مەملەكەتتىك رامىزدەر ۇشتىگىندە، ادەتتە ەڭ تانىمالى تۋ بولىپ سانالادى. بۇل دۇنيە جۇزىندەگى كەز كەلگەن ەلدە وسىنداي، وسىلاي بولعانى دا دۇرىس شىعار. قازاقستان رەسپۋبليكاسى تاۋەلسىزدىك العاننان كەيىن كەلەسى 1992 جىلى ءوزىنىڭ ءتول تۋىن ايشىقتاپ، كوتەردى. ءبىر قىزىعى، مەملەكەتتىك رامىزدەردىڭ ۇزدىك ديزاينىنا بايقاۋ جاريالانعاندا تۋدىڭ جوباسىنا ەڭ كوپ ۇسىنىس – 453 ەسكيز بەن 142 جازباشا سيپاتتاما ءتۇستى. ناتيجەسىندە قازاقستاننىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن قايراتكەرى شاكەن نيازبەكوۆ ۇسىنعان نۇسقا – التىن كۇن، قالىقتاعان قىران جانە ۇلتتىق ويۋ-ورنەكتەر بەينەلەنگەن كوك ءتۇستى تۋ تاڭدالدى.
تۋدا قولدانىلاتىن ءاربىر گەرالديكالىق ءرامىزدىڭ جانە ءتۇستىڭ تۇسىندىرمەسى سياقتى رەسمي سيپاتتاماسىن دا قازاقستاندىق ءاربىر بۋىن بىلەتىن شىعار. كوك ءتۇس – شەكسىز ۇلى دالانىڭ اشىق اسپانىنىڭ، ەل بىرلىگىنىڭ، ادالدىق پەن نامىستىڭ بەلگىسى. ءدان ءتارىزدى ساۋلەلەرى بار كۇن – بايلىق پەن مولشىلىقتىڭ بەلگىسى، كوك ءتۇس – بەيبىتشىلىك پەن جالپى ادامزاتتىق قۇندىلىقتارعا بەرىلگەندىكتىڭ بەلگىسى. بۇركىت – ەركىندىك، تاۋەلسىزدىك، كۇش پەن بيىك ماقساتتارعا ۇمتىلۋدى اڭعارتادى. ۇلتتىق ويۋ-ورنەك دەگەنىمىز – قازاقستان حالقىنىڭ كونە تاريحىنا، مادەنيەتىنە، سالت-داستۇرىنە دەگەن قۇرمەت.
«ءبىزدىڭ كوك بايراعىمىز ستيلدىك جاعىنان ءمىنسىز جانە ەڭ باستىسى، ەلىمىزدىڭ بىرەگەيلىگى مەن مۇراتتارىن ايقىن كورسەتەدى دەپ ەسەپتەيمىن»، - دەپ اتاپ كورسەتتى پرەزيدەنت قاسىم-جومارت توقايەۆ ۇلتتىق قۇرىلتايدىڭ ءۇشىنشى وتىرىسىندا سويلەگەن سوزىندە.
تۋ – دۇنيە جۇزىندەگى ءبىر ەلدىڭ ۆيزيت كارتوچكاسى، مەملەكەت ومىرىندەگى ماڭىزدى وقيعالاردا ىلەسىپ جۇرەتىن، ازاماتتاردىڭ كۇندەلىكتى ومىرىندە ەڭ كوپ قولدانىلاتىن بەينەسى مەن سيمۆولى. وسىنداي تاريحي وقيعالاردىڭ ءبىرى 1994 جىلى 1 شىلدەدە تالعات مۇسابايەۆ عارىشقا ۇشقاندا بولدى. جانە ول وزىمەن بىرگە جۋىردا عانا قابىلدانعان قازاقستاننىڭ تۋىن، ەلىمىزدىڭ تۇڭعىش كونستيتۋسياسى مەن قۇراندى الىپ كەتتى. ءبىر قىزىعى، وعان دەيىن عارىشكەرلەر مۇنداي ەستە قالاتىن سيمۆوليكالىق زاتتاردى وزدەرىمەن بىرگە الا الماعان.
تالعات مۇسابايەۆ عارىشقا تاعى ەكى رەت – 1998 جانە 2001 جىلدارى ۇشتى جانە ونى وربيتاعا ءار ساپارىندا ەل تۋى الىپ ءجۇردى. ءداستۇردى، ايتپاقشى، ونىڭ «ءىزباسارى» جالعاستىردى: عارىشكەر ايدىن ايىمبەتوۆ تە وزىمەن بىرگە مەملەكەتتىك تۋدى الىپ ۇشتى.
عارىش، ارينە، شىڭداردىڭ شىڭى. دەگەنمەن، جەر بەتىندە قازاقستاننىڭ تۋى بىرنەشە رەت ەڭ كورنەكتى بيىكتەرگە كوتەرىلدى. ءبىزدىڭ كوك تۋىمىز ەۆەرەستتىڭ شىڭىنا بىرنەشە رەت تىگىلگەن. الەمدەگى ەڭ بيىك جانە ەڭ قيىن شىڭداردىڭ بىرىنە العاش رەت 1997 جىلى كوتەرىلسە، جاقىندا بۇل ەرلىك العاش رەت قازاقستاندىق الپينيست انار بۋراشيەۆانىڭ قولىنان كەلدى. كەيىن ول ەۆەرەستكە كوتەرىلۋ كەزىندە وزىمەن بىرگە بارىپ-كەلگەن تۋدى پرەزيدەنت قاسىم-جومارت توقايەۆقا تابىس ەتتى.
قازاقستاننىڭ تۋى دۇنيە جۇزىندەگى باسقا دا تالاي شىڭداردىڭ ەڭ بيىگىندە جەلبىرەدى. سونىڭ ىشىندە ول وڭتۇستىك امەريكاداعى ەڭ بيىك جانارتاۋ وحوس-دەل-سالادودان جوعارى كوتەرىلدى. ءبىزدىڭ تۋىمىز قاراقورىم چوگوري (ايگىلى ك-2، ەڭ سولتۇستىك سەگىز مىڭدىق)، كيليماندجارو جانە ماككينلي شىڭدارىندا (سولتۇستىك امەريكانىڭ ەڭ بيىك تاۋى) بولدى. وتكەن جىلى ءباا تاۋەلسىزدىك كۇنىنە دۋبايداعى بۋردج-حاليفا مۇناراسىن – الەمدەگى ەڭ بيىك عيماراتتى قازاقستاننىڭ تۋىنىڭ بەينەسىمەن بەزەندىرىپ، ەرەكشە سىيلىق جاسادى.
ەلوردامىز – استانا قالاسىندا ورنالاسقان ەلىمىزدىڭ ەڭ ۇلكەن تۋى 450 شارشى مەتردى قۇرايدى. ونىمەن بىرگە تۋ تۇعىرى 2009 جىلى «اتامەكەن» ەتنو-مەموريالدىق كەشەنى جانىنداعى مەملەكەتتىك رامىزدەر الاڭىندا ورناتىلدى. ۇلكەن تۋ 111 م بيىكتىكتە جەلبىرەپ تۇر، سوندىقتان ونى قالانىڭ كەز كەلگەن جەرىنەن كورۋگە بولادى. تۋ جىلدار بويى ساقتالادى؛ ول اۋا رايى ناشار بولعان جاعدايدا (قاتتى جاڭبىر، جەل، بوران) تومەن تۇسىرىلەدى.
بۇلار، بىلايشا ايتقاندا، قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ مەملەكەتتىك تۋى «باعىندىرعان» فيزيكالىق شىڭدار. ءبىراق تۋىمىز ەلىمىزدىڭ سان سالاداعى بارلىق جەتىستىكتەرىن سۇيەمەلدەيتىنىن ۇمىتپاۋىمىز كەرەك. ماسەلەن، قازاقستاننىڭ 1993 جىلى بىرىككەن ۇلتتار ۇيىمىنا كىرۋى بۇۇ-نىڭ نيۋ-يوركتەگى شتاب-پاتەرى جانىندا كوك تۋىمىز بەينەلەنگەن تۋدىڭ تۇعىرىن ورناتۋمەن قاتار ءجۇردى. ءبىزدىڭ تۋدى الەم استانالارىنىڭ كوشەلەرىنەن ءجيى كەزدەستىرۋگە بولادى، مۇنى قازاقستاننىڭ سىرتقى ساياساتىنىڭ تابىستىلىعىنىڭ دالەلى رەتىندە تۇيسىنۋىمىزگە بولادى، سونىڭ ارقاسىندا مەملەكەتىمىز دۇنيە جۇزىندەگى سەرىكتەستەرمەن سىندارلى جانە دوستىق قارىم-قاتىناس ورناتتى.
قازاقستاننىڭ تۋى وتاندىق سپورتشىلاردىڭ جەڭىستەرىن ايعاقتايتىن ءىرى سپورتتىق جارىستاردىڭ، سونىڭ ىشىندە دۇنيەجۇزىلىك وليمپيادانىڭ تۇعىرىنان الدەنەشە رەت كوتەرىلدى. ايتپاقشى، وليمپيادا ويىندارىندا العاش رەت كوك بايراعىمىز 1992 جىلى جەلبىرەدى: پالۋان داۋلەت تۇرلىحانوۆ بارسەلونادا وتكەن جازعى ويىنداردىڭ اشىلۋ سالتاناتىندا قازاقستان تۋىن العاش رەت الەم جۇرتشىلىعىنا تانىستىردى.
قازاقستاندىقتار ءوز تۋىن تەك رەسمي مەملەكەتتىك ءرامىز دەپ قانا تۇسىنبەيدى، سونىمەن قاتار ءوز ەلىنە، حالقىنا تيەسىلىگىنىڭ بەلگىسى رەتىندە بىلەدى، ءوز تۋىنا دەگەن ماقتانىش پەن قۇرمەتتىڭ ماڭىزدىلىعىن ۇعىنادى. تۋ قاي-قايسىمىز دا شالعايدا جۇرسەك، وتانىمىزعا، ەلىمىزگە دەگەن ساعىنىش، پاتريوتيزم سەزىمدەرىن ۇيالاتادى. قازاقستاندىقتاردىڭ باسقا ەلگە، تاۋ شىڭىنا نەمەسە عارىش ستانسياسىنا ساياحاتقا شىققاندا تۋعان اسپاننىڭ وسى ءبىر بولىگىن الىپ كەتۋدى ۇناتاتىنى دا سوندىقتان.
