تۇركىستان وبلىسىندا وسىدان ءبىراز بۇرىن اشىلعان تاۋلىگىنە 3 توننا ەشكى ءسۇتىن وندىرۋگە جانە 24 توننا ءسۇت وڭدەۋگە قاۋقارلى «اسىل تۇقىمدى شارۋاشىلىق. ورداباسى ەشكى ءسۇت ونىمدەرى» كووپەراتيۆىنىڭ جۇمىسى وركەندەپ كەلەدى.
ەشكى ءسۇتىنىڭ ادام دەنساۋلىعىنا پايداسى مول ەكەنى ايتپاسا دا تۇسىنىكتى. سەرىكتەستىك ءتوراعاسى جەڭىس توعىزاقبايەۆتىڭ ايتۋىنشا وندىرىستىك كووپەراتيۆتىڭ ىسكە قوسىلعان ءبىرىنشى كەزەڭىندە ساۋىن سەحى مەن ءسۇت وڭدەۋ زاۋىتىنىڭ جانە جەم-شوپ جيناۋ عيماراتىنىڭ قۇرىلىسى اياقتالعان.
ونىڭ ايتۋىنشا، نيدەرلاند ەلىنەن ەشكىنىڭ زاانەن تۇقىمىن ساتىپ العان. دامۋ جوسپارى ءۇش كەزەڭنەن تۇراتىن جوبانىڭ جالپى قۇنى 1 ملرد. 829 ملن. تەڭگەنى قۇرايدى. ءقازىر مۇندا 500 باس ەشكى بولسا، جوسپار تولىعىمەن ورىندالعاننان كەيىن 6 مىڭ باسقا جەتەتىن بولادى. وسىمدىلىگى وتە جوعارى ەشكى مالى جىلىنا ەگىزدەن تاۋىپ، ورتا ەسەپپەن 100 باسقا 200 ءتول بەرەدى ەكەن.
زاانەن تۇقىمىنىڭ قازاقستاندىق ەشكىلەردەن ايىرماشىلىعى – ءسۇتتى كوپ بەرۋىندە. وتاندىق ەشكىلەر كۇنىنە كوپ دەگەندە 1،5-2 ليتر عانا ءسۇت بەرەتىن بولسا، زاانەندىكتەر كۇنىنە 5-6 ليتر ءسۇت بەرەدى. بۇگىندە وندىرىلگەن ەشكى سۇتىنەن ايران، قايماق، قۇرت، سۇزبە جانە يوگۋرت ءونىمى شىعارىلىپ جاتىر. كۇنىنە ەكى مارتە ساۋىلاتىن ەشكى ءسۇتىنىڭ ءليترى 500 تەڭگە كولەمىندە ساۋدالانۋدا.
الداعى ۋاقىتتا كاسىپورىن يتاليا ەلىنىڭ جاڭا تەحنولوگيالى قۇرىلعىلارىمەن قامتىلىپ، ساۋىن پروسەسى مەن ءسۇت وڭدەۋ پروسەسى تولىعىمەن اۆتوماتتاندىرىلاتىن بولادى. وسىنىڭ ناتيجەسىندە ىرىمشىك جانە موسارەللا ىرىمشىگىن جاساۋدى جوسپارلاپ وتىر.
ەشكى ءسۇتى - انەميادا، تاعامدىق اللەرگيادا، تۋبەركۋلەزدە، اسقازان، ىشەك-قارىن جولدارىنىڭ اۋرۋلارىندا، ديابەتتە، دياتەزدە، اعزانىڭ قورعانىس قىزمەتىن ارتتىرۋدا، اعزادان اۋىر مەتالداردىڭ تۇزدارى مەن راديونۋكليدتەردى شىعارۋدا جانە كوزدىڭ ناشار كورۋىندە پايدالى ەكەن. سونداي-اق، ەشكى سۇتىندە كالسيي، ماگنيي، فوسفور، مارگانەس، مىس، ا، ۆ1، س جانە د دارۋمەندەرى مەن اسكوربين قىشقىلى بار.
