Túrkistan oblysynda osydan biraz buryn ashylǵan táýligine 3 tonna eshki sútin óndirýge jáne 24 tonna sút óńdeýge qaýqarly «Asyl tuqymdy sharýashylyq. Ordabasy eshki sút ónimderi» kooperatıviniń jumysy órkendep keledi.
Eshki sútiniń adam densaýlyǵyna paıdasy mol ekeni aıtpasa da túsinikti. Seriktestik tóraǵasy Jeńis Toǵyzaqbaevtyń aıtýynsha óndiristik kooperatıvtiń iske qosylǵan birinshi kezeńinde saýyn sehy men sút óńdeý zaýytynyń jáne jem-shóp jınaý ǵımaratynyń qurylysy aıaqtalǵan.
Onyń aıtýynsha, Nıderland elinen eshkiniń Zaanen tuqymyn satyp alǵan. Damý jospary úsh kezeńnen turatyn jobanyń jalpy quny 1 mlrd. 829 mln. teńgeni quraıdy. Qazir munda 500 bas eshki bolsa, jospar tolyǵymen oryndalǵannan keıin 6 myń basqa jetetin bolady. Ósimdiligi óte joǵary eshki maly jylyna egizden taýyp, orta eseppen 100 basqa 200 tól beredi eken.
Zaanen tuqymynyń qazaqstandyq eshkilerden aıyrmashylyǵy – sútti kóp berýinde. Otandyq eshkiler kúnine kóp degende 1,5-2 lıtr ǵana sút beretin bolsa, zaanendikter kúnine 5-6 lıtr sút beredi. Búginde óndirilgen eshki sútinen aıran, qaımaq, qurt, súzbe jáne ıogýrt ónimi shyǵarylyp jatyr. Kúnine eki márte saýylatyn eshki sútiniń lıtri 500 teńge kóleminde saýdalanýda.
Aldaǵy ýaqytta kásiporyn Italıa eliniń jańa tehnologıaly qurylǵylarymen qamtylyp, saýyn prosesi men sút óńdeý prosesi tolyǵymen avtomattandyrylatyn bolady. Osynyń nátıjesinde irimshik jáne mosarella irimshigin jasaýdy josparlap otyr.
Eshki súti - anemıada, taǵamdyq alergıada, týberkýlezde, asqazan, ishek-qaryn joldarynyń aýrýlarynda, dıabette, dıatezde, aǵzanyń qorǵanys qyzmetin arttyrýda, aǵzadan aýyr metaldardyń tuzdary men radıonýklıdterdi shyǵarýda jáne kózdiń nashar kórýinde paıdaly eken. Sondaı-aq, eshki sútinde kálsı, magnıı, fosfor, marganes, mys, A, V1, S jáne D dárýmenderi men askorbın qyshqyly bar.
