراعاندا تومەن قارقىندا دامىعان. بانكتەردىڭ نەسيە پورتفەلىنىڭ دە ساپاسى ناشارلاعان: 30 كۇننەن استام كەشىكتىرىلگەن جانە NPL90+ نەسيەلەر ۇلەسى ءوستى. بۇل تۋرالى Halyk Financeء-تىڭ بانك سەكتورىنا جاساعان شولۋىندا ايتىلادى، دەپ حابارلايدى Dalanews.kz.

2024 جىلدىڭ اياعىندا ماۋسىمدىق سيپاتقا بايلانىستى وسىمنەن كەيىن قاڭتار ايىندا جەكە جانە زاڭدى تۇلعالاردىڭ دەپوزيتتىك پورتفەلىنىڭ سانى قىسقاردى. بۇل رەتتە دەپوزيتتەردى دوللارلاندىرۋ دەڭگەيىنىڭ شامالى ءوسىمى بايقالدى. كاپيتالدىڭ جەتكىلىكتىلىك دەڭگەيى ءالى دە زاڭمەن بەلگىلەنگەن نورماتيۆتەردەن اسىپ تۇسۋدە. كاپيتال مەن اكتيۆتەردىڭ كىرىستىلىگى وسۋدە. ۇلتتىق بانك الىپ قويعان وتىمدىلىك كولەمى، نەگىزىنەن دەپوزيتتىك اۋكسيون ارقىلى جۇرگىزىلگەن وپەراسيالار ەسەبىنەن شامالى ءوستى.

بانك سەكتورى اكتيۆتەرىنىڭ تومەندەۋى

2025 جىلعى قاڭتاردا كوممەرسيالىق بانكتەردىڭ اكتيۆتەرى 1،5%-عا، ياعني 60 610 ملرد تەڭگەگە دەيىن ازايدى، ال جەلتوقساندا، كەرىسىنشە 4%  ءوسىم بولعان. سونىمەن قاتار اكتيۆتەر قۇرامىندا بانكتەردىڭ باعالى قاعازدار پورتفەلىنىڭ 3،4%-عا، ياعني 12 061 ملرد تەڭگەگە دەيىن جانە ءوتىمدى اكتيۆتەر 3،3%-عا، دەمەك  21 636 ملرد تەڭگەگە دەيىن قىسقاردى.  بۇل رەتتە بانك سەكتورىنىڭ بارلىق اكتيۆتەرىنىڭ قۇرىلىمىنداعى ءوتىمدى اكتيۆتەردىڭ دە ۇلەسى ازايىپ، 35،7% -دى (جەلتوقساندا - 36،3%) قۇرادى.

نەسيەلىك پورتفەلدەردىڭ قىسقارۋى

2025 جىلعى قاڭتاردا بانكتەر بەرگەن كرەديتتەردىڭ جيىنتىق پورتفەلى 0،7%-عا، ياعني (جەلتوقساندا +2،5% بولعان) 35 699 ملرد تەڭگەگە دەيىن قىسقاردى. كرەديتتەر پورتفەلىنىڭ ارۋىنا زاڭدى تۇلعالارعا بەرىلەتىن كرەديتتەر كولەمىنىڭ 2،5% (جەلتوقساندا+3،6% بولعان) تومەندەۋىنە بايلانىستى بولدى، ال جەكە تۇلعالارعا بەرىلگەن كرەديت كولەمى 0،6%-عا (جەلتوقساندا +1،7% بولعان) شامالى ءوستى. شەتەل ۆاليۋتاسىندا بەرىلگەن نەسيە كولەمىنىڭ ەداۋىر تومەندەۋى بايقالدى — 4،1%  (جەلتوقساندا: +2،6%) تومەندەدى، ال ۇلتتىق ۆاليۋتاداعى كرەديتتەر 0،3%-عا ((جەلتوقساندا: +2،5%) تومەندەدى.

بانكتەر بەرگەن كرەديتتەرىنىڭ جيىنتىق پورتفەلىندەگى زاڭدى تۇلعالار پورتفەلىنىڭ ۇلەسى تاعى ازايىپ،  41،7% -دى قۇرادى (جەلتوقساندا-  42،5%). بەرىلگەن كرەديتتەر بويىنشا بەلگىلەنگەن ورتاشا سىياقى مولشەرلەمەلەرى جەلتوقسانداعى 17،1% - دان 2025 جىلعى قاڭتاردا 19،6%-عا دەيىن ءوستى. بۇل رەتتە زاڭدى تۇلعالاردىڭ قارىزدارى بويىنشا مولشەرلەمەلەر 18،7%-عا دەيىن (جەلتوقساندا - 17،1%)، جەكە تۇلعالاردىڭ كرەديتتەرى بويىنشا 20،3% - عا دەيىن (جەلتوقساندا - 17%) ءوستى.

جۇمىس ىستەمەيتىن نەسيەلەردىڭ ۇلەسى ءوستى

جۇمىس ىستەمەيتىن نەسيەلەردىڭ ۇلەسى (npl90+) قاڭتاردا 3،2%-عا دەيىن (جەلتوقساندا - 3،1%)، وتەم مەرزىمى 30 كۇننەن اسا كەشىكتىرىلگەن نەسيەلەردىڭ ۇلەسى دە 4،2% - عا دەيىن ءوستى (جەلتوقساندا - 3،9%). مەرزىمى 30 كۇننەن اسا كەشىكتىرىلگەن كرەديتتەر پورتفەلى 5،8%-عا، ياعني 1 488 ملرد تەڭگە دەيىن، ال NPL90+ پورتفەلى 4،4%-عا، ياعني 1 143 ملرد تەڭگەگە دەيىن ءوستى. جۇمىس ىستەمەيتىن كرەديتتەردى پروۆيزيالارمەن قامتۋ دەڭگەيى جەلتوقسانداعى 170،4%-دان قاڭتاردا 167،8%-عا دەيىن تومەندەدى.

بانكتەردىڭ ءبىرىنشى ەشەلونىنداعى جۇمىس ىستەمەيتىن كرەديتتەردىڭ جوعارى ۇلەسى ەۋرازيالىق بانككە (7،2%)، Jusan Bank (6،7%)، Bereke Bank (6،5%)، Kaspi Bank (4،9%) جانە ForteBank-كە (3،2%) تيەسىلى. اتالعان بەس بانكتىڭ جۇمىس ىستەمەيتىن كرەديتتەرىنىڭ جيىنتىق سوماسى سەكتوردىڭ بارلىق جۇمىس ىستەمەيتىن كرەديتتەرىنىڭ 56،9%-ىن نەمەسە 650،5 ملرد تەڭگەنى (جەلتوقساندا 57،1%) قۇرادى. بۇل رەتتە ەكىنشى ەشەلوندا وتەۋ مەرزىمى 90 كۇننەن اسا كەشىكتىرىلگەن كرەديتتەردىڭ جوعارى ۇلەسى ۆتب بانكى (11،6%)، نۇربانك (8،3%)، Home Credit Bank (6،3%) جانە زامان-بانك (4،4%)  تاراپىنان بايقالادى. نومينالدى ماندە بۇل بانكتەردىڭ NPL90+ كولەمى سەكتوردىڭ بارلىق جۇمىس ىستەمەيتىن كرەديتتەرىنىڭ 7،0% نەمەسە 80،4 ملرد تەڭگەنى (جەلتوقساندا 7،3%) قۇرادى.

تۇتاستاي العاندا، سەكتور بويىنشا نەسيەلىك تاۋەكەل قۇنى ازداپ ءوستى: جەلتوقسانداعى 5،5%-دان قاڭتارداعى 5،7% - عا دەيىن. ءبىرىنشى ەشەلوندا بۇل كورسەتكىش كوپتەگەن بانكتەردە ارتتى: Jusan Bank-تە 17%-عا (جەلتوقساندا 16،6%)، Bereke Bank-تە 14،4%-عا (جەلتوقساندا 13،7%)، ەۋرازيالىق بانكتە 13،2%-عا (جەلتوقساندا 12،6%)، Bank RBK-دا 5،4%-عا دەيىن (جەلتوقساندا 4،8%)، حالىق بانكىندە 5،2%-عا (جەلتوقساندا 5%)، ForteBank-تە 5%-عا (جەلتوقساندا 4،9%)، بانكسەنتركرەديتتە 4،9%-عا (جەلتوقساندا 4،5%)، فريدوم بانك قازاقستاندا 2،9%-عا (جەلتوقساندا 2،8%)، سونداي-اق سيتيبانكتە 0،2%-عا دەيىن (جەلتوقساندا 0،1%) ءوستى. وتكەن ايمەن سالىستىرعاندا بۇل كورسەتكىشتەر قاڭتاردا Kaspi Bank (5،2%) پەن وتباسى بانككە (0،2%) قاتىستى وزگەرگەن جوق.

بانكتەردىڭ ەكىنشى ەشەلونىندا كرەديتتىك تاۋەكەدەردىڭ جوعارى ماندەرى زامان بانكىندە 72،7% (جەلتوقساندا 70،1%)، ۆتب بانكىندە 20،7% (جەلتوقساندا 19،6%) جانە نۇربانكتە 17،7% (جەلتوقساندا 17،2%) دەڭگەيىندە بايقالدى. كورسەتكىشتىڭ ەڭ تومەن ماندەرى (1% - دان ازى) ADCB يسلام بانكىندە (0،6%)، شينحان بانكىندە (0،4%) جانە قازاقستانداعى جۇڭگو بانكىندە (0،2%) تىركەلدى.

دەپوزيتتىك پورتفەلدەر سانىنىڭ ازايۋى

قاڭتار ايىندا بانكتەردىڭ دەپوزيتتەرىنىڭ جالپى پورتفەلى 2،1% -عا (جەلتوقساندا: +6،8%) ، ياعني 40 403 ملرد تەڭگەگە دەيىن تومەندەدى. مۇنداي تومەندەۋ كورپوراتيۆتىك سەكتوردا 2،3% - 18 259 ملرد تەڭگەگە دەيىن (جەلتوقساندا: +8،3%) جانە بولشەك سەگمەنتتە 2،0% (جەلتوقساندا: +6،1%)  - 22 144 ملرد تەڭگەگە دەيىن قىسقاردى.

ۆاليۋتالار بولىنىسىندە دەپوزيتتىك بازانىڭ تومەندەۋى تەڭگە تۇرىندەگى سالىمدارعا دا قاتىستى بايقالدى — 2،4%  نەمەسە 31 249 ملرد تەڭگەگە دەيىن، سونداي-اق ۆاليۋتالىق سالىمدار - 1،4%  نەمەسە 9 154 ملرد تەڭگەگە دەيىن. دوللارلاندىرۋ دەڭگەيى قاڭتاردا ازداپ ءوسىپ، 22،7%-دى قۇرادى (جەلتوقساندا 22،5%). تەڭگە تۇرىندەگى بولشەك دەپوزيتتەر قاڭتار ايىندا 2،2%-عا، ياعني 17 602 ملرد تەڭگەگە دەيىن، ۆاليۋتادا 0،9%-عا، ياعني 4 542 ملرد تەڭگەگە (8 747 ملن دوللار) دەيىن تومەندەدى. تەڭگە تۇرىندەگى كورپوراتيۆتىك سالىمدار 2،5%-عا، ياعني 13 647 ملر تەڭگەگە دەيىن، ال ۆاليۋتادا 1،8%-عا، ياعني 4 612 ملرد تەڭگەگە (8 881 ملن دوللار) دەيىن ازايدى.

ءبىرىنشى ەشەلون بانكتەردە دەپوزيتتەر پورتفەلى قاڭتار ايىندا 3%-عا نەمەسە 38 258 ملرد تەڭگەگە دەيىن ازايدى. وسى توپتىڭ بارلىق دەرلىك بانكتەرىندە دەپوزيتتەردىڭ جاپپاي جابىلۋى بايقالدى (وتباسى بانكى، فريدوم بانك قازاقستان جانە Bereke Bank-تەن باسقاسى): Kaspi Bank (-8،2%؛ 555 ملرد تەڭگە)، RBK بانكى (-8،1%، 133 ملرد تەڭگە)، سيتيبانك (-5،9%، 61 ملرد تەڭگە)، Jusan Bank (-5،2%، 89 ملرد تەڭگە)، ForteBank (-3،2%، 92 ملرد تەڭگە)، ەۋرازيالىق بانك (-2،9%، 65 ملرد تەڭگە)، حالىق بانكى (-1،8%، 223 ملرد تەڭگە)، سەنتركرەديت بانكى (-1،2%، 62 ملرد تەڭگە). دەپوزيتتەردىڭ ءوسىمى مىنا بانكتەردە تىركەلدى: فريدوم قازاقستان بانكىندە (+5،6%، 59 ملرد تەڭگە)، وتباسى بانكى (+1،4%، 37 ملرد تەڭگە) جانە Bereke Bank (+0،7%، 10 ملرد تەڭگە).

ەكىنشى ەشەلونداعى بانكتەردىڭ دەپوزيتتىك پورتفەلىنىڭ مولشەرى قاڭتار ايىندا 0،8%-عا، ياعني 3 033 ملرد تەڭگەگە دەيىن تومەندەدى. ۇلكەن كولەمدەگى اقشانىڭ كەلۋى ءتورت بانكتە بايقالدى: ADCB يسلام بانكى (+56،2%، 12 ملرد تەڭگە)، زامان بانكى (+17،6، 2 ملرد تەڭگە)، الماتىداعى قىتايدىڭ ساۋدا-ونەركاسىپ بانكى (+1،9%، 4 ملرد تەڭگە)، شينحان بانك (+0،5%، 3 ملرد تەڭگە). قالعاندارىندا دەپوزيتتىك پورتفەلدەر سانى قىسقاردى: ۆتب بانكى (-4،8%، 5 ملرد تەڭگە)، Home Credit Bank (-1،6%؛ 8 ملرد تەڭگە)، نۇربانك (-1،1%؛ 4 ملرد تەڭگە)، Altyn Bank (-0،9%؛ 7 ملرد تەڭگە)، قازاقستانداعى جۇڭگو بانكى (-0،3%، 1 ملرد تەڭگە).

تارتىلعان قاراجاتتى پايدالانۋ كوەففيسيەنتى نەسيەلەرمەن سالىستىرعاندا دەپوزيتتەر كولەمىنىڭ قاتتى تومەندەۋىنە بايلانىستى جەلتوقسانداعى 118،6%-دان قاڭتاردا 116،1%-عا دەيىن تومەندەدى. قاڭتار ايىندا بانكتىك ەمەس زاڭدى تۇلعالاردىڭ تەڭگەدەگى دەپوزيتتەرى بويىنشا ورتاشا بەلگىلەنگەن سىياقى مولشەرلەمەسى 14،1%-عا دەيىن (جەلتوقساندا 14،0%)، جەكە تۇلعالاردىڭ دەپوزيتتەرى بويىنشا 13،5%-عا دەيىن ءوستى (جەلتوقساندا 13،2%). كوممەرسيالىق بانكتەردىڭ مىندەتتەمەلەر قۇرىلىمىنداعى دەپوزيتتەردىڭ ۇلەسى ءسال تومەندەپ، 80،1%-دى قۇرادى (جەلتوقساندا 80،7%).

ۇلتتىق بانكتەن الىنعان وتىمدىلىك كولەمىنىڭ ءوسۋى

ۇلتتىق بانكتىڭ الىپ قويعان وتىمدىلىكتىڭ جالپى كولەمى قاڭتاردا 1،2%-عا (جەلتوقساندا: +19،6%) ۇلعايىپ، 7 616 ملرد تەڭگەنى قۇرادى. مامىلەلەر كولەمى 11،5%-عا نەمەسە 6 364 ملرد تەڭگەگە دەيىن وسكەن دەپوزيتتەر  اۋكسيونى ۇلتتىق بانكتىڭ وتىمدىلىكتى الىپ قويۋداعى باستى قۇرالى بولىپ تابىلادى. دەگەنمەن دەپوزيتتەر ارقىلى الۋ 45%-عا تومەندەپ، 752 ملرد تەڭگەنى قۇراسا، ال قىسقا مەرزىمدى نوتالار ارقىلى الىپ قويۋ 10،1-عا نەمەسە 500 ملرد تەڭگەگە دەيىن ءوستى.

وسىلايشا، قاڭتار ايىندا ارتىق وتىمدىلىكتى الۋدىڭ جالپى مولشەرى ازداپ ءوستى — 87 ملرد تەڭگە، ال ستەريلدەنگەن وتىمدىلىك كولەمى اقشا ماسساسىنىڭ كولەمىنىڭ 17%-ىن (جەلتوقساندا 16،5%) جانە ەدب قارىزدارىنىڭ جيىنتىق كولەمىنىڭ 21،4%-ىن (جەلتوقساندا 21%) قۇرادى.

بانك سەكتورى تابىسىنىڭ ءوسىمى

2025 جىلعى قاڭتاردا قازاقستان فريدوم بانكىنەن باسقا بارلىق دەرلىك كوممەرسيالىق بانكتەر 229 ملرد تەڭگە دەڭگەيىندە قالىپتاسقان تابىستى تىركەدى، بۇل - جەلتوقسان ايىنداعى كورسەتكىشتەن 4،6%-عا ارتىق كولەم.

بانك سەكتورىنىڭ قاڭتار ايىنداعى تازا پايىزدىق كىرىسى 338 ملرد تەڭگەنى (جىلىنا +27،1%)، ال تازا كوميسسيالىق كىرىسى — 53 ملرد تەڭگەنى (جىلىنا: -5،3%) قۇرادى. ەسەپتىلىك كەزەڭدە رەزەرۆتەردى (پروۆيزيالاردى) قالپىنا كەلتىرۋدەن تۇسكەن كىرىستەر جىلىنا 17،7%-عا ءوسىپ، 130 ملرد تەڭگەنى قامتىدى.

بانكتەردىڭ مەنشىكتى كاپيتالىنىڭ ۇلعايۋى

2025 جىلعى قاڭتاردا بانكتەردىڭ جيىنتىق كاپيتالى 2%-عا ۇلعايىپ، 9 069 ملرد تەڭگەنى قۇرادى. ءبىرىنشى ەشەلونداعى بانكتەر اراسىندا ForteBank پەن قازاقستان فريدوم بانكىنەن باسقاسىندا كاپيتال ءوسىمى بايقالدى: 0،4%-دان 4،5%-عا دەيىن، ال ءوسىم كولەمى 1 ترلن 7 ملرد-تان 75 ملرد ارالىعىن قامتيدى.

ەكىنشى ەشەلونعا جاتاتىن بارلىق بانكتەردە كاپيتال ءوسىمى بايقالدى. زامان بانكىندە (+5،4%؛ 0،7 ملرد تەڭگە)، Altyn Bank (+3،4%؛ 4،7 ملرد تەڭگە)، شينحان بانك (+2،9%؛ 2،4 ملرد تەڭگە)، ۆتب بانك (+2،7%؛ 2،9 ملرد تەڭگە) جانە قازاقستانداعى جۇڭگو بانكى (+2%؛ 2، 3 ملرد تەڭگە).

كاپيتالدىڭ كىرىستىلىگ ءى(RواE) قاڭتار ايىندا 35،2%-عا دەيىن (جەلتوقساندا 32،4%)، ال اكتيۆتەردىڭ كىرىستىلىگى (ROAA) 4،6%-عا دەيىن ءوستى (جەلتوقساندا 4،5%). بۇل رەتتە كاپيتال مۋلتيپليكاتورىنىڭ ءمانى اكتيۆتەرمەن سالىستىرعاندا بانكتەردىڭ مەنشىكتى كاپيتالىنىڭ باسىپ وزا ءوسۋى ەسەبىنەن جەلتوقسانداعى 6،92 ح-تەن قاڭتاردا 6،68 ح-قا دەيىن تومەندەدى.

بۇعان دەيىن ۇلتتىق بانككە قارىز بانكتەردىڭ توپ-مەنەدجەرلەرىنە ديۆيدەنتتەر مەن بونۋستار تولەۋگە تىيىم سالىنعانىن جازعانبىز. سونداي-اق "قىزىپ كەتتى". قازاقستاندا بانكتەر ءۇشىن قوسىمشا تالاپتار ەنگىزىلەدى" دەگەن ماقالامەن دە تانىسا سالاسىزدار.